Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Elżbieta Kremer sędzia NSA Jan Paweł Tarno (spr.) sędzia del. NSA Grzegorz Jankowski Protokolant starszy asystent sędziego Maciej Kozłowski po rozpoznaniu w dniu 22 sierpnia 2019 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej U. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 13 lipca 2017 r. sygn. akt IV SA/Gl 107/17 w sprawie ze skargi U. K. na czynność Prezydenta Miasta K. z dnia [...] października 2016 r. nr [...] w przedmiocie odmowy zwrotu kosztów dojazdu dziecka do szkoły 1) oddala skargę kasacyjną; 2) zasądza od U. K. na rzecz Gminy Miasto K. kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z 13 lipca 2017 r., IV SA/Gl 107/17 oddalił skargę U. K. na czynność Prezydenta Miasta K. z [...] października 2016 r. nr [...] w przedmiocie odmowy zwrotu kosztów dojazdu dziecka. W uzasadnieniu Sąd podniósł, że podstawę odmowy stanowiły przepisy ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 1943 ze zm., dalej "u.s.o."). Zgodnie z art. 17 ust. 3a pkt 1 u.s.o., obowiązkiem gminy jest zapewnienie uczniom niepełnosprawnym, których kształcenie i wychowanie odbywa się na podstawie art. 71b, bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższej szkoły podstawowej i gimnazjum, a uczniom z niepełnosprawnością ruchową, upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym - także do najbliższej szkoły ponadgimnazjalnej, nie dłużej jednak do ukończenia 21 roku życia. Ponadto w myśl art. 17 ust. 3a pkt 2 u.s.o. do obowiązków gminy należy również zapewnienia dzieciom i młodzieży, o których mowa w art. 16 ust. 7 u.s.o., a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi, bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do ośrodka umożliwiającego tym dzieciom i młodzieży realizację obowiązku szkolnego i obowiązku nauki, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25. roku życia. Wymaga przy tym podkreślenia, że ustawodawca w art. 2 pkt 2 i 5 u.s.o. odróżnia szkoły, w tym szkoły specjalne, od ośrodków umożliwiających dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację obowiązku szkolnego i obowiązku nauki. Z powyższego wynika, że dzieci niepełnosprawne uczęszczające do szkół, w tym specjalnych są objęte zakresem zastosowania art. 17 ust. 3a pkt 1 u.s.o., a dzieci niepełnosprawne uczęszczające do ośrodków wymienionych w art. 2 pkt 5 u.s.o. - zakresem zastosowania art. 17 ust. 3a pkt 2 u.s.o.
Małoletnia W. G., dla której skarżąca jest rodziną zastępczą, jest dzieckiem niepełnosprawnym. Posiada stwierdzoną niepełnosprawność sprzężoną, w tym niepełnosprawność intelektualną w stopniu umiarkowanym oraz niepełnosprawność ruchową, która została potwierdzona orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego wydanym [...] maja 2016 r. przez Zespół Orzekający Specjalistycznej Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w K. Jednocześnie z zaleceń zawartych w orzeczeniu wynika objęcie dziecka kształceniem specjalnym w szkole specjalnej. Kwestią sporną w sprawie jest, czy wskazana przez organ Szkoła Podstawowa nr [...] wchodząca w skład Zespołu Szkół Specjalnych nr [...] w K. jest najbliższą szkołą, o jakiej mowa w art. 17 ust. 3a pkt 1 u.s.o. Rozpatrując tę kwestię nie sposób pominąć regulacji określonej w art. 71b u.s.o., do której nawiązuje art. 17 ust. 3a pkt 1 u.s.o.
Zgodnie z art. 71b ust. 5 u.s.o., starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, na wniosek rodziców, zapewnia mu odpowiednią formę kształcenia, uwzględniając rodzaj niepełnosprawności, w tym stopień upośledzenia umysłowego, z zastrzeżeniem art. 71b ust. 5a u.s.o. W myśl tego przepisu, jeżeli orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego zaleca kształcenie w szkole podstawowej lub gimnazjum, ogólnodostępnych lub integracyjnych, odpowiednią formę kształcenia, na wniosek rodziców, zapewnia jednostka samorządu terytorialnego właściwa ze względu na miejsce zamieszkania dziecka. Natomiast, jak wynika z art. 71b ust. 5b u.s.o., jeżeli powiat właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka nie prowadzi szkoły specjalnej lub ośrodka, o jakim mowa w art. 2 pkt 5 u.s.o., odpowiednich ze względu na rodzaj niepełnosprawności, w tym upośledzenia umysłowego, starosta tego powiatu kieruje dziecko do najbliższego powiatu prowadzącego taką szkołę lub ośrodek. Zaś ten starosta nie może odmówić przyjęcia dziecka do takiej szkoły lub ośrodka.