Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jolanta Rudnicka (spr.) sędzia NSA Marek Stojanowski sędzia NSA Monika Nowicka Protokolant starszy inspektor sądowy Joanna Drapczyńska po rozpoznaniu w dniu 30 marca 2016 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi Prezydenta Miasta R. i Gminy Miasto R. o wznowienie postępowania zakończonego wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 kwietnia 2013 r. sygn. akt I OSK 1959/11 oddalającym skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 maja 2011 r. sygn. akt I SA/Wa 2383/10 w sprawie ze skargi Polskiego Związku Działkowców Okręgowego Zarządu [...] w R. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] września 2010 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji wywłaszczeniowych oddala skargę o wznowienie postępowania sądowego.
UZASADNIENIA
Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 23 kwietnia 2013 r., sygn. akt
I OSK 1959/11 oddalił skargę kasacyjną Polskiego Związku Działkowców Okręgowego Zarządu [...] w R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 maja 2011 r., sygn. akt I SA/Wa 2383/10 oddalającego skargę Polskiego Związku Działkowców Okręgowego Zarządu [...] w R. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] września 2010 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji wywłaszczeniowych.
Wyrok został wydany w następujących okolicznościach sprawy.
Minister Infrastruktury decyzją z dnia [...] września 2010 r., po rozpatrzeniu wniosków Prezydenta Miasta R. oraz Polskiego Związku Działkowców Okręgowego Zarządu [...] o ponowne rozpatrzenie sprawy, utrzymał w mocy własną decyzję z dnia [...] grudnia 2009 r., nr [...] stwierdzającą nieważność decyzji Komisji Odwoławczej do Spraw Wywłaszczenia przy Ministrze Spraw Wewnętrznych z dnia [...] lipca 1969 r., nr [...] oraz poprzedzającego ją orzeczenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w R. z dnia [...] października 1968 r., nr [...], w części dotyczącej wywłaszczenia za odszkodowaniem nieruchomości położonej w R. obr. [...] gm. kat. [...] powiat R., oznaczonej jako pgr. 1. kat. [...] o powierzchni [...] m2 oraz pgr. [...] o powierzchni [...] m2 z zaginionej Iwh. [...] gm. kat. [...], stanowiącej własność S. P.. Wywłaszczenie nastąpiło na potrzeby utworzenia pracowniczych ogródków działkowych.
Na decyzję Ministra Infrastruktury skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie złożył Polski Związek Działkowców - Okręgowy Zarząd [...].
Wyrokiem z dnia 16 maja 2011 r., sygn. akt I SA/Wa 2383/10 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę Polskiego Związku Działkowców - Okręgowego Zarządu [...] w R. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] września 2010 r.
Sąd podkreślił na wstępie, że dotychczasowe decyzje wydane w postępowaniu nadzorczym obejmującym kwestionowaną w trybie nadzoru decyzję wywłaszczeniową trzykrotnie już podlegały ocenie sądów administracyjnych. Naczelny Sąd Administracyjny wydał wyrok z dnia 20 stycznia 2003 r., sygn. akt I SA 2231/01, a następnie Wojewódzki Sąd Administracyjnego w Warszawie wydał wyrok z dnia
3 października 2005 r. sygn. akt I SA/Wa 1251/04, który stał się prawomocny wskutek oddalenia skargi kasacyjnej przez Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia
6 grudnia 2006 r. sygn. akt I OSK 194/06.
Sąd wskazał, że rozpatrując po raz trzeci niniejszą sprawę organ nadzoru był związany oceną prawną zawartą we wszystkich wydanych w tej sprawie wyrokach sądów administracyjnych. Sąd przypomniał zatem, że uchylając wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 3 października 2005 r. (sygn. akt
I SA/Wa 1251/04) decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] czerwca 2004 r.
i poprzedzającą ją decyzję z dnia [...] marca 2004 r., Sąd ten wskazał w uzasadnieniu kwestie wymagające dalszego wyjaśnienia. Po przeprowadzeniu postępowania nadzorczego prowadzonego z uwzględnieniem wytycznych zawartych w tym orzeczeniu sądowym Minister Infrastruktury słusznie podniósł w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, że podstawowe znaczenie w przedmiotowej sprawie ma zbadanie, czy spełnione zostały materialnoprawne przesłanki dopuszczalności wywłaszczenia. W tej sytuacji Sąd przypomniał, że zgodnie z art. 3 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (Dz.U. z 1961 r. Nr 18, poz. 94 ze zm.) wywłaszczenie było dopuszczalne, jeżeli nieruchomość była ubiegającemu się o wywłaszczenie niezbędna na cel użyteczności publicznej, na cel obrony Państwa albo dla wykonywania zadań określonych w zatwierdzonych planach gospodarczych oraz dla planowanej realizacji zadań budownictwa ogólnomiejskiego i zorganizowanego budownictwa mieszkaniowego. Jak wynika z akt sprawy wywłaszczenia przedmiotowej nieruchomości dokonano na potrzeby realizacji pracowniczych ogródków działkowych. Przy czym - jak zauważył organ - niezbędność wywłaszczenia potwierdzana była decyzją lokalizacyjną ustalającą lokalizację inwestycji na danym terenie. W odniesieniu do podniesionych w powołanym wyroku wątpliwości organ nadzoru wskazał, że pomimo podejmowanych przez organ działań nie udało się odnaleźć akt pozwalających na jednoznaczne ustalenie, czy w dacie wywłaszczenia w obrocie prawnym funkcjonowała decyzja Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w R. Wydział Budownictwa, Urbanistyki i Architektury z dnia [...] października 1965 r. uchylająca decyzję lokalizacyjną Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w R. Wydział Budownictwa, Urbanistyki i Architektury z dnia [...] kwietnia 1965 r. o zmianie sposobu wykorzystania terenu ustalająca lokalizację stałych ogrodów działkowych dla załogi WSK w R.. Sąd dalej wywodził, że zasadnie organ nadzoru uznał, iż wobec jednoznacznej treści wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 3 października 2005 r. sygn. akt I SA/Wa 1251/04, który został utrzymany w mocy przez Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 6 grudnia 2006 r. sygn. akt I OSK 194/06, kwestia ta stała się drugorzędna i nawet gdyby przyjąć, że w dacie wydania decyzji wywłaszczeniowej funkcjonowała w obrocie prawnym decyzja lokalizacyjna, to i tak sam fakt, iż przedmiotowa nieruchomość stanowiąca gospodarstwo rolne została wywłaszczona pod ogródki działkowe, uprawniał do stwierdzenia, że orzeczenie wywłaszczeniowe z dnia [...] października 1968 r. zostało wydane z rażącym naruszeniem art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości w związku z art. 7 ust. 3 ustawy o pracowniczych ogrodach działkowych. Jednoznacznie kwestię tę przesądził bowiem Wojewódzki Sąd Administracyjny w powołanym wyroku z dnia 3 października 2005 r. Oznacza to, że opierając się na materiale dokumentacyjnym znajdującym się w aktach administracyjnych Minister Infrastruktury miał podstawy do przyjęcia, że objęte postępowaniem nadzorczym orzeczenia w części dotyczącej wywłaszczenia przedmiotowej nieruchomości zostały wydane z rażącym naruszeniem prawa.