Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Monika Nowicka Sędziowie: Sędzia NSA Aleksandra Łaskarzewska Sędzia del. WSA Rafał Wolnik (spr.) Protokolant sekretarz sądowy Małgorzata Kamińska po rozpoznaniu w dniu 25 maja 2016 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej L. O. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 marca 2014 r. sygn. akt I SA/Wa 1649/13 w sprawie ze skargi L.O. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] maja 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji oddala skargę kasacyjną.
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 5 marca 2014 r., sygn. akt I SA/Wa 1649/13, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, po rozpoznaniu sprawy ze skargi L. O. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] maja 2013 r., nr [...], w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji, oddalił skargę.
W uzasadnieniu powyższego wyroku zawarto następujące ustalenia faktyczne:
Decyzją z dnia [...] marca 1975 r. Naczelnik Miasta i Gminy w G., działając na podstawie art. 9 i art. 31 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o przekazywaniu gospodarstw rolnych na własność Państwa za rentę i spłaty pieniężne (Dz.U. Nr 21, poz. 118), zwanej dalej u.p.g.r., przejął na własność Państwa, w zamian za rentę, gospodarstwo rolne bez budynków, o pow. [...] ha, położone we wsi M. pow. G. a stanowiące własność J. i S. małż. A., pozostawiając jednocześnie do bezpłatnego użytkowania dotychczasowym właścicielom działkę o pow. [...] ha. W uzasadnieniu tej decyzji podano, że przejęcie gospodarstwa następuje na wniosek ww. małżonków, a J. A. orzeczeniem Obwodowej Komisji Lekarskiej do Spraw Inwalidztwa i Zatrudnienia zaliczony został do II grupy inwalidzkiej i nie jest w stanie dalej prowadzić tego gospodarstwa.
Decyzją z dnia [...] grudnia 1979 r. Naczelnik Miasta i Gminy w G.zmienił swoją decyzję z dnia [...] marca 1975 r. w zakresie powierzchni nieruchomości pozostawionej małżonkom do bezpłatnego użytkowania, określając że obejmuje ona działkę nr [...] o pow. [...] ha. Decyzja ta wyeliminowana została z obrotu prawnego decyzją Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] stycznia 2013 r., poprzez stwierdzenie jej nieważności.
Wnioskiem z dnia [...] stycznia 2009 r., ponowionym w dniu 13 marca 2012 r. obecnie skarżąca - L. O. (jedna z następców prawny byłych właścicieli gospodarstwa rolnego wystąpiła o stwierdzenie nieważności decyzji Naczelnika Miasta i Gminy w G. z dnia [...] marca 1975 r.
Rozpoznając ten wniosek Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi decyzją z dnia [...] kwietnia 2013 r. odmówił stwierdzenia nieważności decyzji Naczelnika Miasta i Gminy w G., uznając że decyzja ta nie jest obarczona wadą rażącego naruszenia prawa, a z akt sprawy nie wynika również, aby była ona dotknięta innymi wadami wymienionymi w art. 156 § 1 k.p.a.
Na skutek wniosku skarżącej o ponowne rozpatrzenie sprawy, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi zaskarżoną do Sądu pierwszej instancji decyzją, utrzymał w mocy swoje poprzednie rozstrzygnięcie podtrzymując wyrażone w nim stanowisko oraz argumenty. W związku z podniesioną przez skarżącą argumentacją, Minister ponownie wskazał, że zgoda małżonka na przekazanie gospodarstwa rolnego objętego współwłasnością małżeńską lub wspólnością ustawową nie była wymagana jeżeli gospodarstwo takie zagrożone było spadkiem produkcji rolnej w rozumieniu przepisów szczególnych (art. 6 u.p.g.r.). Zgodnie zaś z § 10 ust. 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 listopada 1964 r. w sprawie przenoszenia własności nieruchomości rolnych, znoszenia współwłasności takich nieruchomości oraz dziedziczenia gospodarstw rolnych (Dz.U. z 1972 r. Nr 31, poz. 215 ze zm.) - które to rozporządzenie w sprawie mogło być stosowane posiłkowo - warunkiem uznania gospodarstwa rolnego za zagrożone spadkiem produkcji rolnej jest ocena sytuacji osobistej i rodzinnej właściciela gospodarstwa (wiek, inwalidztwo, przewlekła choroba, brak siły roboczej), z której wynika, że może nastąpić spadek produkcji rolnej. W realiach rozpoznawanej sprawy podeszły wiek małżonków i inwalidztwo jednego z nich, na co J. A. wskazywał w swoim wniosku, mogły więc stanowić przesłankę do uznania gospodarstwa za zagrożonego spadkiem produkcji rolnej. Tym samym, mimo wykazywania przez gospodarstwo w dacie jego przejęcia poziomu produkcji wyższego niż średni w gminie, zgoda małżonki nie była konieczna.