Naczelny Sąd Administracyjny w składzie : Przewodniczący: Sędzia NSA Małgorzata Pocztarek Sędziowie: Sędzia NSA Joanna Runge-Lissowska (spr.) Sędzia WSA del. Iwona Kosińska Protokolant st. inspektor sądowy Barbara Dąbrowska-Skóra po rozpoznaniu w dniu 15 kwietnia 2014 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej L.S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 czerwca 2012 r. sygn. akt IV SA/Wa 539/12 w sprawie ze skargi L.S. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] stycznia 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania, 2. zasądza od Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na rzecz L.S. kwotę 457 (czterysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wyrokiem z 28 czerwca 2012 r. sygn. akt IV SA/Wa 539/12, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę L. S. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z [...] stycznia 2012 r. nr [...], którą utrzymana została w mocy decyzja tegoż Ministra z [...] lipca 2011 r. nr [...].
Wyrok zapadł w następującym stanie sprawy:
Decyzją z [...] września 1999 r. Nr.rn. [...], Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej utrzymał w mocy decyzję Wojewody Podlaskiego z [...] maja 1999 r. nr [...]. Decyzjami tymi odmówiono stwierdzenia nieważności decyzji Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w G. z [...] stycznia 1965 r. nr [...] o przejęciu na własność Państwa jako opuszczonego gospodarstwa rolnego we wsi K. o pow. 35,56 ha, stanowiącego własność M. K.. Postępowanie nadzorcze prowadzone było na wniosek L. S. - następcy prawnego właścicielki przejętego gospodarstwa. Wnioskiem z 3 lipca 2000 r. L. S. wniósł o wznowienie postępowania nadzorczego, wyjaśniając, iż wyszły na jaw nowe okoliczności, świadczące o tym, że gospodarstwo było użytkowane rolniczo przez miejscowych rolników, na podstawie ustnych umów dzierżawy, na poparcie czego dołączył oświadczenia trzech rolników ze wsi K., z podpisami poświadczonymi notarialnie 12 czerwca 2000 r. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, decyzjami: z [...] sierpnia 2003 r. nr [...], utrzymaną decyzją z [...] października 2003 r. nr [...], umorzył postępowanie wznowieniowe, jednak zostały one uchylone przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrokiem z 15 września 2004 r. IV SA 4678/03, w wyniku czego Minister po wznowieniu postępowania decyzją z [...] listopada 2007 r. nr [...] odmówił uchylenia decyzji nadzorczych, utrzymując ją w mocy decyzją z [...] stycznia 2008 r. nr [...]. Odmowa uchylenia została uzasadniona tym, że wg oświadczeń rolników, ich rodzice użytkowali z gospodarstwa M. K. grunty rolne i łąki o pow. ok. 25 ha, podczas gdy z rejestru gruntów z 1964 r. wynikało, iż gospodarstwo obejmowało 6,74 ha gruntów ornych, 13,91 ha łąk, 4,77 ha gruntów do zalesienia i 10,16 ha lasów, co oznacza, że wszystkie grunty były użytkowane, a to stoi w sprzeczności z dokumentami dotyczącymi przejęcia gospodarstwa, nadto oświadczenia są w swojej treści niemal identyczne, zaś H. K., urodzony w 1941 r. nie mógł pamiętać, że M. K. w 1944 r. przeprowadziła się do Grajewa, gdyż miał 3 lata, zatem dowody te nie uzasadniają uchylenia decyzji nadzorczych. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrokiem z 16 kwietnia 2008 r. sygn. akt IV SA/Wa 284/08, uchylił decyzje wydane w obu instancjach, stwierdzając, że Minister nie dokonał wszechstronnej oceny dowodów przedstawionych przez L. S., gdyż mogące świadczyć na jego korzyść oświadczenia rolników nie zostały przeanalizowane z należytą starannością w zestawieniu z protokołem z 1964 r. pod kątem struktury gruntów i pory roku oględzin gospodarstwa przez co nie dokonał prawidłowej oceny stanu gospodarstwa w dacie przejęcia na Skarb Państwa. Sąd podkreślił też, że L. S. składał wniosek o przeprowadzenie rozprawy administracyjnej, która nie została przeprowadzona, a choć obowiązek jej przeprowadzenia nie wynika z przepisów k.p.a., to jednak organ powinien ustosunkować się do wniosku. W ponownym przesłuchaniu zostali przesłuchani świadkowie - J. Z. i W. P., a Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, decyzją z [...] lipca 2011 r. nr [...], utrzymaną w mocy decyzją z [...] stycznia 2012 r. nr [...], odmówił uchylenia decyzji nadzorczych. W uzasadnieniu Minister ponownie wskazał, że oświadczenia świadków, ich zeznania są niemal identycznie brzmiące, sprzeczne z stwierdzeniami samego L. S. (świadkowie twierdzą, że M. K. była jego ciotką, on sam, że babką), sprzeczne z dokumentami z 1964 r. (z oświadczeń wynika, że wszystkie grunty - orne, łąki do zalesienia, były użytkowane, a z protokołu z 1964 r., iż tylko część, a pastwiska leżały ugorem), że wiek świadków wykluczył możliwość posiadania przez ich wiedzy co do losów M. K. i stanu gospodarstwa w 1944 r. (dwóch świadków urodzonych jest w 1939 r., jeden w 1941 r.), a w rezultacie zeznań tych nie można uznać za wiarygodne źródło do podważenia ustaleń co do stanu gospodarstwa w dacie przejęcia.