Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący sędzia NSA Irena Kamińska, Sędzia NSA Jolanta Rajewska, Sędzia del. WSA Jacek Fronczyk (spr.), Protokolant asystent sędziego Krzysztof Tomaszewski, po rozpoznaniu w dniu 25 kwietnia 2013 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Diecezji [...] z siedzibą w [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 1 kwietnia 2011 r. sygn. akt VII SA/Wa 1671/10 w sprawie ze skargi Diecezji [...] z siedzibą w [...] na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] maja 2010 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie; 2. zasądza od Ministra Spraw Wewnętrznych na rzecz Diecezji [...] z siedzibą w [...] kwotę 320 (trzysta dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wyrokiem z dnia 1 kwietnia 2011 r. o sygn. akt VII SA/Wa 1671/10 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę Diecezji [...] z siedzibą w [...] na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] maja 2010 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji.
W uzasadnieniu wyroku Sąd przytoczył następujące okoliczności faktyczne i prawne sprawy.
Decyzją z dnia [...] maja 2010 r. nr [...] Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji odmówił wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w [...] Urzędu Spraw Wewnętrznych z dnia [...] grudnia 1962 r. nr [...] w przedmiocie rozwiązania stowarzyszenia p.n. Bractwo [...] oraz decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia[...] marca 1963 r. nr [...] , utrzymującej w mocy ww. decyzję. Następnie, decyzją z dnia [...] czerwca 2010 r. nr [...] Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, po ponownym rozpatrzeniu sprawy, utrzymał w mocy decyzję z dnia [...] maja 2010 r. nr [...].
W motywach tej decyzji organ wskazał, że wnioskiem z dnia 29 października 2008 r. pełnomocnik Biskupa Diecezji [...] z siedzibą w [...] oraz Parafii Katolickiej p.w. [...] w [...] zwrócił się do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji o stwierdzenie nieważności decyzji Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w [...] Urzędu Spraw Wewnętrznych z dnia [...] grudnia 1962 r. nr [...] w sprawie rozwiązania stowarzyszenia p.n. Bractwo [...] p.w. [...] w [...] oraz decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia [...] marca 1963 r. nr [...], utrzymującej w mocy ww. decyzję.
Uzasadniając wniosek, podniesiono, że mocą ww. decyzji rozwiązano bractwo kościelne z ponad 300-letnią, liczoną od 1644 r., tradycją działania przy Parafii p.w. [...] w [...] , mające na celu przede wszystkim umacnianie kultu religijnego oraz prowadzenie działalności charytatywnej i dobroczynnej. Bractwo, jako organizacja kościelna, podlegało wyłącznie prawu kanonicznemu, a Biskup Diecezji [...] zachował kompetencje w zakresie erygowania stowarzyszeń kościelnych. Wskazano, że władze kościelne nie uznały legalności działań władz administracyjnych, mocą których likwidowano przed 1989 r. organizacje ściśle kościelne, dlatego też Bractwo [...] p.w. [...] nadal, choć w prawnie ułomny sposób, kontynuuje swoją tradycję. W związku z tym, Biskup Diecezji [...] ma obowiązek doprowadzić do nowacji aktu erekcyjnego Bractwa, z uwzględnieniem jego ciągłości prawnej i majątkowej. We wniosku wskazano nadto, że interes prawny Parafii Katolickiej p.w. [...] w [...] wynika z faktu wszczętego na jej wniosek, na podstawie art. 61 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. nr 29, poz. 154 ze zm.), postępowania regulacyjnego w przedmiocie przywrócenia własności upaństwowionych nieruchomości Bractwa [...] p.w. [...]. Postępowanie regulacyjne w tej sprawie nie zostało zakończone i w rozumieniu art. 64 tej ustawy nadal się toczy przed Sądem Okręgowym w [...]. Jego przedmiotem jest fizyczny zwrot dwóch niezabudowanych działek gruntowych o numerach ewidencyjnych 293 i 241, stanowiących obecnie własność Skarbu Państwa, reprezentowanego przez Prezydenta Miasta [...], oraz wypłata odszkodowania za nieruchomości trwale rozdysponowane na rzecz osób trzecich. Wyeliminowanie z obrotu prawnego powyższych decyzji ma walor prejudykatu w postępowaniu przed Sądem Okręgowym w [...], bowiem tylko stwierdzenie nieważności ww. decyzji pozwala spełnić przez Parafię warunki określone w art. 61 ust. 1 pkt 7 cyt. wyżej ustawy.