Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Aleksandra Łaskarzewska Sędziowie: Sędzia NSA Małgorzata Borowiec Sędzia del. WSA Agnieszka Miernik (spr.) Protokolant: starszy asystent sędziego Anna Siwonia-Rybak po rozpoznaniu w dniu 12 października 2018 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Rady Miasta [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 13 lipca 2017 r. sygn. akt III SA/Kr 428/17 w sprawie ze skargi M. F. na § 11 ust. 3 pkt 7 lit. c uchwały Rady Miasta [...] z dnia [...] lipca 2015 r. nr [...] w przedmiocie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy Miejskiej [...] oraz tymczasowych pomieszczeń 1. oddala skargę kasacyjną, 2. zasądza od Miasta [...] na rzecz M. F. kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wyrokiem z 13 lipca 2017 r. sygn. akt III SA/Kr 428/17, po rozpoznaniu skargi M. F., stwierdził nieważność § 11 ust. 3 pkt 7 lit. c uchwały Rady Miasta [...] z [...] lipca 2015 r. nr [...] w zakresie obejmującym lokale socjalne oraz zasądził od Gminy Miasto [...] na rzecz skarżącej kwotę [...] zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.
W uzasadnieniu Sąd przedstawił następujący stan faktyczny i prawny sprawy:
Rada Miasta [...][...] lipca 2015 r. podjęła uchwałę nr [...] w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy Miejskiej [...] oraz tymczasowych pomieszczeń (Dz. Urz. Woj. [...] poz. [...]), którą ustalono zasady i tryb wynajmu lokali z zasobu Gminy w celu zaspokajania potrzeb mieszkaniowych gospodarstw domowych o niskich dochodach. Zgodnie z § 11 ust. 3 pkt 7 tej uchwały uprawnionymi do ubiegania się o najem lokalu z tytułu niezaspokojonych potrzeb mieszkaniowych są osoby o niskich dochodach zamieszkujące w lokalu lub jego części niewchodzącym w skład zasobu, na podstawie umowy najmu, użyczenia lub innego tytułu prawnego umożliwiającego zamieszkiwanie w sytuacji, gdy łącznie spełnione są następujące przesłanki:
a) upłynął okres na jaki został zawarty lub utracono tytuł prawny wskutek wypowiedzenia;
b) kwota opłat za używanie lokalu, przekraczała w momencie upływu okresu wypowiedzenia lub okresu na jaki został zawarty tytuł prawny 50% miesięcznych dochodów wnioskodawcy i osób objętych wnioskiem;
c) powierzchnia zajmowanego lokalu lub jego części nie przekracza normatywnej powierzchni użytkowej przyjętej na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych.
M. F., reprezentowana przez radcę prawnego A. M., w piśmie z [...] lutego 2017 r. (data złożenia w organie [...] lutego 2017 r.) wezwała Radę Miasta [...] do usunięcia naruszenia prawa przez § 11 ust. 3 pkt 7 lit. c uchwały, który formułuje kryterium ubiegania się o lokal socjalny.
W dniu [...] marca 2017 r. wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie żądając stwierdzenia nieważności § 11 ust. 3 pkt 7 lit. c zaskarżonej uchwały oraz zasądzenie od organu na jej rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych. Wskazała, że uchwała wprowadzając w powyższym przepisie, wśród warunków ubiegania się o lokal socjalny, przesłankę powierzchni zajmowanego lokalu stanowi naruszenie art. 23 ust. 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 150 ze zm.), powoływanej dalej jako "ustawa o ochronie praw lokatorów". Ustanowiono bowiem w sprawach ubiegania się o lokal socjalny nieznaną tej ustawie przesłankę powierzchni normatywnej. Wprowadzenie tej przesłanki uniemożliwia osobom zamieszkującym w lokalu lub jego części nie wchodzącym w skład zasobu (na podstawie umowy najmu, użyczenia lub innego tytułu prawnego umożliwiającego zamieszkiwanie) staranie się o lokal z zasobu gminy, w razie gdy powierzchnia zajmowanego lokalu lub jego części normatywnej przekroczy powierzchnię użytkową przyjętą na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 966 ze zm.). Tymczasem przepis art. 23 ust. 2 ustawy o ochronie praw lokatorów, obok możliwości zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego z uwagi na wyrok sądowy, przewiduje taką możliwość ze względu na łączne spełnienie jedynie dwóch przesłanek: brak tytułu prawnego do lokalu i niskich dochodów gospodarstwa domowego (nie przekraczających wysokości określonej w uchwale rady gminy). Zgodnie z § 1 ust. 1 załącznika nr [...] do uchwały "Tryb załatwiania wniosków o zawarcie umowy najmu lokalu", pozytywna wstępna weryfikacja wniosku stanowi podstawę do uwzględnienia wniosku w toku postępowania mającego na celu opracowanie list mieszkaniowych. Natomiast zgodnie z § 5 ust. 1 tego załącznika osoby objęte ostateczną listą mieszkaniową są wyłącznie uprawnione do zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego (z wyjątkiem lokali uzyskanych w trybie zamiany oraz w trybie określonym w § 8 ust. 2 uchwały). Wskazała, że w dniu [...] lipca 2016 r. złożyła wniosek o zawarcie umowy najmu lokalu socjalnego. Wniosek umotywowała narodzinami syna w lipcu 2016 r., którego samotnie wychowuje, opieką nad niepełnosprawnym bratem, trudną sytuacją materialną i wysokim czynszem w wynajmowanym lokalu (czynsz [...] zł i opłaty ok. [...] zł/miesiąc, który jest niewiele niższy od jej dochodów). Uznała, że zaskarżona uchwała narusza zatem jej interes prawny i uprawnienia.