Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Izabella Kulig - Maciszewska, Sędziowie NSA Małgorzata Jaśkowska (spr.), Małgorzata Stahl, Protokolant Mariusz Bartosiak, po rozpoznaniu w dniu 17 listopada 2005 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Małgorzaty i Zbigniewa R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 11 października 2004 r. sygn. akt II SA/Wr 1566/02 w sprawie ze skargi Małgorzaty i Zbigniewa R. na decyzję Wojewody O. z dnia 18 września 2001 r. (...) w przedmiocie wywłaszczenia nieruchomości i odszkodowania oddala skargę kasacyjną.
Wyrokiem z dnia 11 października 2004 r., II SA/Wr 1566/02 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu po rozpoznaniu skargi Małgorzaty i Zbigniewa R. na decyzję Wojewody O. z dnia 18 września 2001 r. (...) w przedmiocie wywłaszczenia nieruchomości i odszkodowania oddalił skargę. W uzasadnieniu Sąd wskazał, że decyzją Wojewody O. z dnia 31 grudnia 1998 r. (...) została wywłaszczona nieruchomość położona we wsi O. gmina N. oznaczona w ewidencji gruntów jako działki nr 129, 130 i 131 o pow. łącznej 1,0200 ha, ujawniona w księdze wieczystej jako własność Małgorzaty i Zbigniewa R. Orzeczenie to zostało utrzymane w mocy decyzją Prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast z dnia 31 stycznia 2000 r. (...), a skarga, jaką w tym zakresie wnieśli Skarżący do NSA została oddalona.
Decyzją z dnia 2 marca 2000 r. Starosta N. ustalił wysokość odszkodowania na dzień wydania decyzji wywłaszczeniowej, tj. na dzień 31 grudnia 1998 r. w kwocie 5749 zł oraz orzekł, że zostanie ona zwaloryzowana na dzień wypłaty. Podstawę do ustalenia wysokości odszkodowania stanowiła wartość rynkowa nieruchomości wskazana przez rzeczoznawcę majątkowego. Wnosząc odwołanie małżonkowie R. zakwestionowali wysokość odszkodowania, z uwagi na to, że nieruchomość została określona w operacie szacunkowym jako łąka, podczas gdy teren ten był przeznaczony pod budowę zbiornika retencyjnego, a więc powinien być potraktowany jako działka budowlana. W wyniku odwołania Wojewoda O. decyzją (...) z dnia 18 września 200l r. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję wskazując, iż wartość nieruchomości została ustalona prawidłowo na podstawie oceny biegłego. W skardze do Sądu Administracyjnego Małgorzata i Zbigniew R. podnieśli zarzut, iż przyznane odszkodowanie nie odzwierciedla ceny rynkowej nieruchomości. Wysokość odszkodowania naruszała więc konstytucyjne prawo własności. Ponadto skarżący zarzucili, iż wydając decyzję z dnia 2 marca 2000 r. Starosta nie określił stanu faktycznego nieruchomości na dzień wydania decyzji przez jej szczegółowy opis, pominął okoliczność, że przedmiotowe działki zostały określone w planie zabudowania przestrzennego Gminy N. jako działki budowlane. Skarżący wskazali także, że odszkodowanie za wywłaszczane nieruchomości powinno być sprawiedliwe i ekwiwalentne. Tymczasem wysokość odszkodowania, jaką ustalono w sprawie wywłaszczenia działek nr 129, 130 i 131 we wsi Ob. nie spełniało powyższych przesłanek, a tym samym naruszało art. 21 Konstytucji.
W odpowiedzi na skargę Wojewoda O. wniósł o jej oddalenie, podtrzymał argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, dodatkowo podnosząc, że Rada Miejska w N. nie podejmowała uchwał w przedmiocie przekwalifikowania działek we wsi O. na działki budowlane, stąd operat szacunkowy prawidłowo określał wartość przysługującego odszkodowania.
Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał, że zaskarżona decyzja nie naruszała prawa. Podstawowa zasada, określająca zakres odpowiedzialności odszkodowawczej została sformułowana w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami /dalej ustawa, t.j. Dz.U. 2000 nr 46 poz. 543 ze zm./ w art. 128 ust. 1. Zgodnie z tym przepisem odszkodowanie winno odpowiadać wartości wywłaszczonej nieruchomości lub prawa, przy czym, zgodnie z art. 134 ust. 1 ustawy, podstawę do ustalenia jego konkretnej wysokości stanowi wartość rynkowa nieruchomości. W rozumieniu art. 130 ustawy wysokość odszkodowania ustala się według stanu wywłaszczonej nieruchomości w dniu wydania decyzji o wywłaszczeniu i jej wartości w dniu wydania decyzji o odszkodowaniu /ust. 1 art. 130/, zaś ustalenie wysokości odszkodowania następuje po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego określającego wartość nieruchomości /ust. 2 art. 130/. Należy zatem mieć na uwadze stan faktyczny w jakim znajdowała się wywłaszczana nieruchomość, a więc poza jej położeniem, również rodzaj użytków oraz sposób zagospodarowania nieruchomości. Opinia biegłego rzeczoznawcy nie ma przy tym charakteru wiążącego, podlega ocenie sądu. Takie działanie według oceny WSA nie naruszało zasady swobodnej oceny materiału dowodowego /art. 80 Kpa/, zaś sama zaskarżona dcecyzja wydana została zgodnie z wymogami, wynikającymi z art. 107 par. 3 Kpa. Według WSA decyzja ta odpowiadała również regułom, określonym w art. 134 ust. 1 i art. 150 ust. 1 pkt 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lipca 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad wyceny nieruchomości i trybu sporządzania operatu szacunkowego /Dz.U. nr 98 poz. 612/. W szczególności zważyć należy, że wartość rynkową spornej nieruchomości określono metodą cenowo-porównawczą przy uwzględnieniu aktualnie kształtujących się cen w obrocie rynkowym, funkcji wyznaczonych w planie zagospodarowania przestrzennego, położenia nieruchomości, stopnia wyposażenia w elementy infrastruktury technicznej przy porównaniu cen nabytych nieruchomości w tym samym okresie przez Gminę N. pod budowę zbiornika retencyjnego od osób fizycznych w drodze dobrowolnej umowy. Stąd opierając się na ocenie rzeczoznawcy nie naruszono dyspozycji zawartej w art. 134 ust. 1 - 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Jednocześnie z akt nie wynika, aby Skarżący przedstawili alternatywną propozycję ustalenia wysokości odszkodowania, w tym inny operat. Z akt nie wynika też, aby wywłaszczana nieruchomość miała inny charakter niż przyjęto w operacie.