Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Małgorzata Pocztarek Sędziowie sędzia NSA Anna Łukaszewska-Macioch (spr.) sędzia del. NSA Roman Ciąglewicz Protokolant sekretarz sądowy Joanna Drapczyńska po rozpoznaniu w dniu 12 października 2011 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej F. M. S. S. P. Spółki Akcyjnej w P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 stycznia 2010 r. sygn. akt I SA/Wa 1362/09 w sprawie ze skargi F. M. S. S. P. Spółki Akcyjnej w P. na postanowienie Ministra Infrastruktury z dnia (...) lipca 2009 r. nr (...) w przedmiocie zawieszenia postępowania oddala skargę kasacyjną.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 20 stycznia 2010 r. sygn. akt I SA/Wa 1362/09 oddalił skargę F. M. S. S. P. S.A. z siedzibą w P. na postanowienie Ministra Infrastruktury z dnia (...) lipca 2009 r. nr (...) w przedmiocie zawieszenia postępowania.
Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy:
Wnioskiem z dnia 20 maja 2008 r. M. S., H. S. i M. S. (dalej: "wnioskodawcy") wystąpili o stwierdzenie nieważności decyzji W. K. z dnia (...) lutego 1995 r. stwierdzającej nabycie z mocy prawa, z dniem 5 grudnia 1990 r. przez przedsiębiorstwo państwowe pn. P. F. A. P. S."S." w P. (dalej: "Fabryka S.") prawa użytkowania wieczystego gruntów Skarbu Państwa o ogólnej powierzchni 65095 m² położonych w P. przy ul. S., oznaczonych w pkt 1a tej decyzji, w tym działek nr (...) o powierzchni 8260 m² i nr (...) o powierzchni 4362 m² oraz nieodpłatne nabycie prawa własności budynków, budowli i urządzeń znajdujących się na tych gruntach.
Decyzją z dnia (...) stycznia 2009 r. Minister Infrastruktury stwierdził nieważność decyzji Wojewody K. z dnia (...) lutego 1995 r. w części dotyczącej działki nr (...) stanowiącej aktualnie część działki nr (...) oraz stwierdził, że ww. decyzja w części dotyczącej działek nr (...) i nr (...) stanowiącej aktualnie część działek nr (...)i nr (...), została wydana z naruszeniem prawa.
Z wnioskami o ponowne rozpatrzenie sprawy wystąpili wnioskodawcy oraz będąca następcą prawnym uwłaszczonego przedsiębiorstwa F. M. S. "S." P. S.A. z siedzibą w P. (dalej: "S. S.A."), która wniosła równocześnie o zawieszenie postępowania podnosząc, że nie została ustalona kwestia nabycia prawa własności do działek nr (...) i nr (...) przez E. S. - poprzednika prawnego wnioskodawców, a od wyjaśnienia tej kwestii zależy ustalenie, czy jego spadkobiercom przysługuje interes prawny w sprawie dotyczącej uwłaszczenia.
Postanowieniem z dnia (...) marca 2009 r. (błędnie wskazano 2008 r.) Minister Infrastruktury zawiesił postępowanie o ponowne rozpatrzenie sprawy rozstrzygniętej decyzją z dnia (...) stycznia 2009 r. oraz zobowiązał wnioskodawców do wystąpienia, w terminie 3 miesięcy od dnia doręczenia postanowienia, do sądu powszechnego o ustalenie, czy E. S. aktem notarialnym z dnia 30 sierpnia 1938 r. Repertorium nr (...) skutecznie nabył własność oznaczonych wyżej nieruchomości.
Na skutek złożonego przez wnioskodawców wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy zakończonej powyższym postanowieniem Minister Infrastruktury uchylił je postanowieniem z dnia 7 lipca 2009 r. wskazując, że przesłanka zawieszenia postępowania, o której mowa w art. 97 § 1 pkt 4 K.p.a. w niniejszej sprawie nie ma zastosowania. Na podstawie zgromadzonych dokumentów Minister ustalił, że zarządzeniem P. C. U. D. W. z dnia (...) stycznia 1951 r. ustanowiono przymusowy zarząd państwowy nad przedsiębiorstwem Z. M.-K. E. S., P. ul. S. należącym do E.S.. Następnie orzeczeniem z dnia (...) listopada 1958 r. Minister Przemysłu Spożywczego i Skupu stwierdził przejęcie ww. przedsiębiorstwa z mocy prawa na własność Skarbu Państwa. Wraz z przedsiębiorstwem przeszła na własność Skarbu Państwa nieruchomość gruntowa oznaczona jako parcele nr (...), nr (...)i nr (...). Działka nr (...) zapisana w księdze wieczystej KW nr (...) odpowiada dawnym parcelom nr (...)i nr (...), a działka nr (...) zapisana w księdze wieczystej KW nr (...) odpowiada dawnej parceli nr (...). E. S.- właściciel ww. Zakładu - posiadał tytuł prawny do przedmiotowych nieruchomości, które jako integralny składnik przedsiębiorstwa zostały objęte przymusowym zarządem państwowym, a następnie przeszły wraz z nim na własność Państwa z mocy ustawy z dnia 25 lutego 1958 r. o uregulowaniu stanu prawnego mienia pozostającego pod zarządem państwowym (Dz. U. Nr 11, poz. 37) na podstawie deklaratoryjnego orzeczenia z dnia 29 listopada 1958 r. Skarb Państwa został wpisany jako właściciel przedmiotowych nieruchomości postanowieniem Sądu Powiatowego w Pleszewie z dnia 22 lutego 1963 r. Dz. KW nr (...), na podstawie: wniosku z dnia 6 lipca 1961 r. nr (...), orzeczenia Ministra Przemysłu Spożywczego i Skupu z dnia 29 listopada 1958 r. i umowy sprzedaży z dnia 30 sierpnia 1938 r. Repertorium nr (...). Na podstawie wspomnianej umowy, zawartej w formie aktu notarialnego, E. S. nabył od P. B. R. Oddział w P. nieruchomości stanowiące obecnie działki nr (...) i nr (...). Z § 3 tej umowy wynika, że przewłaszczenie miało nastąpić po spłacie drugiej raty oraz po udzieleniu stosownego zezwolenia przez właściwe władze. W dacie sporządzenia aktu notarialnego na terenie Pleszewa obowiązywał kodeks cywilny niemiecki - Burgerliches Gesetzbuch (BGB), zgodnie z którym skuteczne przeniesienie prawa własności nieruchomości uzależnione było od spełnienia łącznie trzech przesłanek: 1) zawarcia umowy zobowiązującej do przeniesienia własności nieruchomości, 2) dokonania, zgodnie z § 873 i § 925 BGB, tzw. "powzdania", czyli czynności potwierdzającej wyrażenie zgody zbywcy i nabywcy na zmianę w prawie i dokonanie wpisu w księdze wieczystej, która to czynność wiązała strony, o ile była stwierdzona dokumentem sądowym lub notarialnym, 3) ujawnienia nabycia w księdze wieczystej. Sama umowa kupna - sprzedaży nieruchomości bez dokonania przewłaszczenia (powzdania) i bez wpisu zmiany własności do księgi wieczystej nie przenosiła własności nieruchomości. Minister Infrastruktury stwierdził, że w aktach sprawy brak jest dokumentów potwierdzających zawarcie umowy o charakterze rzeczowym, zaś zgodnie z wypisami z ksiąg wieczystych urządzonych dla ww. nieruchomości ostatnim właścicielem był P. B. R.. W dniu (...) października 1999 r. wnioskodawcy jako "dowód nabycia praw własności do obiektu przy ul. S. przez E. S." przedłożyli "dokument zrzeczenia", z którego wynika, że w dniu (...) stycznia 1954 r. B. G. K., któremu mocą ustawy powierzone zostało wykonywanie wszelkich czynności dotyczących zlikwidowanego P. B. R., zrzekł się prawa wpisania do ksiąg wieczystych przedmiotowych nieruchomości hipoteki z tytułu reszty ceny kupna na rzecz byłego P. B.R., wobec całkowitej spłaty zadłużenia przez E.S.