Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący sędzia NSA: Irena Kamińska Sędziowie NSA Wojciech Chróścielewski Elżbieta Stebnicka (spr.) Protokolant Anna Krakowiecka po rozpoznaniu w dniu 25 stycznia 2008 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skarg kasacyjnych Kopalni [...] Spółka Akcyjna w K. oraz Ministra Budownictwa od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 lipca 2006 r. sygn. akt I SA/Wa 85/06 w sprawie ze skargi Kopalni [...] Spółka Akcyjna w K. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] nr [...] w przedmiocie wznowienia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji o wywłaszczeniu i odszkodowaniu 1. uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę; 2. odstępuje od zasądzenia kosztów postępowania kasacyjnego.
Wyrokiem z dnia 27 lipca 2006 r., sygn. akt I SA/Wa 85/06 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził nieważność decyzji Ministra Infrastruktury z dnia [...], nr [...] oraz decyzji Ministra Infrastruktury z dnia [...], nr [...], w przedmiocie wznowienia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji o wywłaszczeniu i odszkodowaniu.
W uzasadnieniu wyroku, Sąd wskazał na następujący stan faktyczny sprawy.
Decyzją z dnia [...] sierpnia 1982 r., nr [...], na podstawie ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (Dz. U. z 1974 r. Nr 10, poz. 64 ze zm.), Naczelnik Gminy G. orzekł o wywłaszczeniu za odszkodowaniem, na rzecz Skarbu Państwa, na potrzeby Dyrekcji Okręgowej Dróg Publicznych w K., z przeznaczeniem pod budowę kopalni "[...]", między innymi nieruchomości położonej we wsi G., oznaczonej jako działki nr [...], nr [...], nr [...] i nr [...], stanowiącą własność M. J.
Decyzją z dnia [...], nr [...], Wojewoda Ś., po rozpatrzeniu wniosku M. J., odmówił stwierdzenia nieważności decyzji z dnia [...] sierpnia 1982r. w części dotyczącej wywłaszczenia przedmiotowej nieruchomości, a Prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast decyzją z dnia [...], nr [...] utrzymał w mocy tę decyzję.
Po wznowieniu z urzędu postępowania zakończonego powyższą decyzją, Minister Infrastruktury decyzją z dnia [...] nr [...] uchylił w całości decyzję Prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast z dnia [...] oraz uchylił decyzję Wojewody Ś. z dnia [...] i stwierdził, że decyzja Naczelnika Gminy G. z dnia [...] sierpnia 1982 r. w części dotyczącej wywłaszczenia nieruchomości położonej we wsi G., oznaczonej jako działki nr [...], nr [...], nr [...] i nr [...], została wydana z naruszeniem prawa oraz stwierdził jej nieważność w części dotyczącej przyznania odszkodowania za wywłaszczenie ww. nieruchomości. W uzasadnieniu decyzji stwierdzono, że Prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast w dniu wydania decyzji z dnia [...] nie wiedział ani o istnieniu archiwalnych akt sprawy ani o istnieniu dodatkowych akt postępowania nadzorczego prowadzonego przez Wojewodę Ś., wobec czego wystąpiła przesłanka z art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a., skoro wyszły na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, a nieznane organowi, który wydał decyzję.
Po rozpatrzeniu wniosku Kopalni Odkrywkowych [...] S.A. w K. o ponowne rozpatrzenie sprawy rozstrzygniętej decyzją Ministra Infrastruktury z dnia [...] nr [...], Minister Infrastruktury decyzją z dnia [...], nr [...], utrzymał w mocy swoją decyzję z dnia [...]. Minister Infrastruktury stwierdził, że Wojewoda Ś. wraz z odwołaniem M. J. od decyzji z dnia [...] przesłał do Prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast akta postępowania nadzorczego, które liczyły 37 kart, nie przysyłając przy tym archiwalnych akt sprawy. Zdaniem organu, w sprawie zaistniała przesłanka, o której mowa w art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a., to jest wyszły na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nieznane organowi, który wydał decyzję i na tej podstawie organ był obowiązany uchylić decyzję Prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast z dnia [...]. Wskazano, że w niniejszej sprawie wniosek Dyrekcji Okręgowej Dróg Publicznych w K. z lutego 1981r. o wywłaszczenie dotyczył obszaru większego niż 10 ha, dlatego też powinien zostać zatwierdzony przez właściwego ministra, jednakże z zebranych akt archiwalnych wynika, że zatwierdzenia takiego nie było, co stanowi rażące naruszenie art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości. Organ wskazał, że z wniosku z lutego 1982 r. wynika, iż ubiegający się o wywłaszczenie nie uzasadnił konieczności nabycia nieruchomości na cel budowy kopalni, nie wskazał dotychczasowego sposobu zagospodarowania i użytkowania nieruchomości, miejsca zamieszkania właścicieli nieruchomości, jak również środków na zapłacenie odszkodowania dla wywłaszczanych osób, wbrew art. 16 ust. 2 ustawy. Ponadto Minister zważył, że zgodnie z art. 21 ust. 4 ustawy z dnia 24 października 1974 r. Prawo budowlane (Dz. U. Nr 38, poz. 229 z późn. zm.), ustalenie miejsca i warunków realizacji inwestycji oraz zatwierdzenie planu realizacyjnego traciło ważność, jeżeli inwestor nie uzyskał prawa do terenu lub je utracił, albo w ciągu jednego roku od zatwierdzenia tego planu nie wystąpił o pozwolenie na budowę, a w sprawie brak jest dokumentu, który potwierdziłby fakt, że inwestor wystąpił o przedłużenie terminu do wystąpienia o pozwolenie na budowę. Organ stwierdził zatem, że decyzja Wojewódzkiej Dyrekcji Rozbudowy Miast i Osiedli Wiejskich w K. z dnia [...] maja 1980 r., która była decyzją lokalizacyjną dla kopalni "[...]", i na którą powołał się Naczelnik Gminy G. w decyzji wywłaszczeniowej, utraciła swoją ważność przed wydaniem decyzji wywłaszczeniowej, a pozwolenia na budowę kopalni udzielono w dniu 19 sierpnia 1983 r., kiedy to została wydana kolejna decyzja zatwierdzająca plan realizacyjny.