Skarga kasacyjna na decyzję Dyrektora Izby Celnej w K. w przedmiocie określenia kwoty długu celnego
Uzasadnienie strona 7/9

Na wstępie ustosunkowując się w pierwszej kolejności do zarzutów naruszenia przepisów postępowania wyartykułowanych w punkcie I petitum skargi kasacyjnej Naczelny Sąd Administracyjny uznał je częściowo za zasadne. Istota problemu w niniejszej sprawie sprowadza się do kwestii, czy postępowanie mające za przedmiot doprowadzenie do uregulowania należności celnych z określonego przepisami tytułu, może być prowadzone przeciwko osobie wybranej przez organy celne, np. tzw. głównemu zobowiązanemu, czy też winno być prowadzone przeciwko wszystkim osobom, które w okolicznościach faktycznych danej sprawy odpowiedzialność taką mogą ponosić.

Zgodnie z art. 96 ust. 1 WKC, główny zobowiązany jest osobą uprawnioną do korzystania z procedury wspólnotowego tranzytu zewnętrznego. Jest on odpowiedzialny za:

a/ przedstawienie w wyznaczonym terminie w urzędzie celnym przeznaczenia towarów w nienaruszonym stanie i z zachowaniem środków zastosowanych przez organy celne w celu zapewnienia tożsamości towarów,

b) przestrzeganie przepisów procedury tranzytu wspólnotowego, ale,

"nie naruszając obowiązków podstawowego zobowiązanego, osoba przewożąca towary lub ich odbiorca, który przyjmuje towary, wiedząc o tym, że są one objęte procedurą tranzytu wspólnotowego, jest również zobowiązany do przedstawienia ich w nienaruszonym stanie w urzędzie celnym przeznaczenia w wyznaczonym terminie i z zachowaniem środków zastosowanych przez organy celne w celu zapewnienia tożsamości towarów" (art. 96 ust. 2 WKC).

Ponieważ postępowanie celne dotyczy interesu prawnego wszystkich "osób, które mogłyby zostać uznane za dłużników", to zadaniem organu winno być objęcie postępowaniem wszystkich osób odpowiedzialnych solidarnie, jako stron postępowania, dla uniknięcia wątpliwości co do zakresu odpowiedzialności danej osoby, a przede wszystkim dla zagwarantowania jej prawa osobistego, związanego z ewentualnymi roszczeniami regresowymi do pozostałych osób ponoszących w danym przypadku odpowiedzialność za cudzy dług, które to prawo winno być respektowane przez każdego wierzyciela, a zatem i organ celny. Krąg tych osób precyzuje przepis art. 203 ust. 3 WKC wskazując, że dłużnikami w przedmiotowej procedurze jest:

- osoba, która usunęła towar spod dozoru celnego,

- osoby, które uczestniczyły w tym usunięciu, i które jednocześnie wiedziały lub powinny były wiedzieć, że towar zostaje usunięty spod dozoru celnego,

- osoby, które nabyły lub posiadały towar, i które w chwili jego nabycia lub wejścia w jego posiadanie wiedziały, bądź powinny były wiedzieć, że jest to towar usunięty spod dozoru celnego, i

- odpowiednio osoba zobowiązana do wykonania obowiązków wynikających z czasowego składowania towaru lub wynikających ze stosowania procedury celnej, którą towar ten został objęty.

Podmiot współodpowiedzialny powinien być zawiadomiony o toczącym się postępowaniu, gdyż dotyczy ono jego interesu prawnego (por. uchwała NSA z 9 marca 2009 r., sygn. akt I FPS 4/08, ONSA nr 3 z 2009 r., poz. 47).

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie orzekającym podziela poglądy wyrażone w uzasadnieniu wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 marca 2011 r., sygn. akt I GSK 150/10 (http://orzeczenia.nsa.gov.pl), co uzasadnia posłużenie się zawartymi tam sformułowaniami. Jak podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny w tymże wyroku ponieważ na gruncie prawa podatkowego i celnego organy administracyjne zobowiązane są wydać decyzję wymaganą przepisem art. 108 § 1 Ordynacji podatkowej, to dopóki decyzja taka wobec osoby trzeciej nie zapadnie, nie można jej traktować jako dłużnika, przez co zasady odpowiedzialności solidarnej nie będą miały wobec niej zastosowania, co z kolei wynika z treści art. 366 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). W tej sytuacji wszczęcie i prowadzenie postępowania w przedmiocie odpowiedzialności celnej przeciwko wszystkim osobom, które taką odpowiedzialność mogą ponosić, jest spełnieniem wymogu wynikającego z treści art. 107 § 1 O.p., w powiązaniu z regulacjami szczegółowymi.

Strona 7/9