Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Gliwicach Andrzej Majzner po rozpoznaniu w dniu 17 marca 2011 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi A w K. na uchwałę Rady Miasta K. z dnia [...]r., Nr [...] w przedmiocie opłaty za świadczenia udzielane przez przedszkola, w kwestii wniosku o przyznanie stronie skarżącej prawa pomocy postanawia: odmówić przyznania prawa pomocy;
W odpowiedzi na wezwanie do uiszczenia wpisu od skargi, A w K. w dniu [...]r. złożyła urzędowy formularz wniosku o przyznanie prawa pomocy, w którym oznaczyła, iż zakres jej żądania obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych.
W uzasadnieniu podniesiono, że wnioskujący podmiot jest stowarzyszeniem zwykłym, opiera swą działalność wyłącznie na społecznej, bezinteresownej aktywności swoich członków, nie prowadzi działalności gospodarczej i nie uzyskuje jakichkolwiek dochodów.
Równocześnie wskazano, że wnioskodawca nie posiada żadnego majątku trwałego ani rachunków bankowych, zaś jedyne pozostające w jego dyspozycji środki pieniężne pochodzą ze składek opłacanych w miesięcznej wysokości [...] zł przez siedmiu członków i przeznaczane są na pokrycie kosztów korespondencji prowadzonej w sprawach należących do zakresu jego statutowej działalności.
W toku rozpoznania wniosku zważono, co następuje.
Stosownie do art. 243 §1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) - zwanej dalej p.p.s.a., stronie może być przyznane prawo pomocy. Zgodnie przy tym z art. 245 §1 przywołanej regulacji, prawo pomocy może zostać udzielone w zakresie częściowym lub całkowitym.
Odnosząc się do wniosku A należy podnieść, iż w myśl zasady wyrażonej w art. 246 §2 pkt 2 p.p.s.a., przyznanie osobie prawnej, a także innej jednostce organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej, prawa pomocy w zakresie częściowym (czyli, zgodnie z art. 245 §3 p.p.s.a. mogącym obejmować między innymi zwolnienie od kosztów sądowych, na które składają się opłaty i wydatki) może nastąpić wtedy, gdy wykaże ona, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania.
Analiza okoliczności niniejszej sprawy doprowadziła do konkluzji, że brak jest podstaw do uwzględnienia żądania zgłoszonego przez stronę.
W pierwszej kolejności należy odnotować, że - jak wynika z §1 ust. 2 "Regulaminu działalności" A z dnia [...]r. (vide: karta nr [...] akt sprawy), wnioskujący podmiot jest stowarzyszeniem zwykłym. W świetle art. 42 ust. 2 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. Nr 79, poz. 855 ze zm.), uzyskuje środki na swoją działalność ze składek członkowskich i w odróżnieniu od stowarzyszenia, o którym mowa w rozdziale 2 tej regulacji nie jest uprawnione do prowadzenia działalności gospodarczej, przyjmowania darowizn, spadków i zapisów oraz otrzymywania dotacji, a także korzystania z ofiarności publicznej.
Jak wynika z treści wniosku, skarżące Stowarzyszenie nie posiada jakiegokolwiek majątku i jedynym źródłem finansowania są dla niego składki uiszczane przez członków w liczbie 7 osób, w kwocie po [...] zł, co daje ogółem zaledwie [...]zł w skali miesiąca.
Pomimo to uznano, że instytucja prawa pomocy nie może mieć wobec niego zastosowania.
Zasadnicze znaczenie dla takiego stanowiska miał bowiem wielokrotnie podkreślany w orzecznictwie sądowym pogląd, który rozpoznający wniosek w pełni podziela, a zgodnie z którym każde stowarzyszenie, niezależnie od tego, że ma charakter uproszczony i działa na zasadzie non profit, zobowiązane jest do zapewnienia sobie środków na prowadzenie działalności. W postanowieniu z 30 września 2009 r., sygn. akt II OZ 801/09 (publ.: internetowa Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych), Naczelny Sąd Administracyjny jednoznacznie wszak wskazał, że opłacanie składek należy do sfery decyzyjnej danej organizacji, zaś fakt, iż określone stowarzyszenie rezygnuje z uzyskiwania tych dochodów, czy też ustala składki na bardzo niskim poziomie nie uzasadnia przyznania prawa pomocy i przejęcia ciężaru kosztów postępowania przed sądami przez Skarb Państwa (podobnie w postanowieniach Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 16 kwietnia 2008 r., sygn. akt II OZ 321/08, publ.: LEX nr 479098 oraz z dnia 22 stycznia 2009 r., sygn. akt II OZ 22/09, publ.: LEX nr 551904).