Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Maria Wiśniewska Sędziowie: Sędzia NSA Joanna Runge-Lissowska (spr.) Sędzia del. WSA Przemysław Szustakiewicz Protokolant: asystent sędziego Aleksander Jakubowski po rozpoznaniu w dniu 15 września 2015 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Prezydenta Miasta Gdańska od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 sierpnia 2013 r. sygn. akt I SA/Wa 958/13 w sprawie ze skargi Prezydenta Miasta Gdańska na decyzję Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia [...] lutego 2013 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia odszkodowania za nieruchomość 1. uchyla zaskarżony wyrok; 2. uchyla decyzję Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia [...] lutego 2013 r. nr [...] i decyzję Wojewody Pomorskiego z dnia [...] listopada 2012 r. nr [...]; 3. odstępuje od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania sądowego w całości.
Wyrokiem z dnia 29 sierpnia 2013 r., sygn. akt I SA/Wa 958/13, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę Prezydenta Miasta Gdańska na decyzję Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia [...] lutego 2013 r., nr BOI-7z-781-O-2/13, którą utrzymano w mocy decyzję Wojewody Pomorskiego z dnia [...] listopada 2012 r., nr [...], orzekającą o ustaleniu odszkodowania na rzecz Gminy Miasto Gdańsk za przejęcie z mocy prawa na rzecz Województwa Pomorskiego nieruchomości położonej w Gdańsku, obręb L., oznaczonej jako działka nr [...], stanowiącej własność tej Gminy, a także o zobowiązaniu Prezydenta Miasta Gdańska do wypłaty odszkodowania.
Wyrok powyższy zapadł w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych:
Przedmiotowa nieruchomość, decyzją Wojewody Pomorskiego z dnia [...] września 2010 r., nr [...], została przeznaczona pod rozbudowę skrzyżowania ul. S. (droga wojewódzka nr 221) z ul. L. wraz z budową węzła integracyjnego "[...]" w Gdańsku.
Wojewoda Pomorski, decyzją z dnia [...] sierpnia 2011 r., nr [...], orzekł o ustaleniu odszkodowania w wysokości 123.480,00 zł na rzecz Gminy Miasto Gdańsk za przejęcie z mocy prawa na rzecz Województwa Pomorskiego wyżej opisanej nieruchomości, a także zobowiązał Prezydenta Miasta Gdańsk do wypłaty odszkodowania. Gmina Miasto Gdańsk w odwołaniu od tej decyzji wskazywała na błędne oznaczenie podmiotu zobowiązanego do wypłaty odszkodowania.
Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej decyzją z dnia [...] stycznia 2012 r., nr [...], uchylił decyzję organu I instancji i przekazał mu sprawę do ponownego rozpatrzenia, wskazując, że operat szacunkowy stanowiący podstawę ustalenia odszkodowania zawiera nieprawidłowości, w szczególności brak w nim wyjaśnienia co do przeznaczenia planistycznego nieruchomości przyjętych do porównań.
Po ponownym rozpoznaniu sprawy, Wojewoda Pomorski, decyzją z dnia [...] listopada 2012 r., orzekł o ustaleniu odszkodowania na rzecz Gminy Miasta Gdańska w kwocie 123.480,00 zł, a także o zobowiązaniu Prezydenta Miasta Gdańsk do wypłaty odszkodowania. Odwołanie ponownie złożył Prezydent Miasta Gdańska podnosząc jak poprzednio, iż organ wojewódzki nieprawidłowo określił podmiot zobowiązany do wypłaty odszkodowania, bowiem wskazano ten sam podmiot jako zobowiązany do wypłaty odszkodowania i zarazem uprawniony do jego otrzymania, zatem naruszono istotę stosunku prawnego jako relacji dwustronnej, z istoty rzeczy powstającej między dwoma podmiotami.
Decyzją z dnia [...] lutego 2013 r. Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji. W uzasadnieniu decyzji Minister stwierdził, że operat został prawidłowo sporządzony, zaś odnosząc się do podmiotu zobowiązanego do wypłaty odszkodowania, podniósł: stosownie do art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych w odniesieniu do dróg innych niż zarządzane przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad uprawnienia, obowiązki i zadania Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad wynikające z ustawy wykonuje właściwy zarządca drogi. Przepis art. 19 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 ze zm.) wskazuje, iż zarządcą dróg powiatowych jest zarząd powiatu, jednak zgodnie z art. 19 ust. 5 tej ustawy w granicach miast na prawach powiatu zarządcą wszystkich dróg publicznych, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, jest prezydent miasta. Z kolei, zgodnie z art. 20 pkt 17 ustawy o drogach publicznych do zarządcy drogi należy nabywanie nieruchomości pod pasy drogowe dróg publicznych i gospodarowanie nimi w ramach posiadanego prawa do tych nieruchomości. Oznacza to, iż zarówno zabezpieczenie, jak i wypłata środków, należy do właściwego zarządcy drogi. Ponadto, zgodnie z treścią art. 22 ust. 1 o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych koszty nabycia nieruchomości pod drogi, w tym odszkodowania, finansowane są na podstawie przepisów o finansowaniu infrastruktury transportu lądowego, przepisów o drogach publicznych oraz przepisów o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym. Stosownie zaś do art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 16 grudnia 2005 r. o finansowaniu infrastruktury transportu lądowego (Dz.U. 2005 r. Nr 267, poz. 2251 ze zm.) w granicach miast na prawach powiatu zadania w zakresie finansowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania, ochrony i zarządzania drogami publicznymi, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, finansowane są z budżetów tych miast, zatem w sprawie odszkodowanie winno być wypłacone przez Prezydenta Miasta Gdańska.