Skarga kasacyjna na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w przedmiocie odmowy potwierdzenia prawa do rekompensaty
Uzasadnienie strona 7/7

Wobec tego, że w rozpoznawanej sprawie poprzednik prawny skarżących, będący właścicielem nieruchomości położonej na Kresach nie spełnił warunku repatriacji, to skarżący jako spadkobiercy przedwojennego właściciela nie są uprawnieni do rekompensaty. Wyjaśnić należy, że prawo spadkobiercy właściciela mienia pozostawionego poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej do realizacji uprawnień przewidzianych ustawą zabużańską, nie jest odrębną kategorią prawną, a ma swoje źródło w prawach przysługujących właścicielowi mienia (por. wyroki NSA: z 11 stycznia 2011 r., I OSK 1745/11 i z 26 kwietnia 2012 r., I OSK 606/11). Prawo do rekompensaty wiąże się z faktem pozostawienia przez obywatela polskiego swojego majątku nieruchomego, stanowiącego w momencie wybuchu drugiej wojny światowej jego własność, a który to majątek, w związku z ww. wojną, obywatel polski zmuszony był opuścić i zostawić na byłym terytorium RP. Prawo do rekompensaty zabużańskiej jest prawem publicznoprawnym, powstającym - po stronie spadkobiercy - nie z mocy faktu samego spadkobrania, a na podstawie przepisów ustawy zabużańskiej a więc nie jest prawem cywilnym, objętym dyspozycją art. 922 § 1 kodeksu cywilnego, i z tego względu nie wchodzi w skład spadku (vide: wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 6 listopada 2014 r. sygn. akt I OSK 2201/14, z dnia 26 kwietnia 2012 r. sygn. akt I OSK 606/11, z dnia 21 maja 2013 r. sygn. akt I OSK 1856/12, z dnia 24 maja 2013 r. sygn. akt I OSK 1355/12 i z dnia 14 grudnia 2013 r. sygn. akt I 1210/12). Nie można uprawnień spadkobiercy byłego właściciela mienia zabużańskiego rozpatrywać w całkowitym oderwaniu od sytuacji, w jakiej znajdował się sam właściciel. Skoro bowiem ustawa zabużańska przyznaje w art. 3 pkt 2 określone uprawnienia spadkobiercom "właściciela nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej", to ich poprzednik prawny musi spełniać wszystkie przesłanki do nabycia rekompensaty, w szczególności "pozostawić nieruchomość poza obecnymi granicami RP w wyniku wypędzenia z byłego terytorium lub jego opuszczenia w związku z wojną rozpoczętą w 1939 r. dokonanego na podstawie (...)" jednego z układów republikańskich lub jednej z umów wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 4 czy ust. 1 a lub w okolicznościach, o których mowa w art. 1 ust. 2 ustawy. W ocenie Sądu, o ile tytuł własności do pozostawionej lub opuszczonej nieruchomości przedwojennego właściciela nie miałby znaczenia w chwili jego powrotu do Polski w powojennych granicach (o czym przesądzono w uchwale NSA z 16 grudnia 2013 r., I OPS 11/13 i co w sprawie skarżących z uwagi na znacjonalizowanie majątku ich poprzednika prawnego w 1942 r. skutkowało stwierdzeniem nieważności wcześniejszej niekorzystnej decyzji), to już kwestia posiadania tego tytułu w momencie wybuchu drugiej wojny światowej, a przynajmniej do chwili tej nacjonalizacji jest konieczna dla jego uprawnienia wynikającego z ustawy zabużańskiej. Moment na który oceniane jest spełnienie przez właściciela mienia pozostałych przesłanek wynikających z art. 2 ust. 1 pkt 1 (obywatelstwa) nie może bowiem rozmijać się czasowo z oceną tytułu własności do nieruchomości. Podobnie jak nie wolno zamiennie traktować i łączyć, nawet niektórych tylko, przesłanek uprawniających do rekompensaty właściciela nieruchomości wynikających z art. 1 i 2 ustawy z przesłankami uprawniającymi do rekompensaty jego spadkobierców, o których mowa w jej art. 3 ust. 2.

Z tych wszystkich względów, uznając zasadność podstaw materialnoprawnych skargi kasacyjnej organu, na podstawie art. 188 P.p.s.a. w zw. z art. 151 P.p.s.a. uchylono zaskarżony wyrok i orzeczono o oddaleniu skargi. O kosztach postępowania rozstrzygnięto stosownie do art. 203 pkt 2 P.p.s.a.

Strona 7/7
Inne orzeczenia o symbolu:
6079 Inne o symbolu podstawowym 607
Inne orzeczenia z hasłem:
Inne
Inne orzeczenia sądu:
Naczelny Sąd Administracyjny
Inne orzeczenia ze skargą na:
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji