Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Zygmunt Zgierski (spr.) po rozpoznaniu w dniu 25 stycznia 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej M.D. i T.M. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 1 czerwca 2020 r. sygn. akt I SA/Wa 778/20 w sprawie ze sprzeciwu M.D. i T.M. od decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] stycznia 2020 r., znak: [...] w przedmiocie potwierdzenia prawa do rekompensaty 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od M.D. i T.M. solidarnie na rzecz Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji kwotę 240 (dwieście czterdzieści) zł tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 1 czerwca 2020 r. oddalił sprzeciw M.D. i T.M. od decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z [...] stycznia 2020 r. w przedmiocie potwierdzenia prawa do rekompensaty.
Skargę kasacyjną od powyższego wyroku złożyli skarżący, zaskarżając go w całości i wnosząc o jego uchylenie wraz z zaskarżoną decyzją oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania sądowego za obie instancje. Zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzucili naruszenie art. 151a § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2019 r. poz. 2325, z późn. zm.), dalej: ppsa, w zw. z art. 64e tej ustawy przez jego niezastosowanie i brak uchylenia decyzji organu drugiej instancji, jako naruszającej art. 138 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, dalej: kpa, gdyż decyzja organu pierwszej instancji została wydana z naruszeniem innych przepisów postępowania niż te, które zostały wskazane przez organ odwoławczy w zaskarżonej decyzji.
W odpowiedzi na skargę kasacyjną organ wniósł o jej oddalenie w całości i zasądzenie od skarżących kosztów postępowania kasacyjnego według norm przepisanych.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Stosownie do treści art. 183 § 1 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania, której przesłanki enumeratywnie wymienione w art. 183 § 2 p.p.s.a. w niniejszej sprawie nie występują. Oznacza to, że przytoczone w skardze kasacyjnej przyczyny wadliwości prawnej zaskarżonego wyroku determinują zakres kontroli dokonywanej przez sąd drugiej instancji, który w odróżnieniu od sądu pierwszej instancji nie bada całokształtu sprawy, ale ogranicza się do weryfikacji zasadności zarzutów podniesionych w skardze kasacyjnej.
Skarga kasacyjna nie mogła być uwzględniona, gdyż podniesiony w niej zarzut okazał się nietrafny.
Zarzut naruszenia przez sąd pierwszej instancji art. 151a § 1 w zw. z art. 64e ppsa autor skargi kasacyjnej oparł na argumencie wskazującym, że uchylenie decyzji organu pierwszej instancji możliwe jest wyłącznie w sytuacji, gdy decyzja ta została wydana z naruszeniem przepisów postępowania wskazanych przez organ odwoławczy w zaskarżonej decyzji. Tymczasem z treści art. 64e ppsa wynika, że sąd administracyjny rozpoznając sprzeciw od decyzji, ocenia jedynie istnienie przesłanek do wydania decyzji, o której mowa w art. 138 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego. Nie chodzi zatem o ocenę przez organ odwoławczy przepisów, które naruszył organ I instancji, ale o ocenę czy spełnione są przesłanki z art. 138 § 2 kpa. Zgodnie z tym przepisem organ odwoławczy może uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji, gdy decyzja ta została wydana z naruszeniem przepisów postępowania, a konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie. Przekazując sprawę, organ odwoławczy powinien wskazać, jakie okoliczności należy wziąć pod uwagę przy ponownym rozpatrzeniu sprawy. Powyższa decyzja nie wypowiada się zatem odnośnie kwestii materialnoprawnych i nie rozstrzyga też o słuszności lub braku wydania przez organ takiego, czy innego rozstrzygnięcia dotyczącego praw lub obowiązków strony. Stwierdza jedynie, że przeprowadzone postępowanie miało wady uniemożliwiające wydanie merytorycznego rozstrzygnięcia. W wyniku rozstrzygnięcia o charakterze kasatoryjnym sprawa wraca do organu I instancji w celu dokonania niezbędnych ustaleń, które są istotne z punktu widzenia rozstrzygnięcia sprawy, a które wykraczały poza zakres postępowania, jakie mógł przeprowadzić organ odwoławczy na podstawie art. 136 k.p.a.