Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie: Joanna Kruszewska - Grońska po rozpoznaniu w dniu 28 września 2010 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku M. B. o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi M. B. na postanowienie Komendanta Głównego Policji z dnia [...] kwietnia 2009 r. nr [...] w przedmiocie odmowy zawieszenia postępowania w sprawie cofnięcia licencji pracownika ochrony fizycznej drugiego stopnia p o s t a n a w i a: odmówić skarżącemu M. B. przyznania prawa pomocy we wnioskowanym zakresie.
We wniosku o przyznanie prawa pomocy (złożonym na urzędowym formularzu PPF) skarżący M. B. wniósł o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata. W uzasadnieniu wniosku podniósł, że jego miesięczne dochody wynoszą średnio ok. 1.465 zł (z tytułu zatrudnienia otrzymuje wynagrodzenie w kwocie 1.800 zł brutto). Natomiast do wydatków skarżącego należą: czynsz, opłata za energię elektryczną i telefon oraz bilet miesięczny. Ponadto skarżący przekazuje miesięcznie kwotę 280 zł na utrzymanie syna oraz spłaca kredyty, których miesięczne raty wynoszą 483 zł i 136 zł. Według oświadczenia skarżącego, na swoje utrzymanie może on przeznaczyć jedynie ok. 130 zł, dlatego żyje w niedostatku.
Do formularza wniosku skarżący załączył:
- zaświadczenie pracodawcy o wysokości średniego wynagrodzenia za pracę [...],
- oświadczenie skarżącego dotyczące miesięcznych wydatków koniecznych do utrzymania [...],
- pismo ze spółdzielni mieszkaniowej adresowane do I. B. o wysokości opłaty za lokal [...],
- dowody uiszczenia opłat za mieszkanie, bilet miesięczny i telefon komórkowy [...],
- harmonogram spłaty kredytu [...],
- zawiadomienie o najbliższej spłacie kredytu [...],
- oświadczenie majątkowe skarżącego [...].
Pismem z dnia [...] sierpnia 2010 r. skarżący został wezwany do uzupełnienia w terminie 7 dni wniosku o przyznanie prawa pomocy poprzez przedstawienie następujących dokumentów:
a) odpisu zeznania podatkowego skarżącego za rok 2009,
b) wyciągów i wykazów z posiadanych przez skarżącego rachunków bankowych z okresu ostatnich trzech miesięcy.
Powyższe wezwanie skarżący odebrał osobiście w dniu [...] sierpnia 2010 r. [...] i dotychczas go nie wykonał.
Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. (dalej p.p.s.a.), przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Zawarte w wyżej cytowanym przepisie określenie "gdy osoba ta wykaże" oznacza, iż to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, że znajduje się w sytuacji uprawniającej go do skorzystania z prawa pomocy. Zatem rozstrzygnięcie Sądu (referendarza sądowego) w tej kwestii będzie zależało od tego, co zostanie udowodnione przez stronę (J. P. Tarno - "Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Komentarz" Wydawnictwo LexisNexis, Warszawa 2004 s. 319).
W niniejszej sprawie skarżący nie udokumentował w sposób zupełny swojej sytuacji majątkowej. Wobec nieprzedstawienia żądanych przez Sąd dokumentów, nie można ustalić, jakimi środkami skarżący dysponuje miesięcznie. W konsekwencji skarżący uniemożliwił ustalenie czy wypełnia przesłanki z art. 246 § 1 pkt 1 p.p.s.a. Podkreślić bowiem należy, iż jedyną kwestią braną pod uwagę przy rozpoznawaniu wniosku o przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej jest stan majątkowy jej i jej rodziny. "Przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej jest obowiązkiem sądu, jeśli osoba ta wykazała, że spełnia przesłanki z art. 246 § 1" (H. Knysiak-Molczyk /w:/ T. Woś, H. Knysiak-Molczyk, M. Romańska "Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Komentarz" Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2005, s. 631). Skoro przyznanie prawa pomocy stanowi pomoc państwa, Sąd musi ustalić (badając rzeczywiste dochody, wydatki oraz możliwości zarobkowe skarżącego), czy wypełnia on ustawowe przesłanki przyznania tejże pomocy państwa, co nie jest możliwe w przypadku częściowego wykazania stanu majątkowego przez skarżącego.
Podnieść także należy, że okoliczność obciążenia skarżącego ratami spłaty dwóch kredytów (w łącznej wysokości przekraczającej kwotę 600 zł miesięcznie) nie może stanowić przesłanki przyznania prawa pomocy. Kwestia dysponowania posiadanym majątkiem, w tym także jego obciążanie w drodze zaciągania zobowiązań jest indywidualną sprawą strony i nie może skutkować przerzuceniem na Skarb Państwa ciężaru ponoszenia kosztów powstałych z tytułu prowadzonego przez nią postępowania sądowego. Spłata zobowiązań z tytułu zaciągniętych kredytów nie może więc korzystać z pierwszeństwa zaspokojenia przed należnościami publicznoprawnymi (por. postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 czerwca 2005 r., sygn. akt II GZ 56/05, z dnia 16 marca 2005 r., sygn. akt III SA/Wa 1247/04, z dnia 7 października 2005 r., sygn. akt II FZ 624/05 oraz z dnia 16 grudnia 2005 r., sygn. akt III SA/Wa 105/05).
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 246 § 1 pkt 1 p.p.s.a. w związku z art. 258 § 2 pkt 7 p.p.s.a., należało orzec jak w sentencji postanowienia.