Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Aleksandra Łaskarzewska Sędziowie: Sędzia NSA Małgorzata Pocztarek (spr.) Sędzia del. WSA Agnieszka Miernik Protokolant starszy asystent sędziego Anna Siwonia- Rybak po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2020 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej [...] S.A. z siedzibą w [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 października 2017 r. sygn. akt IV SA/Wa 1773/17 w sprawie ze skargi [...] S.A. z siedzibą w [...] na postanowienie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia [...] maja 2017 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji oddala skargę kasacyjną
Wyrokiem z dnia 26 października 2017 r., sygn. akt IV SA/Wa 1773/17, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę [...] S.A. z siedzibą w [...] na postanowienie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia [...] maja 2017 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji.
Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że Starosta [...], na podstawie art. 136 i nast., art. 216 ust 2 pkt 3, art. 217 ust 2 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r., Nr 263, poz. 2603 ze zm.) decyzją z dnia 15 listopada 2007 r., orzekł o zwrocie na rzecz G.Z. nieruchomości położonej w [...] przy ul. [...], oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr [...] o pow. 7194 m2, dla której w Sądzie Rejonowym dla [...] - Śródmieścia w [...] prowadzona jest księga wieczysta nr [...].
Pismem z dnia 31 marca 2016 r., [...] S.A. z siedzibą w [...] (Oddział [...] - Teren) wystąpiła do Wojewody [...] z wnioskiem o stwierdzenie nieważności ww. decyzji Starosty [...] z [...] listopada 2007 r.
Wojewoda [...] postanowieniem z dnia [...] czerwca 2016 r. odmówił wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Starosty [...] z [...] listopada 2007 r.
Zażalenie na to postanowienie złożyło [...] S.A. z siedzibą w [...].
Minister Infrastruktury i Budownictwa postanowieniem z dnia [...] maja 2017 r., utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie
W uzasadnieniu wskazał, że art. 61a § 1 k.p.a. przewiduje dwie samodzielne przesłanki wydania postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania. Jedną z nich jest wniesienie podania przez osobę, która nie jest stroną. Drugą i niezależną przesłanką do wydania postanowienia w trybie art. 61 a § 1 k.p.a. jest zaistnienie "innych uzasadnionych przyczyn" uniemożliwiających wszczęcie postępowania.
W postępowaniu nieważnościowym stronami postępowania są co do zasady podmioty biorące udział w postępowaniu zwykłym lub ich następcy prawni. Jednakże występują sytuacje, w których stroną postępowania nieważnościowego jest podmiot, który wprawdzie nie był stroną w postępowaniu zwykłym, jednak ma interes prawny w rozumieniu art. 28 k.p.a. do bycia stroną w nadzwyczajnym postępowaniu administracyjnym (por. wyrok WSA w Warszawie z 15 czerwca 2010 r., sygn. akt IV SA/Wa 744/10, publ. CBOSA).
Minister Infrastruktury i Budownictwa powołując się na utrwalone orzecznictwem sądów administracyjnych stanowisko, wskazał, że interes prawny w postępowaniu zwrotowym ma poprzedni właściciel, a także obecny właściciel spornej nieruchomości, oraz podmioty, którym służą inne prawa rzeczowe bądź obligacyjne do nieruchomości, gdyż wynik postępowania zwrotowego oddziałuje na prawa i obowiązki tych podmiotów. Faktyczne władanie, czy posiadanie nieruchomości może mieć różnorodne podłoże, które każdorazowo, indywidualnie powinno być badane i oceniane pod kątem uprawnień procesowych (zob. np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 września 2014 r., sygn. akt I OSK 244/13, publ. CBOSA).
Minister wskazał, że kwestią sporną w sprawie jest to czy interes prawny skarżącego na gruncie postępowania nadzorczego dotyczącego decyzji orzekającej o zwrocie działki nr [...] można oprzeć na podstawie art. 4 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2012 r., poz. 1059 ze zm.), czy też na podstawie art. 49 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380 ze zm.).