Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Grażyna Radzicka (spr.) Sędziowie WSA Ewa Kręcichwost-Durchowska WSA Izabela Paluszyńska Protokolant ref. staż. Agata Pawlicka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 marca 2015 r. sprawy ze skargi Rady Gminy Dopiewo na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Wielkopolskiego z dnia 29 października 2014 r., nr KN-I.4131.1.418.2014.2 w przedmiocie regulaminu utrzymania czystości i porządku postanawia: Umorzyć postępowanie sądowoadministracyjne
Rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia 29 października 2014 r. nr KN-I.4131.1.418.2014.2 Wojewoda Wielkopolski orzekł nieważność § 24 pkt 2 uchwały nr LXXVI/501/14 Rady Gminy Dopiewo z dnia 25 września 2014 r. w sprawie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Dopiewo - ze względu na istotne naruszenie prawa. Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia Wojewoda Wielkopolski wskazał art. 91 ust 1 Ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tj. Dz. U. z 2013 poz. 594 ze zm.).
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewoda Wielkopolski dokonując badania zgodności z prawem Uchwały nr LXXVI/501/14 Rady Gminy Dopiewo stwierdził, że w § 24 pkt 2 uchwały Rada Gminy Dopiewo postanowiła, że: " Tracą moc akty prawa miejscowego obowiązujące na terenie Gminy Dopiewo w sprawie regulaminu utrzymania czystości i porządku, a w szczególności: uchwała Nr 105/XLIII/2013 Zgromadzenia Związku Międzygminnego "Centrum Zagospodarowania Odpadów - SELEKT" z dnia 22 lutego 2013 r. w sprawie przyjęcia regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Związku Międzygminnego "Centrum Zagospodarowania Odpadów - SELEKT" (Dz. Urz. Woj. Wielk. z 2013 r, poz. 2350)."
Organ nadzoru ustalił, że Rada Gminy Dopiewo w dniu 25 czerwca 2014 r. podjęła uchwałę Nr LXXI/473/14 w sprawie wystąpienia Gminy Dopiewo ze Związku Międzygminnego "Centrum Zagospodarowania Odpadów SELEKT" z siedzibą w Czempiniu. Na podstawie postanowień tej uchwały Gmina Dopiewo postanowiła wystąpić ze Związku Międzygminnego "Centrum Zagospodarowania Odpadów SELEKT" z siedzibą w Czempiniu z zachowaniem sześciomiesięcznego okresu wypowiedzenia, tj. ze skutkiem na dzień 31.12.2014 r.
Wojewoda stwierdził, że z istoty samego związku międzygminnego i zasad jego funkcjonowania wynika, że uchwały związku międzygminnego są obowiązujące jedynie względem tych gmin, które są uczestnikami danego związku międzygminnego, a wystąpienie ze związku międzygminnego ma ten skutek, że gminę występującą przestają wiązać uchwały tego związku. Zatem po wystąpieniu ze związku międzygminnego gmina traci uprawnienia i obowiązki związane z członkostwem. Skoro od 1 stycznia 2015 r. Gmina Dopiewo nie będzie już uczestnikiem Związku Międzygminnego "Centrum Zagospodarowania Odpadów SELEKT" z siedzibą w Czempiniu, to oczywistym jest, że na jej terenie nie mogą być stosowane uchwały tego Związku.
Wraz ze skutecznością wystąpienia Gminy Dopiewo ze związku Międzygminnego, Związek ten utracił przekazane mu wcześniej przez występująca gminę kompetencje w zakresie zadań związanych z utrzymaniem czystości i porządku, a występująca gmina kompetencje te ponownie odzyskała, tracąc równocześnie prawo i obowiązek uwzględniania na terenie gminy uchwał Związku Międzygminnego w tej materii.
Organ nadzoru stwierdził, że nieuprawnione było zawarcie przez Radę Gminy Dopiewo w § 24 pkt 2 przedmiotowej uchwały postanowienia o utracie mocy obowiązującej uchwały Związku Międzygminnego, jako odrębnego podmiotu. Żaden przepis prawa nie daje bowiem radzie gminy upoważnienia do podjęcia tego rodzaju przepisu derogacyjnego. Wojewoda Wielkopolski wskazał, że samodzielność gminy, jak i związku międzygminnego oznacza, że w granicach wynikających z ustaw, ani gmina ani związek międzygminny nie są podporządkowane czyjejkolwiek woli oraz, że w tych granicach podejmują czynności prawne i faktyczne, kierując się własną wolą. W związku z tym organ stanowiący danej gminy nie może decydować o utracie mocy uchwał innych jednostek samorządu terytorialnego, w tym związków międzygminnych. Takich uprawnień temu organowi nie daje bowiem żaden przepis prawa rangi ustawowej. Decyzja w tym zakresie należy wyłącznie do organu stanowiącego tej jednostki, która taki dokument uchwaliła (wyrok NSA we Wrocławiu z dnia 4 lutego 1999 r. sygn. akt II SA/Wr 13/0297).