Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący sędzia NSA Monika Nowicka, Sędzia NSA Joanna Banasiewicz, Sędzia del. WSA Zbigniew Ślusarczyk (spr.), Protokolant sekretarz sądowy Julia Chudzyńska, po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2013 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Prezydenta Miasta G. wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 lipca 2011 r. sygn. akt I SA/Wa 146/11 w sprawie ze skargi Prezydenta Miasta G. wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] grudnia 2010 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji w części dotyczącej odszkodowania oddala skargę kasacyjną.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 13 lipca 2011r., sygn. akt I SA/Wa 146/11, oddalił skargę Prezydenta Miasta G. wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] grudnia 2010r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji w części dotyczącej odszkodowania.
Wyrok ten został wydany w następujących okolicznościach sprawy:
Orzeczeniem administracyjnym z dnia [...] grudnia 1961 r. Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w G. Urząd Spraw Wewnętrznych, na podstawie przepisów ustawy z dnia 12 marca 1958 r. - o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (Dz. U. z 1961 r. Nr 18 poz. 94 ze zm.), orzekło o wywłaszczeniu za odszkodowaniem w kwocie [...] złotych, nieruchomości położonej w G. przy ul. C. [...], stanowiącej wówczas własność J. G. Od tego orzeczenia właściciel wniósł odwołanie, kwestionując kwotę orzeczonego odszkodowania i wnosząc o jego ustalenie zgodnie z pierwotnie przygotowaną przez rzeczoznawcę (powołanego na wniosek inicjatora wywłaszczenia) wyceną w kwocie [...] złotych. Decyzją z dnia [...] kwietnia 1962 r. Komisja Odwoławcza do Spraw Wywłaszczenia przy Ministrze Spraw Wewnętrznych utrzymała to rozstrzygnięcie w mocy.
Wnioskiem z dnia 10 stycznia 2006 r., J. G. spadkobierca J. S. G. wystąpił o stwierdzenie nieważności ww. orzeczeń wywłaszczeniowych w części dotyczącej ustalonego w nich odszkodowania, zarzucając im, że wydane one zostały z rażącym naruszeniem art. 21 ustawy z 12 marca 1958 r., poprzez odstąpienie od powołania przez organ do spraw wewnętrznych biegłych z zakresu szacowania nieruchomości, brak tych biegłych na rozprawie wywłaszczeniowo-odszkodowawczej oraz nie odczytanie na rozprawie opinii szacunkowych.
W następstwie rozpoznania powyższego wniosku Minister Infrastruktury decyzją z dnia [...] marca 2010 r. nr [...] stwierdził nieważność ww. decyzji Komisji Odwoławczej do Spraw Wywłaszczenia przy Ministrze Spraw Wewnętrznych z [...]kwietnia 1962 r. oraz poprzedzającego ją orzeczenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w G. Urząd Spraw Wewnętrznych z [...] grudnia 1961 r. w części dotyczącej przyznanego odszkodowania. Wskazując na istotę postępowania nieważnościowego, Minister wyjaśnił, iż oceny legalności zakwestionowanych decyzji dokonano w kontekście obowiązujących w dacie ich wydawania przepisów ustawy z 1958 r. - o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości oraz stanu faktycznego istniejącego w dacie orzekania. Artykuł 21 tej ustawy stanowił zaś, że odszkodowanie ustala się na podstawie wyników rozprawy po wysłuchaniu na niej opinii biegłych powołanych przez organ do spraw wewnętrznych prezydium wojewódzkiej rady narodowej. Tymczasem w sprawie zakończonej badanymi decyzjami, odszkodowanie ustalono bez uzyskania opinii biegłego. Jedyną bowiem opinią jaką dysponował organ wywłaszczeniowy, była opinia sporządzona na zlecenie Spółdzielni M. "B." jeszcze przed wszczęciem postępowania. Przy czym opinia ta nie została wzięta pod uwagę, z uwagi na to, że została sporządzona przy błędnym założeniu, że wywłaszczeniu podlega całość gruntów J. G. w mieście. O tym zaś, że wywłaszczany posiada w G. jeszcze inne nieruchomości organ dowiedział się dopiero z pisma Prezydium MRN w G. z [...] listopada 1961 r. W takiej zaś sytuacji, organ orzekający w sprawie winien zlecić przygotowanie nowej opinii szacunkowej. W aktach archiwalnych brak jest natomiast takiej dodatkowej opinii. Mając zatem na względzie to, że od dnia powzięcia przez organ informacji, że wywłaszczany jest właścicielem jeszcze innych nieruchomości, do dnia wydania decyzji wywłaszczeniowo-odszkodowawczej minęło jedynie siedem dni, Minister uznał, że organ wywłaszczeniowy sam dokonał wyliczenia przyznanego odszkodowania, bez powoływania biegłych. Tym samym rażąco naruszył on art. 21 powołanej wyżej ustawy, co uzasadniało stwierdzenie nieważności wydanych w sprawie przez organy obydwu instancji rozstrzygnięć w części dotyczącej ustalonego w ten sposób odszkodowania. Jednocześnie Minister stwierdził, że w sprawie nie zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 156 § 2 k.p.a. uniemożliwiające stwierdzenie nieważności ww. decyzji.