Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Roman Ciąglewicz sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk (spr.) sędzia del. WSA Dariusz Chaciński Protokolant starszy asystent sędziego Ewa Dubiel po rozpoznaniu w dniu 19 września 2017 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej H. T. i L. D. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 8 kwietnia 2015 r. sygn. akt II SA/Bk 1177/14 w sprawie ze skargi H. T. i L. D. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] października 2014 r. nr [...] w przedmiocie odmowy zwrotu wywłaszczonej nieruchomości oddala skargę kasacyjną.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku wyrokiem z dnia 8 kwietnia 2015 roku sygn. akt I OSK 3200/15 oddalił skargę H. T. i L. D. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] października 2014 r. nr [...] w przedmiocie odmowy zwrotu wywłaszczonej nieruchomości.
Wyrok został wydany w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.
Decyzją z dnia [...] września 2014 roku nr [...] Starosta [...] zwrócił wywłaszczoną nieruchomość oznaczoną jako działka o nr geod. [...] o pow. 0,0096 ha, położoną w S., gmina W., na rzecz byłych właścicieli: H. T. i L. D. Organ I instancji ustalił, że na wywłaszczonej nieruchomości nie zrealizowano celu wywłaszczenia, tj. budowy poszerzenia drogi oraz wjazdu w ulicę wiejską, dlatego nieruchomość należało uznać za zbędną na cel wywłaszczenia. Zdaniem organu wydzielenie i przeznaczenie gruntów pod poszerzenie istniejącej drogi wojewódzkiej nie świadczy o realizacji celu wywłaszczenia. Przeznaczenie działki nr [...] pod tzw. trójkąt widoczności związane było z budową poszerzenia i budową wjazdu w ulicę wiejską. Skoro zaś droga i wjazd w otoczeniu ww. działki nie zostały wybudowane, to cel wywłaszczenia nie został zrealizowany.
Po rozpatrzeniu odwołania Powiatowego Zarządu Dróg w B., Wojewoda [...] decyzją z dnia [...] października 2014 roku uchylił decyzję Starosty w całości i odmówił zwrotu wywłaszczonej nieruchomości. Organ zwrócił uwagę na to, że w przedmiotowej sprawie doszło do wywłaszczenia nieruchomości z przeznaczeniem pod poszerzenie drogi publicznej - drogi powiatowej nr [...] we wsi S.. Fakt ten, zdaniem Wojewody, ma istotne znaczenie w rozpoznawanej sprawie, albowiem, gdy wniosek o zwrot dotyczy nieruchomości przeznaczonej pod drogę, w pierwszej kolejności należy zbadać, czy nie występują przeszkody uniemożliwiające zwrot nieruchomości pomimo wystąpienia przesłanek materialnych zwrotu określonych w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2014 r., poz. 518 z późn. zm., dalej: u.g.n.). Organ, powołując się na przepisy ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 260 z późn. zm., dalej: u.d.p.), wskazał, że z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika bezsprzecznie, iż działka nr geod. [...] stanowi część drogi publicznej - tzw. trójkąt widoczności. Wnioskowana do zwrotu nieruchomość leży zatem w pasie drogowym, co stanowi bezwzględną przeszkodę do jej zwrotu. Zwrot przedmiotowej nieruchomości byłby zatem sprzeczny z prawem, gdyż prowadziłby do nabycia przez osobę fizyczną nieruchomości będącej drogą powiatową. Tymczasem drogi publiczne zaliczone zostały do kategorii rzeczy o ograniczonym obrocie. W konsekwencji organ II instancji uznał, że roszczenie o zwrot nieruchomości wywłaszczonej na podstawie art. 136 ust. 3 u.g.n., a zajętej obecnie pod drogę publiczną, prowadziłoby do skutku sprzecznego z prawem, polegającego na nabyciu przez osobę fizyczną nieruchomości stanowiącej część drogi publicznej. Końcowo Wojewoda [...] podkreślił, że w przypadku, gdy wnioskowana do zwrotu nieruchomość stanowi w chwili orzekania o zwrocie cześć drogi publicznej, i jest to zgodne z celem wywłaszczenia, organ prowadzący postępowanie nie jest zobowiązany do badania, czy cel wywłaszczenia został w sposób fizyczny zrealizowany. Sam fakt przejęcia nieruchomości pod drogę, zgodnie z uregulowaniami planistycznymi, co potwierdzają w niniejszej sprawie wypis z rejestru gruntów oraz mapa zasadnicza z liniami rozgraniczającymi drogę, jest bezwzględną przeszkodą zwrotu nieruchomości, którą organ jest zobowiązany zbadać w pierwszej kolejności.