Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Iwona Szymanowicz - Nowak po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2013 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku G. D. o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi G. D. na postanowienie Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego z dnia [...] sierpnia 2013 r., znak [...] w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia odwołania postanawia : odmówić przyznania prawa pomocy
Wnioskiem z dnia 14 października 2013 r. (data nadania) G. D. (skarżąca) wniosła o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata.
Jako podstawę wniosku wskazała, iż prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe. Źródłem dochodu jej rodziny są świadczenia uzyskiwane z zabezpieczenia społecznego - emerytura wraz z dodatkiem pielęgnacyjnym w kwocie [...] zł. Jako majątek nieruchomy wskazała nieruchomość rolną o powierzchni [...] m2. Oświadczyła także, iż posiada oszczędności w kwocie [...] zł. Skarżąca podała, iż ponosi miesięczne wydatki : za mieszkanie - [...] zł, na leki - [...] zł, z tytułu wizyt lekarskich - [...] zł. Stwierdziła także, iż ponosi wydatki z tytułu opłat (za energię elektryczną, gaz, wodę) i pomocy osób trzecich w drobnych sprawach np. zrobieniu i przyniesieniu zakupów, nie określiła jednak ich wysokości.
Postanowieniem z dnia 18 października 2013 r. referendarz sądowy odmówił przyznania skarżącej prawa pomocy we wnioskowanym zakresie.
Pismem z dnia 13 listopada 2013 r. (data nadania) skarżąca skutecznie wniosła sprzeciw na powołane postanowienie. Wskazała, iż podjęte rozstrzygnięcie jest dla niej krzywdzące, jest bowiem osobą samotną, starą ([...] lat), niesamodzielną i bardzo chorą. Podniosła również, iż wykazywanych we wniosku o przyznanie prawa pomocy oszczędności w kwocie [...] zł już nie posiada, dokonała bowiem zakupu nowej pralki oraz ponosi dodatkowe wydatki ([...] zł miesięcznie) związane z zatrudnieniem na stałe opiekunki. Wyjaśniła, iż z tytułu własności opisanej we wniosku nieruchomości rolnej ponosi tylko wydatki, nadto dąży do jej zbycia, gdyż potrzebne są jej środki finansowe w związku z planowaną operacją [...], której koszt wynosi [...] zł.
Zgodnie z art. 260 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.; zwana dalej p.p.s.a.) wniesienie w terminie sprzeciwu od postanowienia z 18 października 2013 r. spowodowało, iż utraciło ono moc, a sprawa będąca przedmiotem sprzeciwu podlega rozpoznaniu przez Sąd na posiedzeniu niejawnym.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Zgodnie z przepisami art. 243 § 1 i art. 245 § 1 p.p.s.a., właściwy sąd administracyjny może na wniosek strony przyznać jej prawo pomocy w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 2 p.p.s.a.).
Instytucja pomocy prawnej jest wyjątkiem od zasady ponoszenia kosztów postępowania przez same strony. Celem przyznania prawa pomocy jest zapewnienie realizacji konstytucyjnego prawa do sądu osobom, które ze względu na brak odpowiednich środków nie są w stanie ponieść, miedzy innymi kosztów sądowych (wpisu) czy kosztów wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika. W orzecznictwie wskazuje się, że posiadanie przez stronę stałych dochodów w zasadzie wyklucza możliwość zwolnienia od kosztów sądowych (zob. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 11 marca 2011 r., II GZ 89/11, LEX nr 783930). Prawo pomocy powinno być udzielane przede wszystkim osobom bezrobotnym, samotnym, bez źródeł stałego dochodu i bez majątku oraz pozbawionych (obiektywnie) możliwości uzyskania środków na ten cel z jakichkolwiek źródeł. W literaturze przedmiotu również zwrócono uwagę, że prawo pomocy ma służyć najuboższym, to jest podmiotom, dla których konieczność ponoszenia kosztów związanych z postępowaniem sądowym oznaczałaby faktyczne ograniczenie lub pozbawienie prawa do sądu (zob. H.Knysiak-Molczyk, Przesłanki przyznania prawa pomocy w postępowaniu sądowoadministracyjnym, Przegląd Prawa Publicznego 2007, nr 4, s. 36-39).