Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Tadeusz Kuczyński po rozpoznaniu w dniu 15 października 2008 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku M. S. o przyznane prawa pomocy w zakresie zwolnienia od ponoszenia kosztów sądowych w sprawie ze skargi M. S. na decyzję Rektora Uniwersytetu W. z dnia [...] r. Nr [...] w przedmiocie odmowy przyjęcia na IV rok studiów postanawia : przyznać skarżącej prawo pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych.
Dnia 9 stycznia 2008r. skarżący złożył wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych. W uzasadnieniu wniosku w części formularza, w której należy wskazać, fakty z których wynika, że wniosek jest zasadny skarżący wpisał - "brak dochodów - bezdomny". Poza wyżej wymienionym wpisem wnioskodawca nie wypełnił żadnej innej rubryki formularza, każdą z nich przekreślając.
Do wniosku dołączył dokumenty w postaci potwierdzenia zameldowania na pobyt czasowy. Potwierdzenie powyższe zostało opatrzone pieczątką Towarzystwo im. św. [...], Schronisko im. [...]. Nosi ono datę wystawienia 20 września 2007r. Wynika z niego, że miejsce pobytu czasowego M. S. jest w S. ul. [...], a zamierzony czas pobytu w tym miejscu to okres od 20 września 2007r. do 20 listopada 2007r.
Postanowieniem z dnia 24 stycznia 2008 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny odmówił zwolnienia skarżącego od ponoszenia kosztów sądowych.
Na skutek zażalenia M. S., Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 29 maja 2008 r. uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę wniosku o przyznanie prawa pomocy do ponownego rozpoznania, wskazując w uzasadnieniu, że nie została w sposób prawidłowy wyjaśniona kwestia zamieszkania i dochodów wnioskującego.
Zarządzeniem z dnia 9 lipca 2008 r. wezwano skarżącego do przedłożenia dodatkowych informacji na temat aktualnego miejsca zamieszkania oraz środków jakimi dysponuje na rzecz bieżącego utrzymania.
Pismem z dnia 14 sierpnia 2008 r. M. S. dostarczył aktualne potwierdzenie zameldowania na pobyt czasowy w Towarzystwie [...] oraz oświadczył, że nie posiada źródeł dochodu.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Prawo pomocy zgodnie z treścią art. 243 § 1 p.p.s.a. może być przyznane osobie fizycznej na jej wniosek w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy osobie fizycznej może być przyznane w zakresie całkowitym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, natomiast przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym - gdy wykaże że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 p.p.s.a.). Prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym - wówczas gdy obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego, lub w zakresie częściowym - wówczas obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych i wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 1, § 2 i § 3 p.p.s.a.).
W myśl art. 246 § 1 powołanej ustawy przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, natomiast w zakresie częściowym gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Instytucja przyznania prawa pomocy ma charakter wyjątkowy i stosowana jest tylko w przypadkach osób charakteryzujących się trudną sytuacją materialną. Do osób tych można zaliczyć osoby rzeczywiście ubogie, które ze względu na okoliczności życiowe pozbawione są środków do życia bądź środki te są bardzo ograniczone i zaspakajają tylko podstawowe potrzeby życiowe.
Powołany wyżej przepis wskazuje, że inicjatywa dowodowa zmierzająca do wykazania, że zachodzą przesłanki pozytywne dla uwzględnienia wniosku spoczywa na wnioskodawcy. Mając dane przedstawione w formularzu, odpowiedzi na zarządzenie Sądu z dnia 30 czerwca 2008 r. uznano, że wnioskodawczyni wykazała, że nie jest w stanie samodzielnie ponosić kosztów postępowania sądowego i ustanowić adwokata z wyboru.
Z akt sprawy wynika, że skarżący jest osobą korzystającą z pomocy społecznej gdyż jak wynika z potwierdzenia zameldowania na pobyt czasowy mieszka w schronisko im. [...], prowadzonym przez Towarzystwo [...]. Wnioskujący oświadczył także, że nie posiada żadnych źródeł dochodu jest jednak w stanie zapłacić kwotę 100 zł tytułem wpisu.
Wojewódzki Sąd Administracyjny biorąc jednak pod uwagę sytuację finansową i mieszkaniową skarżącego uznał, że w niniejszej sprawie zachodzą przesłanki do przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym przez zwolnienie od kosztów sądowych.
Wobec powyższego na podstawie art. 246 §1 pkt 2 p.p.s.a., orzeczono jak w sentencji postanowienia.