Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie - Monika Kramek po rozpoznaniu w dniu 31 lipca 2015 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku Stowarzyszenia "L A p N" o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi Stowarzyszenia "L A p N" na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w R z dnia [...] kwietnia 2015 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania odwoławczego postanawia: odmówić przyznania prawa pomocy
W odpowiedzi na wezwanie do uiszczenia wpisu od skargi skarżące stowarzyszenie zwróciło się z wnioskiem o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych podając, że nie dysponuje żadnymi środkami finansowymi umożliwiającymi uiszczenie wpisu od skargi. Ponadto stowarzyszenie wyjaśniło, że jego członkowie nie wnoszą składek członkowski ponieważ, z uwagi na niskie koszty bieżącego funkcjonowania, nie ma takiej potrzeby.
Mając powyższe na uwadze zważono, co następuje:
Przepisy ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) zwanej dalej p.p.s.a. przewidują możliwość przyznania stronom postępowania prawa pomocy. Prawo pomocy może być przyznane osobie prawnej, a także innej jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej w zakresie całkowitym (art. 246 § 2 pkt 1 p.p.s.a) lub częściowym (art. 246 § 2 pkt 2 p.p.s.a.), przy czym jego przyznanie uzależnione jest od spełnienia przez stronę ustawowo przewidzianych przesłanek.
W niniejszej sprawie Stowarzyszenie wniosło o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych, które tytułem wpisu od skargi wynoszą 200 zł.
Zgodnie z art. 246 § 2 pkt 2 p.p.s.a. przyznanie prawa pomocy osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej w zakresie częściowym następuje gdy wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania. Powołany przepis nie pozostawia zatem wątpliwości, że to na wnioskodawcy ciąży obowiązek wykazania, iż znajduje się w sytuacji materialnej uprawniającej go do przyznania prawa pomocy. Rozstrzygnięcie jest zatem uzależnione od tego, co zostanie udowodnione przez stronę. Oznacza to, że wnioskujący musi udowodnić zaistnienie okoliczności uzasadniających przyznanie prawa pomocy, zaś niewypełnienie przesłanek określonych w art. 246 § 2 pkt 2 ww. ustawy skutkuje odmową przyznania prawa pomocy.
Rozważając zasadność przyznania prawa pomocy we wnioskowanym zakresie, w pierwszym rzędzie należy zauważyć, że stowarzyszenia podobnie, jak wiele innych organizacji tego typu zobligowane są do zapewnienia środków na prowadzenie działalności określonej w statucie/regulaminie. Określając cele i formy działania stowarzyszenia jego założyciele, a następnie członkowie powinni zatem zabezpieczać środki, z jakich będzie finansowana działalność statutowa oraz podjąć niezbędne kroki celem uzyskania takich środków.
Podkreślić należy, że chcąc realizować działalność statutową stowarzyszenie musi liczyć się z koniecznością ponoszenia także kosztów udziału w postępowaniach sądowych. Aby móc zatem realizować określone w statucie i przyjęte przez siebie cele stowarzyszenie powinno zapewnić sobie środki finansowe na ich realizację.
Pamiętać należy również, iż prawo pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym jest formą dofinansowania strony z budżetu państwa. Z tego względu powinno się sprowadzać do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe. Oznacza to, że ubiegając się o zwolnienie od obowiązku partycypowania w kosztach postępowania osoba prawna, obowiązana jest wykazać nie tylko, że nie posiada adekwatnych środków na poniesienie kosztów postępowania, ale również, że nie ma ich pomimo, iż podjęła wszelkie niezbędne kroki, aby zdobyć fundusze na pokrycie tych wydatków (J.P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz. Warszawa 2008 r., str. 587).