Skarga kasacyjna na decyzję Ministra Infrastruktury i Rozwoju w przedmiocie stwierdzenia wydania decyzji z naruszeniem prawa
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk Sędziowie: Sędzia NSA Wiesław Morys (spr.) Sędzia del. WSA Mirosław Wincenciak Protokolant asystent sędziego Inesa Wyrębkowska po rozpoznaniu w dniu 11 stycznia 2018 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej [...] Sp. z o.o. z siedzibą w [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 września 2015 r. sygn. akt I SA/Wa 586/15 w sprawie ze skarg Skarbu Państwa - Prezydenta Miasta [...], Gminy Miejskiej [...] i [...] Sp. z o.o. z siedzibą w [...] na decyzję Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia [...] stycznia 2015 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia wydania decyzji z naruszeniem prawa oddala skargę kasacyjną.

Inne orzeczenia o symbolu:
6292 Przymusowy zarząd państwowy
Inne orzeczenia z hasłem:
Przejęcie mienia
Administracyjne postępowanie
Inne orzeczenia sądu:
Naczelny Sąd Administracyjny
Inne orzeczenia ze skargą na:
Minister Infrastruktury
Uzasadnienie strona 1/8

Zaskarżonym wyrokiem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargi Skarbu Państwa - Prezydenta Miasta [...], Gminy [...] i [...] - spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w [...] na sprecyzowaną w sentencji decyzję Ministra Infrastruktury i Rozwoju.

Jak wynika z jego uzasadnienia, wnioskiem z dnia [...] czerwca 2008 r. Spółka Akcyjna [...] w likwidacji wystąpiła o stwierdzenie nieważności decyzji Zarządu Gospodarki Terenami [...] w [...] z dnia [...] sierpnia 1977 r. o przejściu na własność Skarbu Państwa nieruchomości położonej w [...] przy ul. [...], objętej księgą wieczystą [...], gm. kat. [...], oznaczonej l.kat. [...]. Podstawą tej decyzji były przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1958 r. o uregulowaniu stanu prawnego mienia pozostającego pod zarządem państwowym (Dz. U. Nr 11, poz. 37). Przy czym przedmiotowe roszczenie zostało w toku postępowania zbyte na rzecz [...] sp. z o.o. w [...]. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...], decyzją z dnia [...] grudnia 2008 r., utrzymaną w mocy decyzją z dnia [...] maja 2009 r, stwierdziło wydanie decyzji z dnia [...] sierpnia 1977 r. z naruszeniem przepisów o właściwości i odmówiło stwierdzenia jej nieważności z uwagi na upływ 10 letniego terminu od daty doręczenia decyzji stronom. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie prawomocnym wyrokiem z dnia 6 listopada 2009 r., sygn. akt II SA/Kr 1255/09, stwierdził nieważność powyższych decyzji wskazując, że organem właściwym do oceny legalności decyzji dotychczasowej jest właściwy minister jako organ wyższego stopnia nad wojewodą, który był wówczas właściwy. Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej decyzją z dnia [...] kwietnia 2012 r. stwierdził, że decyzja z dnia [...] sierpnia 1977 r. o przejściu na własność Skarbu Państwa ww. nieruchomości została wydana z naruszeniem prawa, jednakże nie było możliwe stwierdzenie jej nieważności z uwagi na wystąpienie okoliczności wskazanych w art. 156 § 2 K.p.a. Na skutek wniosków o ponowne rozpatrzenie sprawy Prezydenta Miasta [...] - wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej oraz wnioskodawczyni, zapadła decyzja będąca przedmiotem skargi wniesionej w tej sprawie. W jej uzasadnieniu Minister Infrastruktury i Rozwoju przytoczył brzmienie mających zastosowanie w sprawie przepisów K.p.a. oraz powołał się na orzecznictwo sądowoadministracyjne dotyczące stwierdzenia nieważności decyzji, po czym podkreślił, że zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy ma ustalenie, czy decyzja z dnia [...] sierpnia 1977 r. dotknięta jest którąkolwiek z wad określonych w art. 156 § 1 K.p.a. Z akt sprawy wynika, iż została ona podpisania przez Kierownika Dzielnicowego Zarządu Gospodarki Terenami [...] w [...]. Stosownie do treści § 1 pkt 11 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 maja 1974 r. w sprawie przekazania niektórych spraw z zakresu właściwości organów administracji państwowej wyższego stopnia do właściwości organów administracji państwowej niższego stopnia (Dz. U. Nr 22, poz. 131) do właściwości wojewodów przeszły m.in. sprawy podlegające przepisom ustawy z dnia 25 lutego 1958 r. o uregulowaniu stanu prawnego mienia pozostającego pod zarządem państwowym dotyczące: a) wydawania orzeczeń stwierdzających przejście przedsiębiorstwa na własność Państwa (art. 9 ust. 2), b) wydawania orzeczeń o przejściu na rzecz Państwa innego mienia, którego władanie osoby uprawnione utraciły w okresie do dnia 31 grudnia 1954 r. i które pozostaje w faktycznym władaniu państwowych jednostek organizacyjnych (art. 17 pkt 2 lit. b), c) ustalania odszkodowania za ruchomości (art. 19 ust. 2). Właściwym do wydania decyzji nacjonalizacyjnej w stosunku do przedmiotowego gruntu był organ szczebla wojewódzkiego. W myśl zaś art. 49 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 ustawy z dnia 25 stycznia 1958 r. o radach narodowych (Dz. U. z 1975 r., Nr 26, poz. 139 ze zm.) w związku z art. 2 ust. 1 pkt 18 ustawy z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych (Dz. U. Nr 16, poz. 91), terenowym organem stopnia wojewódzkiego na obszarze województwa miejskiego [...] był Prezydent Miasta [...]. Tym samym - zdaniem organu nadzoru - nie można podzielić stanowiska, że właściwość wspomnianego Naczelnika i działającego w jego imieniu Kierownika mogła wynikać z art. 49 ustawy o radach narodowych. Również art. 62 tej ustawy nie wskazywał na jego właściwość w sprawach nacjonalizacyjnych rozstrzyganych w oparciu o przepisy cytowanej ustawy z dnia 25 lutego 1958 r. Powyższy art. 62 ust. 1 stanowił bowiem, że decyzje w indywidualnych sprawach z zakresu administracji państwowej wydają w I instancji: 1) naczelnik gminy (miasta i gminy) - na terenie gminy (miasta i gminy), 2) prezydent lub naczelnik miasta - na terenie miasta niepodzielonego na dzielnice, a na terenie dzielnicy naczelnik dzielnicy, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Takim przepisem szczególnym był art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 25 lutego 1958 r. w związku z § 1 pkt 11 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 maja 1974 r. Również art. 37 ustawy z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, nie przewidywał właściwości naczelnika dzielnicy w sprawach nacjonalizacyjnych rozstrzyganych w oparciu o przepisy o uregulowaniu stanu prawnego mienia pozostającego pod zarządem państwowym. W ocenie organu nadzoru pogląd ten wzmacnia wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 listopada 2005 r., sygn. akt IV SA/Wa 1194/05 (publ. CBOSA), a także zapadły w sprawie wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 6 listopada 2009 r., sygn. akt II SA/Kr 1255/09, którego ocena prawna w zakresie właściwości organu do rozstrzygnięcia niniejszej sprawy ma tu charakter wiążący. Skoro więc właściwym organem był w sprawie wojewoda, to decyzja z [...] sierpnia 1977 r. została wydana przez organ niewłaściwy, a zatem z naruszeniem przepisów o właściwości, co wyczerpuje przesłankę nieważności z art. 156 § 1 pkt 1 K.p.a. Z uwagi jednak na upływu dziesięcioletniego okresu określonego w art. 156 § 2 K.p.a. organ obowiązany był stwierdzić, iż decyzja ta została wydana z naruszeniem prawa. Dokonując oceny tej decyzji pod kątem zaistnienia przesłanki rażącego naruszenia prawa, określonej w art. 156 § 1 pkt 2 K.p.a., organ nadzoru powołując stosowne orzecznictwo sądowoadministracyjne, zaznaczył że decydują o tym łącznie trzy przesłanki: oczywistość naruszenia prawa, charakter przepisu, który został naruszony oraz racje ekonomiczne lub gospodarcze - skutki, które wywołuje decyzja. Za rażące naruszenie prawa może być uznane tylko takie naruszenie, w wyniku którego powstają skutki niemożliwe do zaakceptowania z punktu widzenia wymagań praworządności. Organ wskazał, że stosownie do treści art. 2 cytowanej ustawy z dnia 25 lutego 1958 r. przedsiębiorstwa, które pozostawały w dniu wejścia w życie ww. ustawy, tj. w dniu 8 marca 1958 r., pod zarządem państwowym ustanowionym na podstawie dekretu z dnia 16 grudnia 1918 r. w przedmiocie przymusowego zarządu państwowego (Dz. Pr. P. P. Nr 21, poz. 67 ze zm.) przechodziły z mocy prawa na własność Państwa, chyba że nastąpił ich zwrot w trybie określonym w niniejszej ustawie. Akta sprawy nie potwierdzają jednak, aby na przedmiotowej nieruchomości był ustanowiony przymusowy zarząd państwowy w rozumieniu art. 2 cytowanej ustawy 25 lutego 1958 r. wskazanego jako podstawa prawna decyzji dotychczasowej (por. orzeczenie Ministra Przemysłu i Handlu nr 28 z dnia 16 lutego 1948 r.). Powyższe nie przesądza jednak, aby kwestionowana decyzja została wydana z rażącym naruszeniem prawa lub bez podstawy prawnej. Samo wskazanie w treści decyzji wadliwej podstawy prawnej orzekania nie wypełnia bowiem przesłanki rażącego naruszenia prawa, o ile treść rozstrzygnięcia odpowiadała niepowołanemu w treści decyzji, ale obowiązującemu w obrocie prawnym przepisowi prawa powszechnie obowiązującego. Taka sytuacja, zdaniem Ministra, miała miejsce w sprawie, gdyż zgodnie z art. 17 pkt 2 lit. b ustawy z dnia 25 lutego 1958 r. przejęciu podlegało także mienie, w odniesieniu do którego osoby uprawnione utraciły władanie w okresie do dnia 31 grudnia 1954 r., i które pozostawało w faktycznym władaniu państwowych jednostek organizacyjnych, chyba że to władanie opierało się na tytule prawnym wynikającym z przepisów szczególnych. Z akt sprawy wynika natomiast, że nieruchomość położna w [...] przy ul. [...] pozostawała w faktycznym władaniu [...] Zakładów Farmaceutycznych "[...]" w [...], co najmniej od kwietnia 1945 r. bez tytułu prawnego (por. pismo [...] z dnia [...] lipca 1977 r., protokół zdawczo-odbiorczy z dnia [...] grudnia 1951 r.). Na taką podstawę przejęcia wskazuje uzasadnienie decyzji dotychczasowej. Nie uznał zatem, aby decyzja dotychczasowa dotknięta była wadą rażącego naruszenia prawa. Nie dostrzegł też innych wad nieważnościowych. W szczególności odnosząc się do zarzutów dotyczących kwestii skuteczności doręczenia decyzji z dnia [...] sierpnia 1977 r. organ podkreślił, że decyzja wchodzi do obrotu prawnego z chwilą jej doręczenia stronie. Jak wynika z uzyskanych akt kwestionowana decyzja została doręczona bezpośrednio wspomnianym Zakładom [...] (które odebrały decyzję w dniu [...] września 1977 r. - p. zwrotne potwierdzenie odbioru). Nawet więc przy uznaniu, że doręczenie ww. decyzji w drodze obwieszczenia (decyzję wywieszono na tablicy ogłoszeń w dniach [...] sierpnia 1977 r. - [...] września 1977 r.) nie mogło być skuteczne, to upływ 10- letniego terminu od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji, który w świetle art. 156 § 2 K.p.a. uniemożliwia stwierdzenie nieważności decyzji dotkniętych m.in. wadą z art. 156 § pkt 1 K.p.a., należałoby liczyć od dnia [...] września 1977 r.

Strona 1/8
Inne orzeczenia o symbolu:
6292 Przymusowy zarząd państwowy
Inne orzeczenia z hasłem:
Przejęcie mienia
Administracyjne postępowanie
Inne orzeczenia sądu:
Naczelny Sąd Administracyjny
Inne orzeczenia ze skargą na:
Minister Infrastruktury