Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie: Monika Stępkowska - Bigiej po rozpoznaniu w dniu 26 sierpnia 2008 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy z wniosku P. o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym w sprawie ze skargi P. na decyzję Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej z dnia [...] marca 2008 r., nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania odwoławczego postanawia odmówić zwolnienia od kosztów sądowych.
P., zwany dalej K., złożył skargę na decyzję Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej z dnia [...] marca 2008 r., nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania odwoławczego.
W odpowiedzi na wezwanie do uiszczenia wpisu należnego od przedmiotowej skargi w kwocie 300 zł, Stowarzyszenie złożyło na urzędowym formularzu PPPr wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych.
W uzasadnieniu wskazano, m.in., iż wpływy pochodzące ze składek członkowskich w całości pochłania czynsz za skromny lokal, będący siedzibą Oddziału, K. nie otrzymuje dotacji, nie prowadzi działalności gospodarczej, nie posiada majątku. Działalność statutowa prowadzona jest społecznie. W rubryce dotyczącej wysokości zysków lub strat za ostatni rok obrotowy według bilansu (rubryka nr 8 formularza) wpisano: "Przychody 4111,07 PLN, Wydatki 5036,23 PLN, Obsługa konta 250 PLN, Zadłużenie 1175,16 zł". Stan konta na 1 maja 2008 r. wyniósł 163,25 zł.
Stowarzyszenie zostało wezwane do uzupełnienia wniosku o przyznanie prawa pomocy, w tym do nadesłania Statutu, wyciągów z kont bankowych oraz udzielenia informacji, ilu członków liczy Stowarzyszenie i jaka jest wysokość składek członkowskich pobieranych od członków Stowarzyszenia.
W piśmie z dnia 5 sierpnia 2008 r. K. poinformował m. in., iż liczy 200 członków, wysokość składek wynosi: 2,40 zł i 0,60 zł (dotyczy emerytów). Ponadto nadesłał Statut oraz wyciągi z posiadanych rachunków bankowych.
Zgodnie z art. 246 § 2 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. - zwanej dalej P.p.s.a.), przyznanie prawa pomocy osobie prawnej a także innej jednostce organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej może nastąpić w zakresie całkowitym, gdy jednostka ta wykaże, że nie ma żadnych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania, natomiast w zakresie częściowym, gdy wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania.
Z regulacji prawnych dotyczących kosztów sądowych wynika, że zasadą jest, iż każdy kto wnosi do Sądu pismo podlegające opłacie lub powodujące wydatki, obowiązany jest do uiszczenia stosownych kosztów sądowych. Przysługujące Sądowi prawo do zwalniania od kosztów sądowych nie ma charakteru pełnego, swobodnego uznania Sądu, lecz podlega określonym regułom, których należy bezwzględnie przestrzegać przy każdym rozpatrywaniu takiego wniosku.
Stwierdzić należy, że każdy kto wszczyna postępowanie sądowe, powinien liczyć się z koniecznością opłacenia kosztów sądowych, a co za tym idzie tak planować swój budżet, aby wygospodarować kwotę konieczną do uiszczenia. Podkreślenia także wymaga fakt, że udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym jest formą jej dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno się sprowadzać do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe.
Rozpatrując przedmiotowy wniosek, należy mieć na uwadze, że skoro K. chce aktywnie realizować swoje cele statutowe, winien liczyć się ze związaną z tym z koniecznością ponoszenia kosztów. W szczególności w sytuacji, gdy powołując się na swoje cele statutowe, zdecydowało się skorzystać z drogi sądowoadministracyjnej, powinno wygospodarować środki na pokrycie kosztów sądowych.
K. podał, że liczy 200 członków, składki kształtują się na poziomie 0,60 zł - 2,40 zł. Fakt pobierania składek od swoich członków jedynie w symbolicznej wysokości nie może stanowić podstawy do przyznania wnioskodawcy prawa pomocy we wnioskowanym zakresie. Wnioskodawca nie wykazał, aby wystąpiły przeszkody, uniemożliwiające pobieranie wyższych składek, tj. w takiej wysokości, aby K. mogło realizować cele statutowe. Strona ustalając wymiar składek członkowskich na takim poziomie, nie może jednocześnie - z tego powodu - przerzucać kosztów swej działalności na koszt Skarbu Państwa czyli wszystkich podatników.
W tej sytuacji Sąd doszedł do wniosku, że brak jest podstaw do przyznania skarżącemu Stowarzyszeniu prawa pomocy, skoro wnioskodawca nie wykorzystał przewidzianych w prawie możliwości na zgromadzenie środków finansowych.
Dlatego też, na podstawie art. 246 § 2 pkt 2 i art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), należało postanowić jak w sentencji.