Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Joanna Runge-Lissowska (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Iwona Bogucka Sędzia del. NSA Grzegorz Jankowski Protokolant: starszy inspektor sądowy Karolina Kubik po rozpoznaniu w dniu 19 lipca 2016 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej T.F., F.F. i I.F. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 czerwca 2014 r. sygn. akt I SA/Wa 2884/13 w sprawie ze skargi Prezydenta Miasta Łodzi wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej na postanowienie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia [...] września 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wznowienia postępowania 1. oddala skargę kasacyjną; 2. odstępuje od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego w całości.
Wyrokiem z 4 czerwca 2014 r. sygn. akt I SA/Wa 2884/13, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, po rozpoznaniu skargi Prezydenta Miasta Łodzi wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej uchylił postanowienie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z [...] sierpnia 2013 r. nr [...] oraz utrzymane nim w mocy postanowienie tego organu z [...] kwietnia 2013 r. nr [...].
Postanowieniami tymi Minister - działając na wniosek Prezydenta Miasta Łodzi o wznowienie, na podstawie art. 145 § 1 pkt 4 k.p.a., postępowania zakończonego decyzją tegoż Ministra z [...] lipca 2012 r. nr [...] stwierdzającego, że orzeczenie Prezydium Rady Narodowej m. Łodzi z [...] września 1950 r., nr [...] zostało wydane z naruszeniem prawa w części dot. wywłaszczenia działki położonej we wsi Olechów, parcela 188 o pow. 11.567 m2, stanowiącej własność I. F. - odmówił wznowienia postępowania.
Odmowę wznowienia postępowania Minister uzasadnił brakiem przymiotu strony Skarbu Państwa w postępowaniu, gdyż - jak stwierdził - Skarb Państwa nie był w dacie wydawania decyzji nadzorczej właścicielem wywłaszczonej nieruchomości, bowiem tytuł ten do dawnej parceli nr 188, stanowiącej obecnie część działki nr 71/137, przysługuje [...] Spółka z o.o. zs. w Łodzi.
W skardze na postanowienie Prezydent Miasta Łodzi, wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej, wywodził, iż ustalenie czy podmiot powołujący się na art. 145 § 1 pkt 4 k.p.a. jako podstawę wznowienia, może nastąpić tylko w toku wznowionego postępowania.
Uwzględniając skargę, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wskazał: Odmowa wszczęcia postępowania następuje z przyczyn o charakterze formalnym (procesowym), które czynią stosowny wniosek niedopuszczalnym. Organ na tym etapie postępowania bada zatem, czy zachodzą podstawy do wszczęcia postępowania, dokonując oceny, czy istnieją przesłanki procesowe uniemożliwiające merytoryczne rozpoznanie wniosku. Wydanie postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania z przyczyn podmiotowych należy ograniczyć tylko do przypadków, gdy jednostka żądająca wszczęcia postępowania nie powołuje się na interes prawny. Ustalenie bowiem, czy sprawa dotyczy interesu prawnego jednostki może nastąpić wyłącznie w toku postępowania. Oznacza to, że jeśli okoliczność czy danemu podmiotowi przysługuje status strony postępowania, stanowi jednocześnie przesłankę wznowienia postępowania (art. 145 § 1 pkt 4 k.p.a.), to może być ona badana już po wszczęciu postępowania wznowieniowego. Tylko w toku wszczętego postępowania można dokonać niezbędnych ocen w zakresie treści prawa materialnego, odnoszących się do praw podmiotu wnoszącego żądanie, a załatwienie takiego żądania następować powinno w drodze wydania decyzji. Do badania statusu prawnego wnioskodawcy musi więc dojść już na etapie wznowionego postępowania. Wobec tego stwierdzić należało, że postanowienia wydane w obu instancjach są wadliwe, naruszające normę art. 149 § 3 k.p.a. w związku z art. 145 § 1 pkt. 4 k.p.a. i podlegać muszą uchyleniu.