Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Edward Janeczko Sędziowie NSA Joanna Runge- Lissowska(spr.) Zbigniew Rausz Protokolant Edyta Pawlak po rozpoznaniu w dniu 3 czerwca 2004 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Kielcach o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego między Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Kielcach a Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi w przedmiocie rozpoznania wniosku H. S. o stwierdzenie nieważności decyzji Wojewody Kieleckiego z 22.12.1980 r. zatwierdzającej projekt scalenia gruntów wsi Nieświń postanawia wskazać Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi jako organ właściwy do rozpoznania sprawy z wniosku H. S. o stwierdzenie nieważności decyzji Wojewody Kieleckiego z dnia 22 grudnia 1980r.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Kielcach wnioskiem z dnia 6.06.2003 r. wystąpiło o rozstrzygnięcie negatywnego sporu kompetencyjnego powstałego między tym organem, a Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi i wniosło o wskazanie, który z tych organów jest właściwy do załatwienia wniosku H. S. o stwierdzenie nieważności ostatecznej decyzji Wojewody Kieleckiego z dnia 22.12.1980 r. nr [...] w sprawie zatwierdzenia projektu scalenia gruntów wsi Nieświń , wydanej na podstawie przepisów ustawy z dnia 24 stycznia 1968 r. o scalaniu i wymianie gruntów (Dz.U. Nr 3, poz. 13).
W uzasadnieniu wniosku Kolegium wskazało, że Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, powołując się na art. 10 ustawy z dnia 21 stycznia 2000 r., o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej (Dz.U. Nr 12, poz. 136), mocą którego art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów (Dz.U. z 1989 r. Nr 58, poz. 349 ze zm.) otrzymał nowe brzmienie: "Postępowanie scaleniowe lub wymienne przeprowadza na koszt Skarbu Państwa, z zastrzeżeniem art. 4 ust. 2 Starosta, jako zadanie z zakresu administracji rządowej. Organem wyższego stopnia w rozumieniu kpa, w stosunku do starosty w sprawach z tego zakresu jest samorządowe kolegium odwoławcze", uznał się za organ niewłaściwy, bowiem postępowanie nadzorcze jest nowym postępowaniem i powinno być przeprowadzone według tego unormowania, a skoro decyzja Wojewody Kieleckiego z dnia 22.12.1980 r. była wydana w I instancji, nie jest on organem wyższego stopnia. Samorządowe Kolegium nie zgodziło się z tym stanowiskiem wywodząc dalej we wniosku, że samodzielną przesłankę określenia właściwości organu zawiera art. 157 § 1 kpa i na jego podstawie, a nie na podstawie art. 3 ust. 1 ustawy o scalaniu należy ustalić właściwy organ, a zgodnie z art. 157 § 1 kpa właściwym do stwierdzenia nieważności decyzji jest organ wyższego stopnia, a gdy decyzja została wydana przez ministra lub samorządowe kolegium odwoławcze - ten organ, zaś wg art. 17 kpa samorządowe kolegia odwoławcze są organami wyższego stopnia w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego, zaś w stosunku do wojewodów - właściwi ministrowie i żadne przepisy nie dają samorządowym kolegiom uprawnień organu wyższego stopnia w stosunku do organów administracji rządowej, jakimi są wojewodowie.
Odpowiadając na skargę Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi stwierdził, iż postępowanie o stwierdzenie nieważności decyzji jest postępowaniem nowym, wszczętym po dniu 23.02.2000 r. - wniosek pochodzi z dnia 26.09.2002 r., do którego stosuje się art. 10 ustawy z dnia 21 stycznia 2000 r. o zmianie niektórych ustaw i stosownie do niego Samorządowe Kolegium Odwoławcze jest organem wyższego stopnia w stosunku do decyzji Wojewody Kieleckiego wydanej w I-ej instancji.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Generalne zasady co do właściwości organów, które mogą prowadzić postępowania administracyjne, czy to w trybie zwykłym, czy w trybach mających na celu wzruszenie decyzji ostatecznych, zawierają przepisy kodeksu postępowania administracyjnego. Organ właściwy do przeprowadzenia postępowania nadzorczego - o stwierdzenie nieważności decyzji, a przeprowadzenia takiego postępowania dotyczy negatywny spór kompetencyjny w niniejszej sprawie - określa art. 157 § 1 kpa, stanowiąc, iż jest nim organ wyższego stopnia, a gdy decyzja została wydana przez ministra lub samorządowe kolegium odwoławcze - ten organ. Organy wyższego stopnia wskazuje natomiast art. 17 kpa.