Naczelny Sąd Administracyjny w składzie : Przewodniczący: Sędzia NSA Izabella Kulig-Maciszewska Sędziowie: Sędzia NSA Ewa Dzbeńska Sędzia WSA del. Przemysław Szustakiewicz (spr.) Protokolant asystent sędziego Łukasz Mazur po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2014 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Miasta Poznania od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 marca 2012 r. sygn. akt I SA/Wa 1646/11 w sprawie ze skargi Miasta Poznania na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] czerwca 2011 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji 1) uchyla zaskarżony wyrok oraz decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] czerwca 2011 r. nr [...] 2) zasądza od Ministra Administracji i Cyfryzacji na rzecz Miasta Poznania kwotę 280 (słownie: dwieście osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrokiem z dnia 6 marca 2012 r., sygn. akt I SA/Wa 1646/11, oddalił skargę Miasta Poznania na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] czerwca 2011 r. w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji.
Minister Przemysłu Lekkiego, orzeczeniem z dnia [...] sierpnia 1949 r., zdecydował o przejęciu na własność Państwa m. in. [...] Sp. z o.o. w Poznaniu. Minister Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego, orzeczeniem z dnia [...] listopada 1975 r., zatwierdził protokół zdawczo-odbiorczy [...] Sp. z o.o. w Poznaniu z dnia [...] lutego 1950 r. - integralnej części pierwotnego orzeczenia o przejęciu tego przedsiębiorstwa na własność Państwa. W skład znacjonalizowanego przedsiębiorstwa wchodziły m. in. działki nr A i nr B.
Wojewoda Wielkopolski, decyzją z dnia 3 kwietnia 2000 r., stwierdził nabycie przez Miasto Poznań z mocy prawa i nieodpłatnie własności działek o nr A i nr B.
Minister Gospodarki, decyzją z dnia [...] czerwca 2007 r., stwierdził nieważność orzeczeń z dnia [...] sierpnia 1949 r. i z dnia [...] listopada 1975 r. Minister Gospodarki, decyzją z dnia [...] września 2007 r., utrzymał swoją wcześniejszą decyzję w mocy. Następnie, WSA w Warszawie, wyrokiem z dnia 8 kwietnia 2008 r., sygn. akt IV SA/Wa 2307/07, oddalił skargę Miasta Poznania na decyzję z dnia 17 września 2007 r., a NSA, wyrokiem z dnia 2 września 2009 r., sygn. akt I OSK 1139/08, oddalił skargę kasacyjną Miasta Poznania od przedmiotowego wyroku.
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, po rozpatrzeniu wniosku [...] Sp. z o.o., decyzją z dnia [...] stycznia 2011 r., stwierdził nieważność decyzji z dnia [...] kwietnia 2000 r. Wskazano, że decyzją z dnia [...] czerwca 2007 r., stwierdzono nieważność orzeczeń, na podstawie których Państwo przejęło na własność [...], tj. działki nr A i nr B. Tym samym nie stanowiły one w dniu 27 maja 1990 r. własności Skarbu Państwa, a więc nie podlegały działaniu ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz.U. nr 32, poz. 191, ze zm.; dalej: ustawa komunalizacyjna). Podkreślono, że ostateczne rozstrzygnięcie w sprawie nacjonalizacji przedmiotowego przedsiębiorstwa zostało wyeliminowane z obrotu prawnego w trybie stwierdzenia nieważności decyzji, a więc prawo własności nieruchomości tych działek nie przeszło na rzecz Skarbu Państwa, ale zachował je pierwotny właściciel. Doszło więc do rażącego naruszenia art. 5 ust. 1 ustawy komunalizacyjnej.
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, po rozpoznaniu wniosku Miasta Poznania o ponowne rozpatrzenia sprawy, decyzją z dnia 29 czerwca 2011 r., utrzymał w mocy decyzję z dnia 27 stycznia 2011 r.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, po rozpoznaniu skargi Miasta Poznania, uznał, że nie zasługuje ona na uwzględnienie. Sąd uznał, że zgodnie z art. 5 ust. 1. ustawy komunalizacyjnej mienie ogólnonarodowe (państwowe) należące do rad narodowych i terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego staje się w dniu wejścia w życie ustawy (27 maja 1990 r.) z mocy prawa mieniem właściwych gmin. Podkreślono, że gminie przekazane mogło być jedynie mienie ogólnonarodowe (państwowe), a więc mienie, którego właścicielem był Skarb Państwa. W przedmiotowej sprawie, decyzją z dnia 21 czerwca 2007 r., stwierdzono nieważność decyzji nacjonalizacyjnej z dnia 5 sierpnia 1949 r. i orzeczenia z dnia 27 listopada 1975 r., co oznacza, że orzeczenia te zostały wyeliminowane z obrotu prawnego z mocą wsteczną (ex tunc), a ukształtowany nimi stan prawny uznaje się za nieistniejący. Tym samym nastąpiło przywrócenie stanu prawnego istniejącego przed ich wydaniem (restitutio in integrum), a więc stanu, w którym własność tej nieruchomości nadal przysługuje dawnemu właścicielowi, czyli [...] Sp. z o.o. W dniu wejścia w życie ustawy z 10 maja 1990 r. skomunalizowana nieruchomość była więc mieniem prywatnym, a co za tym idzie nie mogła ona podlegać komunalizacji. W przedmiotowej sprawie zachodziła więc podstawa do stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 3 kwietnia 2000 r., ponieważ decyzja ta rażąco naruszała prawo, tj. art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r., komunalizując mienie, które nie stanowiło własności państwowej.