Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Anna Łuczaj, Sędziowie NSA Tadeusz Geremek, Jolanta Rajewska (spr.), Protokolant Tomasz Zieliński, po rozpoznaniu w dniu 21 lutego 2008 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Zakładu Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 27 października 2006r. sygn. akt II SA/Kr 1399/03 w sprawie ze skargi Zakładu Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w K. na decyzję Wojewody Ś. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zwrotu części nieruchomości 1. uchyla zaskarżony wyrok i decyzję Wojewody Ś. z dnia [...] nr [...]; 2. zasądza od Wojewody Ś. na rzecz Zakładu Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w K. kwotę 590 (pięćset dziewięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wyrokiem z dnia 27 października 2006r sygn. akt IISA/Kr 1399/03 oddalił skargę Zakładu Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji na decyzje Wojewody Ś. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości. Wyrok został wydany w następujących okolicznościach sprawy.
Prezydent K. decyzja z [...] znak [...], wydaną na podstawie art.136 ust.3, art.137 ust.1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2000r, Nr 46, poz. 543 z póź. zm.), orzekł o zwrocie na rzecz W. B. nieruchomości Skarbu Państwa położonej w K. przy ul. [...], stanowiącej poprzednio części działki hipotecznej nr 58, a obecnie oznaczonej w ewidencji gruntów miasta K. (obręb 024) jako działka nr [...] o pow.0,0483 ha. Zobowiązał jednocześnie W. B. do zwrotu zrewaloryzowanego odszkodowania, a ponadto odmówił zwrotu części powyższej nieruchomości oznaczonej jako działka nr [...].
Wojewoda Ś., po rozpatrzeniu odwołania Zakładu Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, decyzją z [...] znak [...] powyższe rozstrzygnięcie utrzymał w mocy. W uzasadnieniu podał, że aktem notarialnym z dnia [...] grudnia 1980r nr Rep. A Nr [...], zawartym w trybie art. 6 ustawy z dnia 12 marca 1958r o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (Dz.U. z 1974r, Nr 10, poz.64 z póź. zm.) Skarb Państwa nabył od W. B. nieruchomość oznaczoną jako działka nr [...] o pow.3334 m2. Zgodnie z decyzją Prezydenta Miasta K. z dnia [...] stycznia 1980r znak [...] o zatwierdzeniu planu realizacyjnego nieruchomość ta była przeznaczona pod budowę szpitala z polikliniką Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej. O zwrot jej części dnia 14 grudnia 2000r wystąpił były jej właściciel. Organ pierwszej instancji prawidłowo uznał, że wniosek ten we wskazanej części zasługuje na uwzględnienie, gdyż nieruchomość w tym zakresie nie została wykorzystana zgodnie z celem wywłaszczenia. Z protokołu oględzin nieruchomości wynika bowiem, że działka [...] stanowi nieurządzony teren zieleni porośnięty trawą i chwastami, przez który przechodzi kanał ciepłowniczy. Faktu tego nie zmieniają wskazane w odwołaniu prace zmierzające do realizacji celu wywłaszczenia podjęte-w okresie 7 lat od dnia, w " którym decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna". Organ orzekający ma obowiązek zbadać wszystkie określone w art.137 ustawy o gospodarce nieruchomościami przesłanki "zbędności" nieruchomości na cel wywłaszczenia, oceniając je według stanu faktycznego i prawnego istniejącego w dacie złożenia wniosku o zwrot nieruchomości. O rozstrzygnięciu w zakresie zwrotu nieruchomości decyduje albo zrealizowanie inwestycji albo posiadanie ważnej decyzji o ustaleniu lokalizacji. Bez znaczenia są zamierzenia inwestora, który dopiero w przyszłości ma zamiar zrealizować inwestycje zgodne z celem wywłaszczenia. Nieistotne są również przyczyny niewykorzystania nieruchomości na cel określony w dacie jej nabycia. Wystarczająca przesłanka do zwrotu nieruchomości jest stwierdzenie istnienia na gruncie sytuacji faktycznej, która wskazuje na niezrealizowanie celu określonego przy nabyciu. Okoliczność, iż decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji lub decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu nie utraciły ważności, nie może stanowić przedmiotu badania w przypadku, gdy cel wywłaszczenia przez ponad 20 lat nie został zrealizowany na części nieruchomości, stanowiącej obecnie działkę nr [...]. Nie zasługuje na uwzględnienie zarzut niezbędności zwracanej nieruchomości z uwagi na konieczność dostępu do znajdujących się na sąsiedniej obecnie działce zbiorników wodnych, które zabezpieczają wodę na wypadek pożaru w celu dokonania napraw i ich prawidłowego użytkowania. Kwestia ustanowienia ewentualnych służebności przechodu i przejazdu może być badana tylko w postępowaniu sądowym o ustanowienie służebności gruntowej.