Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Joanna Runge - Lissowska Sędziowie NSA Jerzy Bujko (spr.) del. WSA Arkadiusz Despot-Mładanowicz Protokolant Edyta Pawlak po rozpoznaniu w dniu 8 października 2008 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej K. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 maja 2007 r. sygn. akt I SA 2919//03 w sprawie ze skargi Gminy Poznań na decyzję Prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast z dnia [...] października 2003 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości oddala skargę kasacyjną
Decyzją z dnia [...] czerwca 2003 r. wydaną na wniosek K. S. Prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast stwierdził nieważność orzeczenia Prezydium Rady Narodowej miasta Poznania z dnia [...] czerwca 1965 r. o wywłaszczeniu nieruchomości położonych w Poznaniu przy ul. [...], oznaczonych jako działki nr [...] o powierzchni [...] m2 i nr [...] o powierzchni [...] m2. Organ stwierdził, że postępowanie wywłaszczeniowe zostało przeprowadzone z rażącym naruszeniem art. 8 ust. 1 i 2 w związku z art. 28 oraz art. 30 dekretu z dnia 26 kwietnia 1949 r. o nabywaniu i przekazywaniu nieruchomości niezbędnych dla realizacji narodowych planów gospodarczych (Dz. U. z 1952 r. Nr 4, poz. 31). Przedmiotowa nieruchomość została wywłaszczona na podstawie artykułów 1, 10, 21 i 33 wymienionego dekretu a wnioskodawcą wywłaszczenia była Dyrekcja Budowy Osiedli Robotniczych w Poznaniu. Zgodnie z art. 8 ust. 1 tego dekretu ubiegający się o wywłaszczenie zobowiązany był zwrócić się do właściciela wywłaszczanej nieruchomości o jej dobrowolne odstąpienie. Organ stwierdzający nieważność ustalił, że wezwanie o dobrowolne odstąpienie nieruchomości nie zostało skierowane do ówczesnego właściciela przedmiotowych parceli T. S. (ojca K. S.), lecz tylko do L. W., właściciela innej nieruchomości. Brak wystąpienia z ofertą zakupu stanowi - zdaniem organu - rażące naruszenie art. 8 ust. 1 powołanego dekretu. Orzekając o wywłaszczeniu bez wcześniejszego wezwania właściciela organ naruszył więc rażąco art. 17 i 18 dekretu z dnia 26 kwietnia 1949 r., wobec czego przedmiotowe orzeczenie dotknięte jest wadą nieważności określoną w art. 156 § 1 pkt 2 K.p.a. Organ stwierdził następnie, iż wywłaszczona nieruchomość należała do kategorii wskazanej w art. 30 ust. 1 omawianego dekretu, to jest stanowiła jedyną działkę wywłaszczonego przeznaczoną pod budowę domu jednorodzinnego. Zgodnie więc ze wskazanym przepisem organ wywłaszczający miał obowiązek zaoferować właścicielowi tytułem odszkodowania nieruchomość zamienną położoną, o ile możliwe, w tej samej miejscowości i o tym samym lub zbliżonym charakterze. Również ten przepis został naruszony w postępowaniu wywłaszczeniowym, gdyż T. S. nie zaoferowano działki zamiennej. Wreszcie naruszeniem prawa było nieustosunkowanie się w uzasadnieniu decyzji wywłaszczeniowej do szeregu pism właściciela zawierających jego sprzeciw wobec wszczęcia postępowania wywłaszczeniowego a następnie żądanie przyznania nieruchomości zamiennej.
W wyniku rozpoznania wniosku Prezydenta Poznania o ponowne rozpoznanie sprawy Prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast, decyzją z dnia [...] października 2003 r., utrzymał w mocy własną decyzję stwierdzającą nieważność decyzji z dnia [...] czerwca 2003 r.
Na decyzję z dnia [...] października 2003 r. skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wniosła Gmina Miasta Poznań. Zaskarżonej decyzji zarzucono naruszenie art. 7, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 K.p.a. przez brak wystarczającego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy i przerzucenie ciężaru dowodu istotnych faktów z organu na skarżącą stronę. W skardze podniesiono gołosłowność i bezpodstawność ustalenia, iż wywłaszczona nieruchomość odpowiadała warunkom z art. 30 ust. 1 dekretu, skoro składała się ona z dwóch oddzielnych działek, dla których były założone odrębne księgi wieczyste, a nadto brak jest dowodu stwierdzającego, iż były to działki budowlane.