Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Joanna Banasiewicz (spr.), Sędziowie NSA Jerzy Stankowski, Jan Paweł Tarno, Protokolant Tomasz Zieliński, po rozpoznaniu w dniu 20 marca 2008 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej M. D. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 czerwca 2006r. sygn. akt I SA/Wa 703/04 w sprawie ze skargi M. D. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] nr [...] w przedmiocie nabycia własności gruntu zajętego pod drogę publiczną uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 12 czerwca 2006 r., sygn. akt I SA/Wa 703/04 oddalił skargę M. D. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...], nr [...] w przedmiocie nabycia własności gruntu zajętego pod drogę publiczną.
Wyrok został wydany w następujących okolicznościach sprawy:
Wojewoda P. decyzją z dnia [...] nr [...], na podstawie art. 73 ustawy z dnia 13 października 1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz.U. Nr 133, poz. 872 ze zm.), stwierdził nabycie przez Gminę S. z dniem 1 stycznia 1999 r., własności nieruchomości położonej w S., oznaczonej nr geodez. [...] o powierzchni 0,0085 ha, zajętej pod drogę publiczną - ulicę S. W uzasadnieniu decyzji Wojewoda P stwierdził, że w dniu 31 grudnia 1998 r. nieruchomość oznaczona jako działka geodezyjna nr [...] o powierzchni 0,0500 ha stanowiła własność E. P. oraz K. K. i M. K. Nieruchomość tę w dniu 10 listopada 1999 r. na podstawie umowy sprzedaży (akt notarialny Rep. A Nr [...]) nabyli K. i M. małżonkowie D. W dniu 31 grudnia 1998 r. część przedmiotowej nieruchomości o powierzchni 0,0085 ha była zajęta pod drogę publiczną - gminną ulicę S. i znajdowała się we władaniu Gminy S. Wypełniało to przesłanki określone w art. 73 ust. 1 powołanej ustawy z dnia 13 października 1998 r. i uzasadniało wydanie decyzji stwierdzającej nabycie własności nieruchomości przez gminę.
Na skutek odwołania M. D. Prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast decyzją z dnia [...], nr [...] uchylił decyzję Wojewody P. z dnia [...] i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji. Wojewoda P., w wyniku ponownego rozpatrzenia sprawy, decyzją z dnia [...] stwierdził nabycie przez Gminę S., z dniem 1 stycznia 1999 r., własności przedmiotowej nieruchomości. Od decyzji Wojewody P. M. D. wniósł odwołanie do Prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast, który decyzją z dnia [...] uchylił decyzję Wojewody i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia. Wojewoda P. decyzją z dnia [...] ponownie stwierdził nabycie przez Gminę S., z dniem 1 stycznia 1999 r., własności przedmiotowej nieruchomości, powołując się na wcześniejsze ustalenia, z których wynikało, że w dniu 31 grudnia 1998 r. ulica S. w S. stanowiła drogę publiczną. Minister Infrastruktury decyzją z dnia [...] utrzymał w mocy decyzję Wojewody P. z dnia [...].
Na decyzję Ministra Infrastruktury M. D. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie podnosząc zarzut naruszenia prawa przez niezgodne z rzeczywistym stanem ustalenie, że ulica S., to droga publiczna, wskazał też na uchybienia procesowe w postępowaniu administracyjnym.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalając skargę stwierdził, iż przystępując do rozpoznania wniesionej skargi w pierwszej kolejności należało wziąć pod uwagę, że stosownie do art. 50 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej p.p.s.a.) uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy, kto ma w tym interes prawny. W niniejszej sprawie podstawę prawną komunalizacji przedmiotowego mienia stanowił przepis art. 73 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r., który przewiduje, że nieruchomości pozostające w dniu 31 grudnia 1998 r. we władaniu Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, niestanowiące ich własności, a zajęte pod drogi publiczne, z dniem 1 stycznia 1999 r. stały się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa albo właściwej jednostki samorządu terytorialnego, za odszkodowaniem. Podstawą ujawnienia przejścia prawa własności na Skarb Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego jest ostateczna decyzja wojewody. Decyzja ma charakter deklaratoryjny, bowiem wyłącznie potwierdza skutek prawny, który nastąpił z mocy samego prawa w dniu 1 stycznia 1999 r. w rezultacie spełnienia się przesłanek wymienionych w art. 73 ust. 1. Przesłanki te odnoszą się do stanu prawnego i stanu faktycznego istniejącego na gruncie w dniu 31 grudnia 1998 r. W związku z tym postępowanie, którego celem jest potwierdzenie istnienia tych przesłanek może dotyczyć wyłącznie praw oraz stanu faktycznego istniejących w tej dacie. Wynika stąd, że komunalizacja gruntu zajętego pod drogę publiczną nie może dotyczyć sfery prawnej osoby, której w dniu 31 grudnia 1998 r. nie przysługiwało prawo własności tego gruntu.