Referendarz sądowy Anna Michałowska Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2008 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym tj. zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia radcy prawnego w sprawie ze skargi E. O. na decyzję Wojewody M. z dnia ... marca 2008 r. Nr ... w przedmiocie zobowiązania cudzoziemca do opuszczenia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej p o s t a n a w i a: przyznać prawo pomocy w zakresie całkowitym tj. 1. zwolnić od kosztów sądowych, 2. ustanowić radcę prawnego z urzędu, o którego wyznaczenie zwrócić się do Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w W.
Wyrokiem z 15 września 2008 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę na decyzję Wojewody M.
W dniu 17 listopada 2008 r. skarżący złożył na urzędowym formularzu PPF wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym tj. zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienia radcy prawnego. W uzasadnieniu wniosku, jak i w oświadczeniu o stanie rodzinnym, majątku i dochodach wskazał, iż nie posiada żadnych dochodów, obecnie z żoną i synem żyją z pieniędzy przekazywanych przez ich rodziców, które wystarczają tylko na podstawowe potrzeby życiowe. Mieszkają w domu rodziców żony, którzy użyczają nieodpłatnie pokój i do wspólnego użytku kuchnię i łazienkę. Skarżący nie posiada nieruchomości, oszczędności pieniężnych ani przedmiotów wartościowych. Żona skarżącego jest osobą bezrobotną, bez prawa do zasiłku, nie posiada żadnych nieruchomości.
W dodatkowym oświadczeniu złożonym na wezwanie w dniu 8 grudnia 2008 r. skarżący wskazał, iż rodzice żony pokrywają koszty zamieszkania skarżącego i jego rodziny. Pozostałe - po opłaceniu rachunków - środki finansowe pochodzące z emerytur przeznaczają na utrzymanie: wyżywienie, leczenie siebie i rodziny w zależności od potrzeb. Skarżący od matki i rodzeństwa otrzymuje ... EURO raz na 3 lub 4 miesiące. Skarżący nie pracuje, nie posiada zezwolenia na pracę, czeka na decyzję w sprawie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony na terytorium RP. Obecnie nie posiada telefonu komórkowego. Miesięczne wydatki na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych skarżącego i jego rodziny wynoszą ... zł plus koszty lekarstw i szczepionek dla dziecka (120 zł każda szczepionka). Dochody rodziców żony wynoszą natomiast łącznie około ... zł netto. Są oni współwłaścicielami mieszkania 4- pokojowego. Na potwierdzenie złożonych oświadczeń skarżący nadesłał m.in. zaświadczenie z Urzędu Pracy dotyczące jego małżonki, wyciąg z rachunku bankowego żony za okres 3 m-cy, kopie rachunków za mieszkanie i media oraz kopie potwierdzeń otrzymywanych świadczeń emerytalnych rodziców żony.
Rozpoznając wniosek zważyć należało, co następuje:
Zasadą postępowania sądowoadministracyjnego jest - zgodnie z art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 z późniejszymi zmianami) - dalej ustawy p.p.s.a. - ponoszenie przez Strony kosztów postępowania związanych ze swym udziałem w sprawie. Przyznanie prawa pomocy ze środków publicznych jest instytucją wyjątkową i następuje tylko w przypadkach określonych w cytowanej ustawie, po spełnieniu przez stronę określonych przesłanek. Przesłanki te są każdorazowo odnoszone do stanu majątkowego osoby ubiegającej się o przyznanie rzeczonego prawa.
Zgodnie z art. 244 § 1 ustawy p.p.s.a. prawo pomocy obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego (...). W myśl art. 245 §1 ustawy p.p.s.a. prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Zgodnie z §2 powołanego przepisu prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego (...). Prawo pomocy w zakresie całkowitym, zgodnie z art. 246 § 1 pkt 1 ustawy p.p.s.a., może być przyznane osobie fizycznej, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Oznacza to, że instytucja prawa pomocy jest stosowana tylko w stosunku do osób charakteryzujących się trudną sytuacją materialną. Do takich osób zaliczyć można bezrobotnych, którzy nie pobierają zasiłku lub osoby, które ze względu na okoliczności życiowe pozbawione są środków do życia bądź środki te są bardzo ograniczone i zaspokajają tylko ich podstawowe potrzeby życiowe.
Na obecnym etapie postępowania na wysokość obciążeń finansowych, do poniesienia których wnioskujący byłby zobowiązany składają się wpis od ewentualnej skargi kasacyjnej oraz wynagrodzenie dla profesjonalnego pełnomocnika.
Mając na względzie przedstawione we wniosku okoliczności, znajdujące potwierdzenie w złożonych dokumentach stwierdzono, że sytuacja materialna skarżącego jest trudna i stanowi pozytywną przesłankę do przyznania prawa pomocy we wnioskowanym zakresie. Co prawda skarżący i jego rodzina otrzymują pomoc materialną od rodziców żony w postaci mieszkania, wyżywienia oraz leczenia nie ponosząc z tego tytułu żadnych kosztów, jednakże dochody skarżącego z pomocy finansowej od matki i rodzeństwa w postaci ... Euro raz na 3 lub 4 miesiące (tj. około ... zł) pozwalają wyłącznie na zaspokojenie innych podstawowych potrzeb życiowych skarżącego, który ma na utrzymaniu 5-miesięczne dziecko i żonę, która pozostaje bez pracy i zasiłku oraz nie posiada żadnego majątku. Skarżący nie ma innych źródeł dochodu, oszczędności pieniężnych i przedmiotów wartościowych. Z tych też względów oraz kierując się zapewnieniem skarżącemu prawa do sądu należało uznać, iż zarówno udział radcy prawnego w sprawie jak i zwolnienie od kosztów sądowych jest uzasadnione.
W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 258 §1 i §2 pkt 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, należało orzec jak w sentencji postanowienia.