Naczelny Sąd Administracyjny w składzie : Przewodniczący: Sędzia NSA Jolanta Rudnicka Sędziowie: Sędzia NSA Joanna Banasiewicz (spr.) Sędzia NSA del. Roman Ciąglewicz Protokolant starszy asystent sędziego Marta Sikorska po rozpoznaniu w dniu 19 września 2014 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Ogólnopolskiego Stowarzyszenia "F." z siedzibą w C. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 września 2012 r. sygn. akt I SA/Wa 1248/11 w sprawie ze skargi Ogólnopolskiego Stowarzyszenia "F." z siedzibą w C. na postanowienie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] maja 2011 r. nr [...] w przedmiocie niedopuszczalności odwołania 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie; 2. zasądza od Ministra Administracji i Cyfryzacji na rzecz Ogólnopolskiego Stowarzyszenia "F." z siedzibą w C. kwotę 240 (słownie: dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 6 września 2012 r., sygn. akt I SA/Wa 1248/11 oddalił skargę Ogólnopolskiego Stowarzyszenia "[...]" na postanowienie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] maja 2011 r., nr [...], w przedmiocie niedopuszczalności odwołania.
Wyrok został wydany w następujących okoliczności sprawy:
Pismem z dnia [...] marca 2011 r. Wojewoda Łódzki odmówił dopuszczenia Ogólnopolskiego Stowarzyszenia "[...]" do postępowania komunalizacyjnego w charakterze strony oraz odmówił doręczenia decyzji komunalizacyjnej. Organ uznał za bezprzedmiotowy wniosek Stowarzyszenia o dopuszczenie go do udziału w tym postępowaniu z uwagi na wydanie w dniu [...] lutego 2011 r. decyzji komunalizacyjnej.
Od tego pisma Ogólnopolskie Stowarzyszenie "[...]" złożyło odwołanie.
Postanowieniem z dnia [...] maja 2011 r., nr [...], Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji stwierdził niedopuszczalność odwołania wskazując, że pismo Wojewody Łódzkiego z dnia [...] marca 2011 r. nie stanowi rozstrzygnięcia merytorycznego i nie spełnia wymogów art. 107 k.p.a., a w związku z tym brak jest podstaw do uruchomienia postępowania odwoławczego.
Organ wyjaśnił, że w przedmiotowej sprawie Wojewoda Łódzki w dniu [...] lutego 2011 r. wydał decyzję, w której stwierdził nabycie z dniem 27 maja 1990 r. przez Gminę C. z mocy prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa położonej w obrębie C., oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr 1737/2 o pow. 0,85 ha.
Minister wskazał, że właściwość organu I instancji w kwestii rozpatrzenia wniosku organizacji społecznej o dopuszczenie do udziału w sprawie na zasadzie art. 31 § 2 k.p.a. kończy się z datą wydania decyzji rozstrzygającej sprawę administracyjną. Ponadto organ podał, że odwołanie nie służy od decyzji, czy postanowień, które nie weszły do obrotu prawnego lub gdy czynność organu administracji publicznej nie jest decyzją administracyjną lub postanowieniem, a stanowi, tak jak w rozpoznawanej sprawie, czynność materialno-techniczną.
Skargę na postanowienie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wniosło Ogólnopolskie Stowarzyszenie "[...]" podnosząc, że załatwienie jego wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu administracyjnym poprzez skierowanie przez organ administracji publicznej pisma materialno-technicznego godzi w normy demokratycznego państwa prawa oraz Konwencję o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonego rozstrzygnięcia.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 6 września 2012 r., sygn. akt I SA/Wa 1248/11 oddalił skargę na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2012 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej: "p.p.s.a."). Sąd wskazał, że art. 134 k.p.a. obliguje organ odwoławczy do badania w pierwszej kolejności dopuszczalności odwołania. Organizacja społeczna może domagać się dopuszczenia jej do udziału w sprawie tylko w sytuacji, gdy postępowanie administracyjne jest w toku, przy czym żądanie dopuszczenia do udziału na prawach strony może być zgłoszone na każdym etapie postępowania, zarówno przed organem I, jak i II instancji. Jednakże właściwość organu I instancji w kwestii rozpatrzenia wniosku organizacji społecznej o dopuszczenie do udziału w sprawie na zasadzie art. 31 § 2 k.p.a. kończy się z datą wydania decyzji rozstrzygającej sprawę administracyjną.