Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Joanna Runge - Lissowska (spr.), Sędziowie NSA Barbara Adamiak, Maria Czapska-Górnikiewicz, Protokolant Mariusz Bartosiak, po rozpoznaniu w dniu 21 lutego 2006 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej M. A. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 grudnia 2004 r. sygn. akt I SA 1451/03 w sprawie ze skargi M. A. na decyzję Prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania o stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania, 2. zasądza na rzecz M. A. od Ministra Transportu i Budownictwa kwotę 180,00 (słownie: sto osiemdziesiąt) tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wyrokiem z dnia 17.12.2004 r. sygn. akt I SA 1451/03, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę M. A. na decyzję Prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast z dnia [...] nr [...] i poprzedzającą ją decyzję z dnia [...] nr [...]. Decyzjami tymi odmówiono wszczęcia postępowania o stwierdzenie nieważności decyzji Dyrektora Wydziału Geodezji i Gospodarki Gruntami Urzędu Wojewódzkiego w [...] z dnia 20.12.1988 r., utrzymującej w mocy decyzję Kierownika Geodezji i Gospodarki Gruntami Urzędu Miejskiego w P. z dnia 15.08.1988 r. w części dotyczącej wywłaszczenia działki nr 318/1, stanowiącej współwłasność M. i W. A. Z wnioskiem o wszczęcie postępowania nadzorczego wystąpił M. A. - syn wywłaszczonych - powołując się na umowę darowizny praw i roszczeń do odszkodowania lub działki zamiennej z tytułu wywłaszczenia tej nieruchomości, zawartą pomiędzy rodzicami i nim w dniu 10.08.1994 r. Organy odmówiły M. A. przymiotu strony.
Oddalając skargę M. A., Wojewódzki Sąd Administracyjny zgodził się ze stanowiskiem organów stwierdzając, że istota sprawy sprowadza się do oceny czy umowa darowizny daje przymiot strony w postępowaniu. Sąd podkreślił, że art. 30 § 4 k.p.a. reguluje jedynie zbycie prawa w toku postępowania administracyjnego, wobec czego przekształcenie przedmiotowe dokonane po zakończonym decyzją ostateczną postępowaniu dla potrzeb postępowania nadzorczego nie jest wiążące dla organu, bowiem postępowanie to, jako szczególne, ma na celu weryfikację decyzji ostatecznej. Żądanie przeprowadzenia weryfikacji decyzji wywłaszczeniowej przysługuje temu, kto był właścicielem w chwili wywłaszczania, tj. stronie postępowania, a także osobom, którym obecnie przysługuje prawo rzeczowe do nieruchomości - kontynuował Sąd podnosząc, iż skarżący M. A. praw właścicielskich nie posiadał, a umowa darowizny praw i roszczeń nie uprawnia do żądania wszczęcia postępowania nadzorczego. Wojewódzki Sąd powołał się na wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4.01.2000 r. sygn. akt I SA 311/99 i 22.02.2000 r. sygn. akt I SA 310/00, w których stwierdzono, że zbycie statusu strony dla potrzeb postępowania nadzorczego nie jest możliwe, a żądanie dokonania oceny legalności orzeczenia wywłaszczeniowego przysługuje temu, kto był jej właścicielem w chwili wywłaszczania.
M. A., reprezentowany przez adwokata, złożył skargę kasacyjną od tego wyroku, wnosząc o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu do ponownego rozpoznania i zarzucając naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, a to art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w zw. z art. 8 i art. 30 k.p.a. przez błędne uznanie, że skarżący nie jest osobą uprawnioną do żądania stwierdzenie nieważności decyzji dotyczącej wywłaszczenia nieruchomości.
W uzasadnieniu skargi podniesiono, iż Wojewódzki Sąd nie odniósł się do poglądu zawartego w skardze, iż stroną postępowania nadzorczego jest nie tylko strona postępowania zwykłego, ale każdy czyjego interesu prawnego lub obowiązku, mogą dotyczyć skutki stwierdzenia nieważności decyzji, co jest istotne, bowiem takie stanowisko zostało podkreślone w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13.01.1994 r. sygn. akt I SA 2164/02 i wobec tego niewystarczające jest stwierdzenie Wojewódzkiego Sądu, iż stroną postępowania nadzorczego jest ten kto był właścicielem w chwili wywłaszczenia, zatem strona tego postępowania oraz osoba posiadająca obecnie tytuł prawnorzeczowy do nieruchomości. Podkreślono też, że M. A. brał udział w postępowaniu wywłaszczeniowym, bowiem miał otrzymać działkę zamienną ( decyzja z dnia 23.11.1990 r., którą załączono do decyzji kasacyjnej), do zawarcia umowy nie doszło z tego względu, że działka nie stanowiła własności Skarbu Państwa, a nadto domagał się zmiany decyzji wywłaszczeniowej w części dotyczącej odszkodowania w trybie art.155 k.p.a., co prawda Naczelny Sąd Administracyjny skargę M. A. oddalił, wyrokiem z dnia 23.01.2001 r. sygn. akt I SA 1845/99, ale nie z uwagi na brak przymiotu strony, ale braku zgody P. Spółdzielni Mieszkaniowej, na wniosek której nieruchomość została wywłaszczona od rodziców skarżącego.