Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Poznaniu Damian Mataczyński po rozpoznaniu w dniu 3 lutego 2009r. na posiedzeniu niejawnym wniosku o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych wniesionego przez G.R. w sprawie ze skargi J.G. na decyzję Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w P. z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie choroby zawodowej postanawia odmówić przyznania prawa pomocy /-/ D.Mataczyński KP
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w dniu 22 października 2008r. po rozpatrzeniu skargi wniesionej przez J.G. wydał wyrok oddalający skargę na decyzję Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w P. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie choroby zawodowej. G.R., będący uczestnikiem w niniejszej sprawie wniósł o doręczenie odpisu wyroku oraz złożył wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych. W formularzu wniosku o przyznanie prawa pomocy Skarżący poinformował, iż przebywa obecnie w zakładzie karnym w związku z czym nie posiada środków na uiszczenie kosztów sądowych. Wnioskodawca we wniosku określił również swój stan rodzinny (żona i czwórka dzieci), nie wskazując żadnego majątku ani dochodu.
Mając powyższe na względzie Sąd celem doprecyzowania sytuacji majątkowej wnioskodawcy pismem z dnia 13 stycznia 2009r. (odebranym w dniu 15 stycznia 2009r. k. 36 akt) wezwał G.R. do przedłożenia kopii zeznań podatkowych (własnego i żony) za lata 2006 - 2007; wyciągów z kont bankowych oraz lokat i kart kredytowych należących do pana i jego żony (jeżeli je posiadają) za okres ostatnich 6 miesięcy, określenie kwoty stałych wydatków miesięcznych własnych i rodziny (np. prąd, gaz, leki itp.), wskazania wszelkich źródeł dochodu własnego i rodziny, określenie wieku dzieci.
Skarżący nie odpowiedział na powyższe wezwanie, w związku z czym stwierdzić należy, iż zgodnie z art. art. 245 § 1 i 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. - dalej ppsa) prawo pomocy może być przyznane w zakresie częściowym, które obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego.
Przesłanki regulujące przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej zawarte są w art. 246 §1 pkt 2 ppsa, zgodnie z którym Sąd przyznaje prawo pomocy w zakresie częściowym, gdy osoba fizyczna wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Prawo pomocy jest więc szczególną formą pomocy państwa przyznawanej osobom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej uniemożliwiającej lub ograniczającej dostęp do sądu. Przy czym, chodzi o trudną sytuację materialną danej osoby lub rodziny, ale uwzględniającą także odniesienia obiektywne, tzn. sytuację na rynku pracy, poziom wynagrodzeń i świadczeń z tytułu ubezpieczenia społecznego oraz poziom życia większości rodzin. Co do zasady prawo pomocy nie powinno być więc udzielane osobom, które otrzymują stałe miesięczne dochody w wysokości przewyższającej kwotę przeznaczaną na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych. Sytuacja taka pozwala bowiem na przygotowanie się do wszczęcia akcji sądowej poprzez zaoszczędzenie odpowiednich środków na ten cel (por. M. Budachowska, Prawo pomocy w postępowaniu sądowo-administracyjnym, cz. II. Doradztwo Podatkowe 2005/9/51, Lex nr 49597). Zauważyć należy również, iż zgodnie z ogólną zasadą, strona która wniosła skargę do sądu powinna gromadzić środki finansowe na pokrycie kosztów związanych z postępowaniem sądowym. Dla uznania wniosku za uzasadniony decydujące znaczenie ma więc brak możliwości zgromadzenia środków finansowych w dłuższym okresie, o ile istniały podstawy do przewidywania tego wydatku. Potwierdza to orzecznictwo sądowe z którego wynika, że ubiegający się o zwolnienie od kosztów sądowych w każdym przypadku powinien poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny. Dopiero gdy poczynione w ten sposób oszczędności okazały się nie wystarczające - może zwrócić się o pomoc państwa (zob. postanowienie SN z dnia 24 września 1984r. II CZ 104/84). Obowiązek wykazania, iż nie jest w stanie zgromadzić odpowiednich środków na opłacenie kosztów koniecznych do prowadzenia postępowania przed sądem administracyjnym, w tym również w drodze oszczędności we własnych wydatkach spoczywa jednak na wnioskodawcy.
W świetle powyższego, mając na uwadze brak odpowiedzi na wezwanie Sądu stwierdzić należy, że G.R. nie wykazał w wystarczający sposób aby można uznać go za osobę, która nie jest w stanie zgromadzić środków koniecznych do poniesienia kosztów postępowania ograniczających się do opłaty kancelaryjnej za odpis wyroku wynoszącej 10 zł. - §1 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003r. w sprawie wysokości opłat kancelaryjnych pobieranych w sprawach sądowoadministracyjnych (Dz.U. nr 221, poz. 2192), bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Brak informacji o sytuacji majątkowej wnioskodawcy oraz sytuacji majątkowej oraz bieżących dochodów i wydatków rodziny przebywającej na wolności uniemożliwia ocenę jego sytuacji majątkowej, a tym samym stwierdzenie przesłanek do przyznania prawa pomocy. Zwrócić należy bowiem uwagę na to, iż pobyt w zakładzie karnym nie jest przesłanką do zwolnienia od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych. Wnioskodawca w ramach odbywania kary ma bowiem możliwość uzyskiwania dochodu, podobnie jak jego żona przebywająca na wolności.
W związku z powyższym na podstawie art. 258 §1 i § 2 pkt 7 oraz art. 245 §1 i §3, art. 246 §1 pkt 2 ppsa, postanowiono jak w sentencji.
/-/D.Mataczyński