Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu - Damian Mataczyński po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2007r. na posiedzeniu niejawnym wniosku o przyznanie prawa pomocy w postaci zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienia radcy prawnego i adwokata w sprawie ze skargi K.P. w przedmiocie wymierzenia Burmistrzowi Miasta i Gminy grzywny za niewykonanie wyroku Sądu w sprawie o sygn. akt IV SA/Po 901/06 i zasadzenie odszkodowania postanawia przyznać prawo pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia dla skarżącego adwokata, którego wyznaczy Okręgowa Rada Adwokacka i odmówić ustanowienia radcy prawnego /-/D.Mataczyński
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w dniu 20 listopada 2007r. wydał postanowienie w którym odrzucił skargę wniesioną przez k.T w przedmiocie wymierzenia Burmistrzowi Miasta i Gminy grzywny za niewykonanie wyroku Sądu w sprawie o sygn. akt IV SA/Po 901/06 i zasadzenie odszkodowania. Skarżący celem skutecznego wniesienia skargi kasacyjnej na urzędowym formularzu złożył wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienia adwokata i radcy prawnego. Z informacji zawartych w tym wniosku wynika, iż Skarżący prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe a jedynym źródłem jego utrzymania jest renta inwalidzka wynosząca 680,60 zł. brutto. Z powyższej kwoty wnioskodawca finansuje m.in. zakup leków za ok. 200 zł./mc. Z dodatkowych informacji wynika, że Skarżący nie ma żadnego majątku i mieszka w domu rodziców, gdzie zajmuje samodzielny pokój o pow. 16 m2.
Na podstawie art. 245 § 1-3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. - dalej ppsa) prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie m.in. adwokata. Z kolei prawo pomocy z zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego.
Przesłanki regulujące przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej zawarte są w art. 246 §1 pkt 1 i 2 ppsa, zgodnie z którymi przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym następuje w przypadku gdy osoba fizyczna wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Z kolei prawo pomocy w zakresie częściowym Sąd przyznaje, gdy osoba fizyczna wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Prawo pomocy jest więc szczególną formą pomocy państwa przyznawanej osobom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej uniemożliwiającej lub ograniczającej dostęp do sądu. Przy czym, chodzi o trudną sytuację materialną danej osoby lub rodziny, ale uwzględniającą także odniesienia obiektywne, tzn. sytuację na rynku pracy, poziom wynagrodzeń i świadczeń z tytułu ubezpieczenia społecznego oraz poziom życia większości rodzin. Co do zasady prawo pomocy nie powinno być więc udzielane osobom, które otrzymują stałe miesięczne dochody w wysokości przewyższającej kwotę przeznaczaną na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych. Sytuacja taka pozwala bowiem na przygotowanie się do wszczęcia akcji sądowej poprzez zaoszczędzenie odpowiednich środków na ten cel (por. M. Budachowska, Prawo pomocy w postępowaniu sądowo-administracyjnym, cz. II. Doradztwo Podatkowe 2005/9/51, Lex nr 49597). Zauważyć należy również, iż zgodnie z ogólną zasadą, strona która wniosła skargę do sądu powinna gromadzić środki finansowe na pokrycie kosztów związanych z postępowaniem sądowym. Dla uznania wniosku za uzasadniony decydujące znaczenie ma więc brak możliwości zgromadzenia środków finansowych w dłuższym okresie, o ile istniały podstawy do przewidywania tego wydatku. Potwierdza to orzecznictwo sądowe z którego wynika, że ubiegający się o zwolnienie od kosztów sądowych w każdym przypadku powinien poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny. Dopiero gdy poczynione w ten sposób oszczędności okazały się nie wystarczające - może zwrócić się o pomoc państwa (zob. postanowienie SN z dnia 24 września 1984r. II CZ 104/84). Obowiązek wykazania, iż nie jest w stanie zgromadzić odpowiednich środków na opłacenie kosztów koniecznych do prowadzenia postępowania przed sądem administracyjnym, w tym również w drodze oszczędności we własnych wydatkach spoczywa jednak na wnioskodawcy.
Mając powyższe na uwadze, oceniając informacje przedłożone przez Wnioskodawcę stwierdzić należy, że K.T może zostać uznany za osobę, która nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów. Uwzględniając złożenie przez Skarżącego wniosku o ustanowienie adwokata i radcy prawnego zauważyć należy jednak, że kompetencje i przygotowanie zawodowe każdego z tych profesjonalnych pełnomocników zapewniają Skarżącemu odpowiedni poziom reprezentacji. Każdy z tych pełnomocników należy również do grupy osób uprawnionych do złożenia skargi kasacyjnej (art. 175 §1 ppsa). Uznając więc spełnienie przez Wnioskodawcę przesłanek do przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym, postanowiono ustanowić dla K.T adwokata i odmówić ustanowienia radcy prawnego.
Wobec powyższego, na podstawie art. 258 §1 i § 2 pkt 7 oraz art. 245 §1 - §3, art. 246 §1 pkt 1 i 2 ppsa, postanowiono jak w sentencji.
/-/D.Mataczyński
M.K.