Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący sędzia NSA Maria Wiśniewska, Sędzia NSA Małgorzata Pocztarek, Sędzia del. WSA Mirosław Wincenciak (spr.), Protokolant sekretarz sądowy Julia Chudzyńska, po rozpoznaniu w dniu 26 sierpnia 2016 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Gminy Ł. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 maja 2014 r. sygn. akt I SA/Wa 2201/13 w sprawie ze skargi Gminy Ł. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] czerwca 2013 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji 1) uchyla zaskarżony wyrok, zaskarżoną decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] czerwca 2013 r. nr [...] oraz poprzedzającą ją decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] marca 2013 r. nr [...]; 2) zasądza od Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na rzecz Gminy Ł. kwotę 800 (osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrokiem z dnia 8 maja 2014 r., sygn. akt I SA/Wa 2201/13 po rozpoznaniu skargi Gminy Ł. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] czerwca 2013 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji, oddalił skargę. U podstaw rozstrzygnięcia Sądu I instancji legły następujące ustalenia oraz ocena prawna.
Decyzją z dnia [...] czerwca 2013r. nr [...] Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi utrzymał w mocy własną decyzję z dnia [...] marca 2013r. nr [...], na mocy której stwierdzono nieważność decyzji Naczelnika Miasta i Gminy w Ł. z dnia [...] lipca 1976r. nr Rol, [...] orzekającej o przejęciu na własność Państwa nieruchomości rolnych oznaczonych numerami ewidencyjnymi działek [...],[...],[...],[...] o pow. [...] ha, położonych w N., wchodzących w skład gospodarstwa rolnego S. M.
Z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy wystąpiła Gmina Ł. podnosząc, że decyzja Naczelnika Miasta i Gminy w Ł. z dnia [...] lipca 1976r. wywołała nieodwracalne skutki prawne, a ponadto zdaniem strony skarżącej brak dokumentów sprzed 37 lat nie powinien być traktowany jako równoznaczny z brakiem odpowiedniego wniosku, jak również organ I instancji nie ustalił czy wnioskodawcy otrzymali należność za przejęte grunty, zaś zeznania J. W. nie mogą być rozstrzygające, albowiem osoba ta nie była bezpośrednim świadkiem zdarzeń.
Minister rozpatrując ponownie sprawę stwierdził, że podstawę wydania decyzji Naczelnika Miasta i Gminy w Ł. z dnia [...] maja 1974r. stanowiły art. 28 oraz art. 31 ustawy z dnia 29 maja 1974r. o przekazywaniu gospodarstw rolnych na własność Państwa za rentę i spłaty pieniężne. Dyspozycja zawarta w ust. 1 art. 28 wskazywała, że jeżeli właściciel gospodarstwa rolnego nie spełniał warunków do uzyskania renty na podstawie ustawy, nieruchomości wchodzące w skład gospodarstwa rolnego mogły być na jego wniosek przejęte odpłatnie przez Państwo. Postępowanie w sprawie przejęcia wchodzących w skład gospodarstwa rolnego nieruchomości na własność Państwa było zatem postępowaniem wszczynanym na wniosek zainteresowanego rolnika. Bez takiego wniosku postępowanie w przedmiocie przejęcia nieruchomości nie mogło się toczyć się, a przejęcie gospodarstwa dojść do skutku i przepisy ww ustawy nie przewidywały w tej mierze żadnych wyjątków.
Minister ustalił, że właścicielem nieruchomości objętych kwestionowaną decyzją była S. M., która na dzień [...] lipca 1976r. miała ukończone 53 lata i nie spełniała warunku do uzyskania renty. W dokumentach archiwalnych brak jest również potwierdzenia, że S. M. w dacie wydania kwestionowanej decyzji zaliczona była do jednej z grup inwalidzkich. Ponadto Minister stwierdził, że w aktach sprawy brak jest wniosku właścicielki przedmiotowego gospodarstwa o przejęcie tego gospodarstwa na własność Państwa, a Naczelnik Miasta i Gminy w Ł. nie wspomina o wniosku właściciela w swojej decyzji. Minister dodał, że wniosek taki nie musiał zostać złożony w formie pisemnej- jednak w przypadku wniesienia wniosku ustnie do protokołu okoliczność ta winna znaleźć odzwierciedlenie w treści wydawanej decyzji, tymczasem na podstawie akt sprawy nie sposób wysnuć domniemania, że przedmiotowy wniosek mógł zostać przez byłą właścicielkę nieruchomości skutecznie wniesiony jak również, że wskutek upływu czasu mógł on zaginąć albo ulec zniszczeniu. Organ nadzoru zaznaczył, że Archiwum Państwowe w K. poinformowało, że nie przechowuje w swoim zasobie aktowym akt Urzędu Miasta i Gminy w Ł.