Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Joanna Kabat-Rembelska (spr.) Sędzia NSA Andrzej Skoczylas Sędzia del. WSA Ewa Cisowska-Sakrajda Protokolant starszy asystent sędziego Michał Stępkowski po rozpoznaniu w dniu 7 czerwca 2018 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej A Sp.j. w T. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 grudnia 2015 r. sygn. akt V SA/Wa 2217/15 w sprawie ze skargi A Sp.j. w T. na decyzję Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia [...] lutego 2015 r. nr [...] w przedmiocie zobowiązania do zwrotu dofinansowania wykorzystanego z naruszeniem procedur oddala skargę kasacyjną
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 4 grudnia 2015 r., sygn. akt V SA/Wa 2217/15, po rozpoznaniu skargi wniesionej przez A. Sp. j. w T., uchylił decyzję Ministra Infrastruktury i Rozwoju z [...] lutego 2015 r., nr [...]; [...] w przedmiocie zobowiązania do zwrotu dofinansowania wykorzystanego z naruszeniem procedur oraz zasądził koszty postępowania sądowego.
Sąd pierwszej instancji orzekał w następującym stanie sprawy:
Marszałek Województwa Kujawsko - Pomorskiego (dalej także: Instytucja Pośrednicząca, IP) decyzją z [...] października 2014 r. określił A. sp. j. z siedzibą w T. (dalej: skarżąca) przypadającą do zwrotu kwotę dofinansowania w wysokości 40.204,95 zł wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych liczonymi od dnia przekazania środków, tj. od [...] czerwca 2013 r. do dnia zwrotu.
Instytucja Pośrednicząca, w wyniku weryfikacji wniosków o płatność złożonych przez skarżącą, uznała za niekwalifikowane, z powodu niezgodności z zatwierdzonym wnioskiem o dofinansowanie oraz pkt 1 podrozdziału 3.1 Wytycznych w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (dalej: Wytyczne) wydatki związane z: zaangażowaniem uczniów i rodziców w prace grupy Diagnoza i Analiza Problemu (dalej: DiAP) - 12.787,82 zł, zaangażowaniem koordynatorki projektu w okresie od listopada 2012 r. do marca 2013 r. - 20.381,48 zł oraz wydatki dotyczące usług zrealizowanych po odrzuceniu strategii w - 7.035,65 zł.
Strona wniosła odwołanie od tej decyzji, w którym między innymi zarzuciła naruszenie art. 7 w związku z art. 77 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267, ze zm.; dalej: k.p.a.), które polegało na pominięciu naruszenia przez Instytucję Pośredniczącą § 10 ust. 2 umowy o dofinansowanie poprzez dokonanie weryfikacji większości wniosków o płatność po upływie 20 dni roboczych.
Minister Infrastruktury i Rozwoju (dalej także: Minister, Instytucja Zarządzająca, IZ, organ odwoławczy) decyzją z [...] lutego 2015 r. uchylił decyzję Instytucji Pośredniczącej i orzekł o zwrocie dofinansowania w wysokości 40.204,95 zł wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych liczonymi od [...] czerwca 2013 r. do dnia zwrotu, z wyłączeniem okresu od [...] stycznia 2015 r. do dnia otrzymania decyzji, w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji.
W uzasadnieniu Instytucja Zarządzająca podniosła, że skarżącej, na podstawie umowy o dofinansowanie projektu pt. "[...]", przyznane zostało dofinansowanie ze środków publicznych w wysokości 2.566.575 zł. Projekt miał być realizowany w okresie od [...] stycznia 2012 do [...] kwietnia 2014 r. i jego celem było "wypracowanie do końca kwietnia 2014 r. nowej metody oraz nowego rodzaju coachingu zaadoptowanych do edukacji na poziomie szkół średnich województwa kujawsko-pomorskiego poprzez udział 24 uczniów, 24 rodziców i 48 nauczycieli w projekcie". Minister wyjaśnił, że na podstawie § 3a ust. 1 umowy o dofinansowanie, w ramach pierwszego etapu realizacji projektu skarżąca zobowiązała się do przygotowania strategii wdrażania projektu innowacyjnego w terminie do końca sierpnia 2012 r. W dniu [...] lutego 2013 r. poinformowano skarżącą o odrzuceniu strategii wdrażania projektu innowacyjnego, jako niespełniającej wszystkich kryteriów określonych minimalnym wzorem strategii wdrażania projektu innowacyjnego testującego, uzasadniając, że jej realizacja nie zagwarantuje włączenia produktu do głównego nurtu polityki. W dniu [...] września 2013 r. umowa o dofinansowanie projektu została rozwiązana w trybie natychmiastowym, z uwagi na brak akceptacji strategii wdrażania projektu innowacyjnego. Jednocześnie poinformowano skarżącą o konieczności rozliczenia transzy otrzymanego dofinansowania. Instytucja Zarządzająca za kwalifikowalne w ramach projektu uznała wydatki poniesione w związku z realizacją projektu, dotyczące okresu od [...] stycznia 2012 r. do [...] lutego 2013 r. W ocenie Ministra za niekwalifikowalne uznać należało wydatki związane z zaangażowaniem uczniów i rodziców w prace grupy DiAP (12.787,82 zł). Organ odwoławczy wyjaśnił, że na pierwszym etapie projekt zakładał diagnozę i analizę problemów. Ze względu na to, że grupą docelową projektu byli uczniowie i ich rodzice (oraz nauczyciele), to zarówno w ocenie IP, jak Ministra, udział uczniów i rodziców w pierwszym etapie realizacji projektu mógł mieć charakter udziału w zewnętrznych konsultacjach społecznych, a nie bezpośredniego angażowania tych osób w pracę grupy DiAP na podstawie umów cywilnoprawnych, z których wynikały zadania wykraczające poza kwalifikacje i kompetencje tych osób. Mając to na uwadze, organ poddał w wątpliwość nie sam udział uczniów i ich rodziców w pracach grupy DiAP, lecz ich pracę w roli ekspertów za wynagrodzeniem. Minister podkreślił, że z wniosku o dofinansowanie nie można było wywnioskować, że w roli ekspertów wystąpią uczniowie i rodzice. Dlatego za nieuzasadnione uznano sfinansowanie kosztów związanych z konsultowaniem rozwiązań projektowych z jego grupą docelową. Działania projektowe należało oprzeć na wiedzy eksperckiej, a za taką nie można było uznać wiedzy uczniów i rodziców. W ocenie Ministra, wydatki w powyższym zakresie poniesione zostały z naruszeniem pkt 1 lit. b i h podrozdziału 3.1 Wytycznych, gdyż były one nieracjonalne, nieefektywne oraz niezgodne z zatwierdzonym budżetem projektu.