Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Joanna Banasiewicz Sędziowie NSA Jolanta Rudnicka del. WSA Marian Wolanin (spr.) Protokolant starszy asystent sędziego Kamil Buliński po rozpoznaniu w dniu 31 lipca 2014 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 września 2012 r. sygn. akt I SA/Wa 2158/11 w sprawie ze skargi Skarbu Państwa - Prezydenta Miasta Ł. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [..] sierpnia 2011 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji w części dotyczącej odszkodowania oraz stwierdzenia wydania decyzji z naruszeniem prawa w części dotyczącej wywłaszczenia oddala skargę kasacyjną.
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 21 września 2012 r., sygn. akt I SA/Wa 2158/11, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, po rozpatrzeniu skargi Skarbu Państwa reprezentowanego przez Prezydenta Miasta Ł., uchylił decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] sierpnia 2011 r., Nr [...], w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji w części dotyczącej odszkodowania oraz stwierdzenia wydania decyzji z naruszeniem prawa w części dotyczącej wywłaszczenia.
W uzasadnieniu wyroku wskazano, że decyzją z dnia [...] listopada 1977 r., nr [...], Naczelnik Dzielnicy [...] orzekł o wywłaszczeniu za odszkodowaniem nieruchomości położonej w Ł. przy ul. [...] nr [...], oznaczonej na planie geodezyjnym zaewidencjonowanym w dniu [...] października 1967 r. za nr [...], jako działki nr [...] i nr [...] o pow. [...], zapisanej w KW nr [...], stanowiącej współwłasność S. W., E. G., H. G. i W. M. Rozstrzygnięcie to zostało utrzymane w mocy decyzją Prezydenta Miasta Ł. z dnia [...].stycznia 1978 r., nr [...]. Następnie, decyzja z dnia [...] listopada 1977 r., nr [...], została sprostowana postanowieniem Naczelnika Dzielnicy [...] z dnia [...] kwietnia 1978 r., nr [...].
Pismem z dnia [...] marca 2006 r. z wnioskiem o stwierdzenie nieważności decyzji Naczelnika Dzielnicy [...] z dnia [...] listopada 1977 r. oraz decyzji Prezydenta Miasta Ł. z dnia [...] stycznia 1978 r. wystąpił W. M. Decyzją z dnia [...] stycznia 2010 r., Nr [...], Minister Infrastruktury stwierdził, że decyzja Naczelnika Miasta [...] z dnia [...] listopada 1977 r. i utrzymująca ją w mocy decyzja Prezydenta Miasta Ł. z dnia [...] stycznia 1978 r., zostały wydane z naruszeniem prawa. Prezydent Miasta [...] wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej - wniósł o ponowne rozpatrzenie sprawy rozstrzygniętej decyzją Ministra Infrastruktury z dnia [...] stycznia 2010 r.
Ponownie rozpoznając sprawę Minister Infrastruktury decyzją z dnia [...] sierpnia 2011 r., Nr [...], uchylił własną decyzję z dnia [...] stycznia 2010 r., Nr [...] i orzekł, że decyzja Naczelnika Dzielnicy [...] z dnia [...] listopada 1977 r. i utrzymująca ją w mocy decyzja Prezydenta Miasta Ł. z dnia [...] stycznia 1978 r. zostały wydane z rażącym naruszeniem prawa w części dotyczącej wywłaszczenia, natomiast w części dotyczącej odszkodowania organ nadzoru stwierdził nieważność tych decyzji.
W uzasadnieniu decyzji z dnia [...] sierpnia 2011 r. Minister Infrastruktury stwierdził, że wywłaszczenia przedmiotowej nieruchomości dokonano na podstawie przepisów ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (Dz.U. z 1974 r. Nr 10, poz. 64, ze zm.), zatem w aspekcie zgodności z tymi przepisami oraz stanu faktycznego i prawnego istniejącego w dacie orzekania należy ocenić zaskarżone decyzje. Na podstawie art. 3 ust. 1 powołanej ustawy z dnia 12 marca 1958 r., wywłaszczenie było dopuszczalne, jeżeli wywłaszczana nieruchomość była ubiegającemu się o wywłaszczenie niezbędna na cele użyteczności publicznej, na cele obrony Państwa albo do wykonania zadań określonych w zatwierdzonych planach gospodarczych. W decyzji z dnia [...] listopada 1977 r. wskazano, że celem wywłaszczenia nieruchomości była rozbudowa Ł. [...], zgodnie z wytycznymi urbanistyczno-architektonicznymi, zatwierdzonymi przez Wojewódzki Zarząd Rozbudowy Miasta i Osiedli Wiejskich. Wytycznych urbanistyczno-architektonicznych nie można jednak utożsamiać z decyzją lokalizacyjną. Wbrew twierdzeniom wnioskodawcy wywłaszczenia, nieruchomość ta nie została również objęta decyzją właściwego organu zatwierdzającą plan realizacyjny, gdyż z akt sprawy nie wynika aby decyzja taka funkcjonowała w obrocie prawnym przed wydaniem rozstrzygnięć wywłaszczeniowych. Organ nadzoru uznał, iż cel wywłaszczenia wskazany w decyzji z dnia [...] listopada 1977 r., jako rozbudowa [...], nie spełnia również kryteriów użyteczności publicznej, gdyż pojęcie celu użyteczności publicznej musi się łączyć z powszechnością i ogólną dostępnością dla całego społeczeństwa. W ocenie organu nadzoru, organ dokonujący wywłaszczenia nie wykazał też niezbędności wywłaszczenia na cel wskazany w ustawie. Z akt sprawy wynika natomiast, że nieruchomość wywłaszczono w rzeczywistości w celu uregulowania stanu prawnego. Na przedmiotowej nieruchomości nie było już żadnej możliwości wybudowania jakiegokolwiek budynku, gdyż teren ten był zabudowany magazynami, kilkoma budynkami biurowo-mieszkalnymi, garażami i innymi zabudowaniami. Wydanie w takim przypadku decyzji wywłaszczeniowej jest rażącym naruszeniem prawa, ponieważ służyłoby wyłącznie kwestii uregulowania stanu prawnego nieruchomości. W związku z tym organ nadzoru uznał, że w sprawie rażąco został naruszony art. 3 ust. 1 ustawy o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości.