Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący sędzia NSA Elżbieta Kremer, Sędzia NSA Wiesław Morys (spr.), Sędzia del. WSA Marian Wolanin, Protokolant sekretarz sądowy Julia Chudzyńska, po rozpoznaniu w dniu 5 maja 2016 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Ministra Infrastruktury i Rozwoju od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 marca 2014 r. sygn. akt I SA/Wa 1673/13 w sprawie ze skargi Skarbu Państwa-Rejonowego Zarządu Infrastruktury w Lublinie na postanowienie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia [...] kwietnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji 1) uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę; 2) zasądza od Skarbu Państwa-Rejonowego Zarządu Infrastruktury w Lublinie na rzecz Ministra Infrastruktury i Budownictwa kwotę 280 (dwieście osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Wyrokiem z dnia 11 marca 2014 r., sygn. akt I SA/Wa 1673/13, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, uwzględniając skargę Skarbu Państwa - Rejonowego Zarządu Infrastruktury w L. (daje zamiennie Zarząd) na sprecyzowane w sentencji postanowienie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, uchylił to postanowienie i postanowienie Ministra Infrastruktury z dnia [...] czerwca 2011 r., nr [...], oraz stwierdził, że zaskarżone postanowienie nie podlega wykonaniu.
W uzasadnieniu tego wyroku Sąd podał, że Wojewoda L., działając na podstawie art. 34 ust. 1, 2 i 4 ustawy z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe" (Dz. U. Nr 84, poz. 948 ze zm.), § 2 ust. 1 pkt 2 i 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 3 stycznia 2001 r. w sprawie sposobu potwierdzania posiadania przez przedsiębiorstwo państwowe "Polskie Koleje Państwowe" gruntów będących własnością Skarbu Państwa, w tym rodzajów dokumentów stanowiących dowody w tych sprawach (Dz. U. z 2001 r., Nr 4., poz. 29), decyzją z dnia [...] września 2004 r., znak [...], potwierdził, że grunt stanowiący własność Skarbu Państwa, położony w D., obręb Nr [...], oznaczony w ewidencji gruntów jako działka nr [...] (arkusz [...]) o powierzchni 0.2014 ha, objęty księgą wieczystą Nr [...], stał się z dniem [...] października 2000 r. z mocy prawa przedmiotem użytkowania wieczystego przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe" w Warszawie.
Pismem z dnia [...] kwietnia 2011 r. Rejonowy Zarząd Infrastruktury w L. wystąpił z wnioskiem o stwierdzenie nieważności ww. decyzji Wojewody L.
Organ I instancji rozpoznając ww. wniosek wskazał, że zgodnie z art. 34 ust. 1 ww. ustawy z dnia 8 września 2000 r. grunty będące własnością Skarbu Państwa, znajdujące się w dniu 5 grudnia 1990 r. w posiadaniu PKP, co do których PKP nie legitymowało się dokumentami o przekazaniu mu tych gruntów w formie prawem przewidzianej i nie legitymuje się nimi do dnia wykreślenia z rejestru przedsiębiorstw państwowych, stają się z dniem wejścia w życie ustawy, z mocy prawa, przedmiotem użytkowania wieczystego PKP. Budynki, inne urządzenia i lokale, znajdujące się na gruntach, o których mowa w ust. 1, stają się z mocy prawa, nieodpłatnie własnością PKP (art. 34 ust. 3 tej ustawy). Nabycie praw, o których mowa w ust. 1 i ust. 3, nie może naruszać praw osób trzecich (art. 34 ust. 4 tej ustawy). Działka nr [...] z obrębu nr [...], położona w D., objęta decyzją uwłaszczeniową z dnia [...] września 2004 r., stanowiła w dniu 5 grudnia 1990 r., jak i w dniu wydania decyzji, własność Skarbu Państwa, co potwierdzał odpis z księgi wieczystej nr [...], i pozostawała w posiadaniu jednostki uwłaszczonej, co potwierdzał wypis z rejestru gruntów. Organ podkreślił, że zgodnie z treścią art. 157 § 2 K.p.a. wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji może skutecznie domagać się strona, a więc stosownie do art. 28 K.p.a. tylko taki podmiot, którego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy kwestionowana decyzja. W ocenie organu Rejonowy Zarząd Infrastruktury w L. w dniu 5 grudnia 1990 r., poprzednio, jak i obecnie nie posiadał żadnego prawa rzeczowego do działki nr [...]. Nie przedłożył żadnych dokumentów, z których wynikałyby jakiekolwiek jego prawa rzeczowe do ww. działki, co predestynowałoby go do uczestniczenia w postępowaniu zakończonym zaskarżoną decyzją uwłaszczeniową. Z wyjaśnień Rejonowego Zarządu Infrastruktury w L. zawartych we wniosku o stwierdzenie nieważności decyzji uwłaszczeniowej z dnia [...] września 2004 r. wynika, że faktycznie ww. działką nr [...] władał i włada MON, który nieprzerwanie użytkował ją, pomimo zawartego protokołu zdawczo - odbiorczego w dniu [...] kwietnia 1973 r., ponosząc koszty związane z jej utrzymaniem. Organ podkreślił, że z powyższego wynika, iż Rejonowy Zarząd Infrastruktury ma interes faktyczny w żądaniu przedmiotowego rozstrzygnięcia, który nie jest objęty dyspozycją art. 28 K.p.a. Interes prawny w jego rozumieniu natomiast może być wyprowadzony z konkretnej normy prawnej, z której wynika jego związek z postępowaniem albo stanowiącej podstawę żądania określonego zachowania się przez organ w zakresie interesu prawnego lub obowiązku. Co mając na względzie, Minister Infrastruktury postanowieniem z dnia [...] czerwca 2011 r. odmówił wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Wojewody L. z dnia [...] września 2004 r. Skarb Państwa - Rejonowy Zarząd Infrastruktury w L. złożył wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej zaskarżonym postanowieniem utrzymał w mocy to postanowienie. W jego motywach, odnosząc się do twierdzeń zwartych we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy wskazał, iż brak potwierdzenia przez Polskie Koleje Państwowe do 2004 r. w księdze wieczystej faktu posiadania ww. nieruchomości nie ma znaczenia dla oceny interesu prawnego Rejonowego Zarządu Infrastruktury w L. Natomiast wbrew twierdzeniom wnioskodawcy niewykazanie praw rzeczowych wnioskodawcy do ww. gruntu, które determinują interes prawny w rozumieniu art. 28 K.p.a. w przedmiotowej sprawie, ma bezpośredni wpływ na brak możliwości skutecznego żądania wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności powyższej decyzji uwłaszczeniowej. Organ odwoławczy wskazał również, iż powołany przez wnioskodawcę art. 19 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r., Nr 102, poz. 651 ze zm.), zgodnie z którym sprzedaż nieruchomości, oddawanie w użytkowanie wieczyste, użytkowanie, najem lub dzierżawę, jeżeli są położone na obszarach graniczących z nieruchomościami oddanymi w trwały zarząd na cele obronności i bezpieczeństwa państwa - wymaga porozumienia z właściwym w tych sprawach naczelnym organem administracji rządowej, nie może stanowić podstawy uznania interesu prawnego do żądania stwierdzenia nieważności decyzji uwłaszczeniowej, która potwierdza jedynie zaistnienie z dniem [...] października 2000 r. skutku w postaci nabycia przez Polskie Koleje Państwowe prawa użytkowania wieczystego posiadanego gruntu.