Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Czesława Nowak-Kolczyńska Sędziowie: sędzia NSA Olga Żurawska-Matusiak sędzia del. WSA Ewa Kręcichwost-Durchowska (spr) Protokolant: asystent sędziego Grzegorz Grzesik po rozpoznaniu w dniu 14 lutego 2020 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Wojskowej Akademii Technicznej im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 stycznia 2018 r. sygn. akt I SA/Wa 1539/17 w sprawie ze skargi Wojskowej Akademii Technicznej im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] lipca 2017 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania administracyjnego oddala skargę kasacyjną.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 25 stycznia 2018 r., sygn. I SA/Wa 1539/17, oddalił skargę W. w W. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z [...] lipca 2017 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania administracyjnego.
Wyrok został wydany w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy:
Wojewoda [...] decyzją z [...] sierpnia 2013 r., nr [...] działając na podstawie art. 18 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 ustawy z 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 32, poz. 191 ze zm. - dalej jako "ustawa komunalizacyjna"), stwierdził nabycie przez Dzielnicę Gminę W. z mocy prawa z dniem 27 maja 1990 r. nieodpłatnie własność nieruchomości położonej w W. przy ul. K., ozn. w ewidencji grantów w obrębie ewidencyjnym [...], jako działka ewidencyjna nr [...], opisanej w karcie inwentaryzacyjnej nr [...].
Z wnioskiem o stwierdzenie nieważności decyzji Wojewody [...] wystąpiła W.
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji (dalej także jako "Minister"), decyzją z [...] stycznia 2017 r., nr [...] umorzył postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji W.
Z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy wystąpiła W. Wskazała, że w dniu komunalizacji, tj. 27 maja 1990 r., nieruchomość znajdowała się w zarządzie Ministra Obrony Narodowej i była wykorzystywana faktycznie przez W.
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji decyzją z [...] lipca 2017 r. utrzymał w mocy decyzję tego organu z [...] stycznia 2017 r.
Minister rozpoznając sprawę wskazał, że materialnoprawną podstawą decyzji komunalizacyjnej Wojewody [...] z [...] sierpnia 2013 r., jest art. 18 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 ustawy. Wobec tego stronami postępowania komunalizacyjnego są Skarb Państwa, jako dotychczasowy właściciel mienia oraz właściwa miejscowo gmina. Inny podmiot może być uznany za stronę postępowania komunalizacyjnego tylko wówczas, gdy wykaże się tytułem prawnym do mienia będącego przedmiotem komunalizacji takim, który stałby na przeszkodzie komunalizacji z tego powodu, że przekreślałby tytuł Skarbu Państwa do mienia lub uniemożliwiałby komunalizację z przyczyn przewidzianych w art. 11 ustawy komunalizacyjnej. Postępowanie komunalizacyjne nie dotyczy jednak interesu prawnego użytkownika, najemcy, użytkownika wieczystego przedmiotu objętego komunalizacją lub innego podmiotu posiadającego to mienie bez tytułu prawnego.
Minister wyjaśnił, że obejmowanie przez państwowe osoby prawne przekazywanych im przez właściwy organ, państwowych nieruchomości gruntowych w zarząd przed 27 maja 1990 r. następowało w trybie określonym w art. 38 ust. 2 ustawy z 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. z 1989 r., nr 14, poz. 74, ze zm.), zgodnie z którym państwowe jednostki organizacyjne uzyskują grunty państwowe w zarząd na podstawie decyzji terenowego organu administracji państwowej albo na podstawie zawartej, za zezwoleniem tego organu, umowy o przekazaniu nieruchomości między państwowymi jednostkami organizacyjnymi bądź umowy o nabyciu nieruchomości. Natomiast zgodnie z obowiązującym 27 maja 1990 r. art. 6 ust. 1 ustawy z 29 kwietnia 1985 r., grunty państwowe, które nie zostały oddane w zarząd, użytkowanie lub użytkowanie wieczyste były zarządzane przez terenowy organ administracji państwowej. Również według wcześniejszych uregulowań prawnych, tj. ustawy z 14 lipca 1961 r. o gospodarce gruntami w miastach i osiedlach (Dz. U. 1969, Nr 22, poz. 159) do uzyskania prawa użytkowania nieruchomości konieczne było uzyskanie decyzji administracyjnej. Zgodnie z art. 8 ust. 1 tej ustawy przekazywanie terenów państwowych jednostkom państwowym i organizacjom społecznym w użytkowanie następowało w drodze decyzji właściwego do spraw gospodarki komunalnej i mieszkaniowej organu prezydium powiatowej (miejskiej miasta stanowiącego powiat lub wyłączonego z województwa) rady narodowej wydanej na wniosek jednostki ubiegającej się o przekazanie terenu; decyzja powinna zawierać określenie czasu i warunków użytkowania. Zatem prawa do gruntu takie jak zarząd, użytkowanie, użytkowanie wieczyste nie mogły powstać w sposób dorozumiany i faktyczny. Sam fakt posiadania nieruchomości nie decydował o powstaniu tych praw do nieruchomości.