Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jan Paweł Tarno Sędzia NSA Janina Antosiewicz (spr.) Sędzia WSA del. Arkadiusz Despot - Mładanowicz Protokolant Barbara Dąbrowska po rozpoznaniu w dniu 5 marca 2008r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skarg kasacyjnych A. T., J. T.-K., O. T. i M. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 kwietnia 2006r. sygn. akt I SA/Wa 1079/05 w sprawie ze skarg Prezydenta Miasta K. oraz J. T.-K., Artura T., M. K. i O. T. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji o wywłaszczeniu oddala skargi kasacyjne
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrokiem z dnia 20 kwietnia 2006 r. sygn. akt I SA/Wa 1079/05, uwzględniając skargi Prezydenta Miasta K. oraz J. T.-K., A. T., M. K. i O. T., uchylił decyzję Ministra Infrastruktury z [...] nr [...] oraz poprzedzającą ją decyzję tegoż organu z [...] stwierdzającą, iż decyzja Komisji Odwoławczej przy Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w K. z [...] oraz orzeczenie Wojewody K. z dnia [...] października 1949 r., orzekające o wywłaszczeniu nieruchomości zostały wydane z naruszeniem prawa.
W uzasadnieniu wyroku Sąd przytoczył obszerne ustalenia organu i ich ocenę prawną oraz własną ocenę legalności decyzji.
Z uzasadnienia decyzji organu wynika, że orzeczeniem Wojewody K. z dnia [...] października 1949 r. nr [...], na wniosek Centralnego Zarządu Przemysłu Naftowego w K., wywłaszczono - na podstawie art. 1 ust. 2, art. 2 pkt 1 lit. c i f/ oraz art. 4 pkt 3 dekretu z dnia 7 kwietnia 1948 r. o wywłaszczeniu majątków zajętych na cele użyteczności publicznej w okresie wojny 1939-1945 (Dz. U. Nr 20, poz. 138) - na rzecz Skarbu Państwa, nieruchomość położoną w K. gm. kat. [...] oznaczoną jako parcele nr [...] o powierzchni [...] m2, nr [...] o powierzchni [...] m2, nr [...] o powierzchni [...] m2, nr [...] o powierzchni [...] m2 i [...] o powierzchni [...] m2, stanowiącą własność A. T. i F. C..
Orzeczenie Wojewody zostało utrzymane w mocy decyzją Odwoławczej Komisji Wywłaszczeniowej przy Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w K. z dnia [...] lutego 1954 r. nr [...].
Wnioskiem z dnia 25 października 1999 r. A. T., będący spadkobiercą A. T., wystąpił o stwierdzenie nieważności ww. decyzji podnosząc, że nie zostały spełnione przesłanki wywłaszczenia, gdyż ani zajęcie nieruchomości przez policję niemiecką ani przez wojska radzieckie, nie było dopuszczalne przez dekret z dnia 7 kwietnia 1948 r. Ponadto wniosek o wywłaszczenie został zgłoszony przez nieodpowiedni podmiot, którym zamiast Centralnego Zarządu Przemysłu Naftowego powinno być Przedsiębiorstwo Państwowe "[...]".
Prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast decyzją z dnia [...] nr [...], utrzymaną w mocy własną decyzją z dnia [...] nr [...], stwierdził nieważność orzeczenia Wojewody K. z dnia [...] października 1949 r. oraz decyzji Odwoławczej Komisji Wywłaszczeniowej przy Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w K. z dnia [...] lutego 1954 r. Organ nadzorczy uwzględniając wniosek uznał, że przepisy art. 1 ust. 2 i art. 2 pkt 1 lit. c i f/ dekretu z dnia 7 kwietnia 1948 r. o wywłaszczeniu majątków zajętych na cele użyteczności publicznej w okresie wojny 1939-1945 r. dopuszczały wywłaszczenie nieruchomości zajętych w okresie od 1 września 1939 r. do 9 maja 1945 r. na cele wymienione w art. 2 pkt 1 dekretu i przewidzianych w dniu jego wejścia w życie pod budowę, rozbudowę i przebudowę przedsiębiorstw podstawowych gałęzi gospodarki narodowej, będących przedsiębiorstwami państwowymi lub przejętych na własność państwa. Przedmiotowa nieruchomość w terminie zakreślonym w dekrecie była zajmowana na cele użyteczności publicznej i na cele wojskowe - art. 2 ust. 1 lit. c i f/ ww. dekretu. Z pisma Departamentu Organizacyjno-Prawnego Ministerstwa Górnictwa z dnia [...] października 1953 r., skierowanego do Centralnego Zarządu Przemysłu Naftowego w K. jednoznacznie wynika, że nieruchomości objęte wywłaszczeniem były zajęte od 1 września 1939 r. do 18 stycznia 1945 r. przez policję niemiecką na garaże i magazyny, a następnie do 1947 r. były w posiadaniu wojsk radzieckich. Dopiero w lutym 1947 r. Okręgowy Urząd Likwidacyjny przekazał nieruchomość w użytkowanie przedsiębiorstwa. W świetle powyższego organ uznał, że wywłaszczenie nastąpiło z rażącym naruszeniem prawa, bowiem trudno utożsamiać fakt zajmowania nieruchomości przez okupacyjną policję z celem użyteczności publicznej, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt f/ dekretu, jak również zajmowanie jej przez armię radziecką z zajęciem na cele wojskowe - art. 2 ust. 1 pkt c/ dekretu. Brak spełnienia przesłanki określonej w art. 2 ust. 1 świadczy o tym, że wywłaszczenie nieruchomości nastąpiło z rażącym naruszeniem prawa. Nie uznał organ również, że nastąpiły okoliczności uniemożliwiające stwierdzenie nieważności orzeczenia, wynikające z art. 156 § 2 k.p.a. gdyż nieodpłatnego nabycia użytkowania wieczystego nieruchomości nie można uznać za nieodwracalny skutek prawny. Skutku tego nie wywołuje także nieodpłatne przeniesienie tego prawa na Spółkę z o.o. "[...]", ponieważ nabycie to nie jest chronione rękojmią wiary publicznej ksiąg wieczystych.