Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Czesława Nowak-Kolczyńska Sędziowie: sędzia NSA Maciej Dybowski (spr.) sędzia del. WSA Jolanta Górska Protokolant: asystent sędziego Aleksandra Tokarczyk po rozpoznaniu w dniu 9 kwietnia 2019 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej "A" od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 marca 2017 r. sygn. akt I SA/Wa 1915/16 w sprawie ze skargi "A" na postanowienie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia [...] września 2016 r. nr [...] w przedmiocie odmowy udostępnienia akt postępowania administracyjnego oddala skargę kasacyjną.
Wyrokiem z dnia 9 marca 2017 r. sygn. akt I SA/Wa 1915/16 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę "A" Sp. k. z siedzibą w [...] na postanowienie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia [...] września 2016 r. nr [...] w przedmiocie odmowy udostępnienia akt postępowania administracyjnego.
Wyrok ów zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym:
Decyzją z dnia [...] maja 2005 r. nr [...] (dalej decyzja z [...] maja 2005 r.) Wojewoda [...] (dalej Wojewoda), na podstawie art. 200 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. nr 261, poz. 2603 ze zm., dalej ugn), stwierdził nabycie z mocy prawa z dniem 5 grudnia 1990 r. przez przedsiębiorstwo państwowe Polskie Koleje Państwowe w [...] prawa użytkowania wieczystego gruntu stanowiącego własność Skarbu Państwa, położonego w [...], obręb [...], oznaczonego jako działka nr [...] o pow. 7,5489 ha, zapisaną w księdze wieczystej nr [...]. Postanowieniem z [...] czerwca 2005 r. nr [...] Wojewoda [...] sprostował ową decyzję.
Pismem z 19 maja 2016 r. "A" Sp. k. z siedzibą w [...] (dalej skarżąca), wniosła o udostępnienie akt sprawy zakończonej decyzją Wojewody [...] z [...] maja 2005 r. nr [...]. W uzasadnieniu wniosku wskazano, że wgląd w przedmiotowe akta jest niezbędny na potrzeby postępowania przed sądem powszechnym o uznanie przez PKP S. A. w [...] prawa "A" Sp. k. do rozliczenia nakładów budowlanych na nieruchomości objętej księgą wieczystą nr [...].
Postanowieniem z dnia [...] czerwca 2016 r. nr [...] (dalej postanowienie z [...] czerwca 2016 r.) Wojewoda [...] odmówił udostępnienia akt postępowania administracyjnego zakończonego decyzją Wojewody [...] z [...] maja 2005 r. nr [...]. Wojewoda uzasadnił rozstrzygnięcie brakiem interesu prawnego po stronie "A" Sp. k., z uwagi na brak przymiotu strony w postępowaniu uwłaszczeniowym zakończonym decyzją z [...] maja 2005 r.
Pismem z 14 czerwca 2016 r. "A" Sp. k. z siedzibą w [...] złożyła zażalenie na postanowienie Wojewody [...] z [...] czerwca 2016 r. nr [...].
Rozpoznając zażalenie Minister Infrastruktury i Budownictwa (dalej Minister) wskazał, że stosownie do art. 73 § 1 kpa strona ma prawo wglądu w akta sprawy, sporządzania z nich notatek, kopii lub odpisów. Prawo to przysługuje również po zakończeniu postępowania. Pojęcie strony zostało zdefiniowane w art. 28 kpa, z którego wynika, że stroną jest każdym czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek.
Zarówno interes prawny jak i obowiązek wynikają z przepisów prawa materialnego. Ustawodawca definiując w art. 28 kpa pojęcie strony postępowania administracyjnego wskazał wyraźnie na powiązanie określonego podmiotu z interesem prawnym. Chodzi tu nie o interes czy obowiązek faktyczny, dający się nawet racjonalnie uzasadnić, ale o interes lub obowiązek prawny tj. taki, który wynika z określonego przepisu prawnego, odnoszącego się wprost do sytuacji danego podmiotu. Tak więc o tym, czy określonemu podmiotowi będzie służyło prawo strony w konkretnym postępowaniu administracyjnym, decydować będzie nie wola osoby lecz norma prawna, z której dla tego podmiotu będą wynikały wprost określone prawa lub obowiązki (wyrok NSA z 12.2.2002 r. V SA 1123/2001, LexPolonica nr 354923).