Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk Sędziowie Sędzia NSA Elżbieta Kremer Sędzia del. WSA: Mirosław Wincenciak (spr.) po rozpoznaniu w dniu 13 września 2017 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Starosty K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 25 października 2016 roku, sygn. akt II SAB/Kr 160/16 w sprawie ze skargi A. L. na bezczynność i przewlekłe prowadzenie postępowania przez Starostę K. w przedmiocie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od Starosty K. na rzecz A. L. kwotę [...] ([...]) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wyrokiem z dnia 25 października 2016 r., sygn. akt II SAB/Kr 160/16 po rozpoznaniu skargi A. L. na bezczynność i przewlekłe prowadzenie postępowania przez Starostę K., w przedmiocie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości: zobowiązał Starostę K. do wydania aktu lub dokonania czynności w sprawie o zwrot wywłaszczonej nieruchomości w terminie 30 dni od dnia doręczenia odpisu prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy, stwierdził, że przewlekłe prowadzenie postępowania miało miejsce z rażącym naruszeniem prawa; oddalił skargę na bezczynność Starosty K. U podstaw rozstrzygnięcia Sądu I instancji legły następujące ustalenia oraz ocena prawna.
A.L. wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie skargę na bezczynność i przewlekłe prowadzenie postępowania przez Starostę K. w sprawie o zwrot wywłaszczonej nieruchomości. Działaniu Starosty K. zarzuciła naruszenie:
1) art. 8, art. 9, art. 12 § 1 k.p.a. w związku z naruszeniem ogólnych zasad postępowania administracyjnego przejawiającym się w braku udzielania informacji o terminie załatwienia sprawy, przewlekaniu postępowania, poprzez brak aktywności dowodowej, co prowadzi do zarzutu o naruszeniu zasady pogłębiania zaufania uczestników do władzy publicznej;
2) art. 35 i art. 36 k.p.a. w związku z niezałatwieniem sprawy w terminach ustawowych oraz w związku z niedochowaniem obowiązku wyznaczenia terminu rozpatrzenia sprawy, co prowadzi do przewlekłości w prowadzeniu postępowania i bezczynności organu w załatwieniu sprawy.
W uzasadnieniu skargi podniesiono, że Prezydent Miasta K. pismem z dnia [...] października 2015 r. uznał za zasadne wyłączenie się od załatwienia sprawy zwrotu nieruchomości oznaczonej jako działka [...] w obrębie [...] jedn. ewid. K. W piśmie tym organ wskazał, że sprawa toczy się w związku z wnioskiem z [...] lutego 1992 r. o zwrot wywłaszczonej nieruchomości. Postanowieniem z [...] października 2015 r. Wojewoda M. wyznaczył Starostę K. do załatwienia sprawy zwrotu nieruchomości oznaczonej jako działka [...] w obrębie [...] jedn. ewid. K. Pismem z dnia [...] października 2015 r. Starosta K. poinformował skarżących, że prowadzone jest postępowanie wyjaśniające zmierzające do zgromadzenia pełnego materiału dowodowego niezbędnego dla właściwego rozpoznania zgłoszonego roszczenia. Ponadto wskazał, że dla prawidłowego rozpoznania przedmiotowej sprawy niezbędne jest jednoznaczne ustalenie czy w stosunku do tej nieruchomości zaistniała przesłanka zbędności wynikająca z art. 137 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. W związku z tym organ wyznaczył termin załatwienia sprawy na [...] luty 2016 r. Dnia [...] lutego 2016 r. skarżący wnieśli do organu wniosek o udzielenie informacji o stanie sprawy i przeprowadzonych czynnościach. W odpowiedzi w piśmie z [...] lutego 2016 r. Starosta K. wskazał, że odnosząc się do wskazanego terminu załatwienia sprawy, tj. do dnia [...] lutego 2016 r. wskazać należy, iż sprawa zwrotu nieruchomości nie zostanie zakończona we wskazanym terminie. Powyższe wynika z faktu, iż organ prowadzący przedmiotowe postępowanie w dalszym ciągu oczekuje na odpowiedź zarówno z Wydziału Skarbu Miasta Urzędu Miasta K., jak również od przedsiębiorstw zarządzających infrastrukturą techniczną. Ponadto w przedmiotowej sprawie niezbędne jest przeprowadzenie rozprawy administracyjnej połączonej z oględzinami nieruchomości z udziałem geodety uprawnionego, który okaże granice zawnioskowanej do zwrotu nieruchomości. W kolejnym piśmie z dnia [...] lutego 2016 r. Starosta K. wyznaczył nowy termin załatwienia sprawy na dzień [...] czerwca 2016 r. Skarżący pismem z dnia [...] maja 2016 r. skierowali do organu wniosek z pytaniem jakie czynności zostały podjęte w sprawie o zwrot wywłaszczonej nieruchomości. W odpowiedzi w piśmie z dnia [...] maja 2016 r. Starosta K. wskazał, że w niniejszej sprawie zostało przeprowadzone postępowanie wyjaśniające w zakresie posiadania przez podmioty zarządzające sieciami infrastruktury miejskiej swoich sieci lub urządzeń na przedmiotowej nieruchomości. Ponadto pozyskano do akt sprawy odpowiedź Wydziału Skarbu Miasta Urzędu Miasta K. dotyczącą, obciążenia zawnioskowanej do zwrotu nieruchomości prawami obligacyjnymi bądź rzeczowymi. Niemniej jednak dla prawidłowego rozpoznania zgłoszonego roszczenia niezbędne jest zwrócenie się do następcy prawnego Miejskich Zakładów Terenowego Przemysłu Materiałów Budowlanych w K. z prośbą o udostępnienie dokumentacji dotyczącej wydobycia gliny na przedmiotowym terenie. W przedmiotowej sprawie niezbędne jest również przeprowadzenie rozprawy administracyjnej połączonej z oględzinami nieruchomości z udziałem geodety uprawnionego, który okaże granice zawnioskowanej do zwrotu nieruchomości. Z uwagi na to, iż wyłonienie geodety, który wykona powyższe czynności musi nastąpić zgodnie ze stosownymi przepisami prawa zamówień publicznych, wyznaczenie daty rozprawy administracyjnej połączonej z oględzinami nieruchomości nie jest możliwe. Tym samym nie jest możliwe dochowanie terminu załatwienia sprawy, a nowy termin zostanie wyznaczony stosownie do postanowień art. 36 § 1 k.p.a. W dalszej części skargi wskazano, że organ prowadząc niniejsze postępowanie naruszył w szczególności art. 35 oraz art. 36 § 1 k.p.a., co uzasadnia zarzut bezczynności i przewlekłości postępowania. Organ do dnia wniesienia skargi nie wyznaczył nowego terminu załatwienia sprawy. Skarżący zarzucili, że postępowanie jest prowadzone opieszale i przewlekle. Wskazali, że organ prowadzi postępowania od [...] października 2015 r. i mnoży czynności, które nie mają znaczenia dla rozpoznania sprawy. Zaznaczono, że postępowanie w sprawie zwrotu nieruchomości oznaczonej jako działka [...] prowadzone jest od 1992 r. i organy prowadzące to postępowanie poprzednio, przeprowadziły już szereg dowodów, które organ może wykorzystać w przedmiotowej sprawie.