Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Marek Stojanowski (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Marian Wolanin Sędzia del. WSA Mirosław Wincenciak Protokolant: starszy asystent sędziego Dorota Kozub-Marciniak po rozpoznaniu w dniu 12 lutego 2019 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Ministra Infrastruktury i Budownictwa od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 czerwca 2016 r. sygn. akt IV SA/Wa 3846/15 w sprawie ze skargi K.K. na decyzję Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia [...] października 2015 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia odszkodowania oddala skargę kasacyjną
Wyrokiem z dnia 8 czerwca 2016 r. sygn. akt IV SA/Wa 3846/15 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie - po rozpoznaniu skargi K.K. - uchylił zaskarżoną decyzję Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia [...] października 2015 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia odszkodowania, a nadto zasądził od organu na rzecz skarżącego zwrot kosztów postępowania sądowego.
Powyższy wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.
Decyzją Wojewody [...] z dnia [...] lutego 2014 r., o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pod nazwą: "Budowa drogi [...] odcinek 1: od km 0+000 do km 16+400" objęto m.in. nieruchomość położoną w gminie N., obrębie Z., oznaczonej jako działka nr [...] o pow. 3,4900 ha. Wskazana nieruchomość z dniem, kiedy decyzja z [...] lutego 2014 r. uzyskała przymiot ostateczności, tj. 8 kwietnia 2014 r., stała się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa.
Wojewoda [...] decyzją z [...] stycznia 2015 r., orzekł o ustaleniu odszkodowania w kwocie 1.508.843 zł na rzecz K.K. za udział 4/6 części nieruchomości, w kwocie 377.211 zł na rzecz W.K. za udział 1/6 części nieruchomości oraz w kwocie 377.211 zł na rzecz M.K. za udział 1/6 części nieruchomości, a także zobowiązał Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad do wypłaty ustalonego odszkodowania w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja stanie się ostateczna.
W uzasadnieniu organ powołał się na art. 12 ust. 4a w związku z art. 11a ust. 1, art. 12 ust. 4f i ust. 5, art. 18 ust. 1, art. 22 i art. 23 ustawy z 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 687, ze zm., zwanej także "specustawą drogową") i wskazał, że wydając decyzję oparł się na operacie szacunkowym z 9 grudnia 2014 r. sporządzonym przez rzeczoznawcę majątkowego E. R. Organ I instancji wskazał, że w trakcie postępowania pismami z 2 sierpnia 2014 r. oraz z 20 października 2014 r. pełnomocnicy stron wnieśli zastrzeżenia do operatu szacunkowego z 30 maja 2014 r. Na wskazane powyżej uwagi biegła udzieliła szczegółowych wyjaśnień w pismach z 22 września 2014 r. oraz z 23 listopada 2014 r. Na skutek uwzględnienia części zastrzeżeń rzeczoznawca majątkowy sporządziła nowy operat szacunkowy, do którego strony nie wniosły dalszych uwag.
Pismem z dnia 20 maja 2014 r. skierowanym do Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad (wedle Wojewody nadanym na poczcie w dniu 26 maja 2016 r.) K.K., W.K. oraz M.K. zgłosili gotowość wydania nieruchomości oraz poinformowali o nieprawidłowościach w doręczeniu zawiadomienia o wydaniu o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Wojewoda przytoczył art. 18 ust. 1e specustawy drogowej i stwierdził, że wydanie nieruchomości można rozumieć jako przeniesienie posiadania, w tym dobrowolne opuszczenie nieruchomości przez byłego współwłaściciela czy też użytkownika wieczystego lub umożliwienie inwestorowi korzystania z nieruchomości. Istotną cechą jest dobrowolność działania właściciela albo użytkownika wieczystego. Potwierdzeniem wydania nieruchomości w terminie 30 dni może być protokół zdawczo - odbiorczy bądź jednostronne oświadczenie właściciela lub użytkownika wieczystego, przekazane inwestorowi. Kwestia udowodnienia terminu powinna spoczywać na dotychczasowym właścicielu lub użytkowniku wieczystym. Z akt sprawy wynika, że zawiadomienie o wydaniu decyzji Wojewody z dnia [...] lutego 2014 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zostało doręczone K.K. w dniu 6 marca 2014 r. na adres wskazany w katastrze nieruchomości, czyli ul. [...], I. Wojewoda zacytował art. 11f ust. 3 specustawy drogowej i podniósł, że bez znaczenia jest twierdzenie skarżącego, że zawiadomienie zostało odebrane przez nieupoważnionego pracownika stacji paliw. Okoliczność, że niedotrzymanie 30 dniowego terminu z art. 18 ust. 1e specustawy drogowej nastąpiło z przyczyn nie lezących po stronie właścicieli, w tym także z powodu działania osób trzecich, nie ma wpływu na ocenę skutków prawnych określonych w w/w przepisie. Wojewoda dodał, że zawiadomienie o ww. decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zostało również błędnie wysłane A.K., nieżyjącej już w dniu wydania decyzji. Zawiadomienia te winny być doręczone jej następcom prawnym, tj. M.K. oraz W.K. Równocześnie jednak Wojewoda stwierdził, że dla tych uczestników 30 dniowy termin rozpoczął bieg z chwilą, kiedy decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna, czyli w dniu 8 kwietnia 2014 r.