Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Zygmunt Zgierski (spr.) Sędziowie: NSA Monika Nowicka del. WSA Arkadiusz Blewązka po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej J.M. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 2 lipca 2018 r., sygn. akt IV SA/Wa 680/18 w sprawie ze skargi J.M. na decyzję Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia [...] grudnia 2017 r., nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji 1. prostuje z urzędu sentencję wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 2 lipca 2018 r., sygn. akt IV SA/Wa 680/18 w ten sposób, że po słowach: "na decyzję Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia" w miejsce słów: "[...] sierpnia 2017 r. nr [...]" wpisuje słowa: "[...] grudnia 2017 r., nr [...]", 2. oddala skargę kasacyjną
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 2 lipca 2018 r. oddalił skargę J.M. na decyzję Ministra Infrastruktury i Budownictwa z [...] sierpnia 2017 r. w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji.
Skargę kasacyjną od powyższego wyroku złożył skarżący, zaskarżając to rozstrzygnięcie w całości i wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzucił naruszenie:
1) art. 141 § 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, dalej: ppsa, przez wadliwe sporządzenie uzasadnienia, tj. przez alternatywne wskazanie różnych przesłanek rozstrzygniecia, a mianowicie:
a) przesłanki wynikającej z wiążących ustaleń innych wyroków sądów administracyjnych i (albo)
b) częściowo merytoryczne rozważania i ocenianie przesłanek wyrokowania - poza związaniem wynikającym z innych orzeczeń, co uniemożliwia kontrolę kasacyjną - brak rozważań Sądu w zakresie przesłanek art. 156 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, dalej: kpa;
2) art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ppsa w związku z art. 77, art. 7 i art. 7a, art. 105 § 1, art. 107 § 3, art. 138 i art. 156 kpa przez brak uchylenia zaskarżonej decyzji pomimo rażącego naruszenia wskazanych przepisów postępowania, które to naruszenie miało istotny wpływ na wynik sprawy przejawiające się w tym, że Sąd nie zakwestionował takiego sposobu prowadzenia postępowania administracyjnego, w którym nie zbadano w zasadzie istoty sprawy, a mianowicie nie przeprowadzono wystarczającego postępowania dowodowego na okoliczność, czy działka, której dotyczy skarga, została oddana skutecznie i ważnie w użytkowanie wieczyste spółdzielni co było podstawą skargi;
3) art. 3 § 1 i § 2 ppsa oraz art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych, dalej: pusa, przez dokonanie błędnej kontroli zaskarżonej decyzji;
4) art. 151 ppsa przez uznanie, że zaskarżona decyzja odpowiada prawu.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 183 § 1 ppsa Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. W niniejszej sprawie nie występują, enumeratywnie wyliczone w art. 183 § 2 ustawy, przesłanki nieważności postępowania sądowoadministracyjnego. Dlatego też, przy rozpoznawaniu sprawy, Naczelny Sąd Administracyjny związany był granicami skargi kasacyjnej.
Biorąc pod uwagę tak uregulowany zakres kontroli instancyjnej sprawowanej przez Naczelny Sąd Administracyjny, stwierdzić należy, że skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych podstaw.
Rozpoznając poszczególne zarzuty skargi kasacyjnej, należy wskazać, że zgodnie z art. 141 § 4 ppsa uzasadnienie wyroku powinno zawierać zwięzłe przedstawienie stanu sprawy, zarzutów podniesionych w skardze, stanowisk pozostałych stron, podstawę prawną rozstrzygnięcia oraz jej wyjaśnienie. Kontrola pod tym kątem zaskarżonego wyroku wskazuje, że jego uzasadnienie nie zawiera wad pozwalających na stwierdzenie naruszenia przywołanego przepisu. Uzasadnienie rozstrzygnięcia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie zawiera bowiem wszystkie elementy wymagane przez zacytowany przepis, a zawarty w nim wywód jest logiczny i obrazuje okoliczności, na których Sąd pierwszej instancji oparł się, oddalając skargę. Sąd wyjaśnił bowiem wpływ wydanych wcześniej prawomocnych wyroków w sprawie spornej działki na możliwość rozpoznania wniosku o stwierdzenie nieważności decyzji Wojewody [...] z [...] czerwca 2006 r. oraz utrzymanej nią w mocy decyzji Starosty P. z [...] maja 2006 r. Wskazał bowiem, że wydanie przez wojewódzki sąd administracyjny prawomocnego rozstrzygnięcia w sprawie określonej decyzji powoduje stan prawomocności materialnej sprawy. Wskazał, że stan taki wynika z faktu braku związania wojewódzkiego sądu administracyjnego zakresem złożonej doń skargi i obowiązkiem całościowego rozpoznania sprawy, w tym również co do przesłanek stwierdzenia nieważności tej decyzji. Niestwierdzenie wystąpienia takich przesłanek w toku kontroli sądowej powoduje, że niemożliwe jest późniejsze rozpatrzenie sprawy nieważności takiej decyzji, gdyż aspekt ten był już badany prawomocnie przez sąd administracyjny. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie swoje stanowisko poparł stosownym orzecznictwem, w tym uchwałą składu 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 grudnia 2009 r., sygn. akt I OPS 6/09, która na mocy art. 269 § 1 ppsa wiąże również skład orzekający w rozpoznawanej sprawie. Dodatkowo Sąd pierwszej instancji wskazał, że nie zawsze wydanie prawomocnego wyroku zamyka drogę do stwierdzenia nieważności kontrolowanej wcześniej decyzji, ale wymaga to wykazania okoliczności, które nie były objęte wcześniejszym wyrokiem sądu. Postępując zgodnie z tą dyrektywą, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie dokonał kontroli wpływu zarzutu uchybienia prawidłowego odnotowania w księdze wieczystej ustanowienia na działce objętej wnioskiem o zwrot użytkowania wieczystego, badając tę okoliczność pod kątem możliwości rozpoznania wniosku o stwierdzenie nieważności decyzji pomimo dokonania jej wcześniejszej kontroli sądowej. Tym samym nie sposób uznać rozpoznania tego zarzutu skargi za alternatywne sformułowanie uzasadnienia.