Skarga kasacyjna na postanowienie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Aleksandra Łaskarzewska (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Czesława Nowak-Kolczyńska Sędzia del. WSA Arkadiusz Blewązka Protokolant: starszy asystent sędziego A. S. po rozpoznaniu w dniu 18 stycznia 2019 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej W. S.A. z siedzibą w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 listopada 2016 r. sygn. akt I SA/Wa 1368/16 w sprawie ze skargi W. S.A. z siedzibą w W. na postanowienie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] lipca 2016 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie strona 1/9

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 4 listopada 2016 r., sygn. akt I SA/Wa 1368/16 oddalił skargę W. Spółki Akcyjnej na postanowienie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] lipca 2016 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania.

W uzasadnieniu wyroku Sąd I instancji przyjął następujące okoliczności faktyczne i prawne:

Decyzją z dnia [...] października 1993 r. Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa (Komisja), utrzymała w mocy decyzję Wojewody [...] z dnia [...] czerwca 1993 r. w sprawie stwierdzenia nabycia przez Dzielnicę Gminę W. z mocy prawa, nieodpłatnie, w trybie art. 5 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzającej ustawę o samorządzie terytorialnym i o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 1990 r., nr 32, poz. 191 ze zm., zwana dalej "ustawą z dnia 10 maja 1990 r.") m.in. zabudowanej nieruchomości położonej w W. przy ul. S., oznaczonej obecnie jako działka ewidencyjna nr [...], z obrębu [...], zabudowane budynkiem mieszkalno-biurowym (nieruchomość).

Wnioskiem z dnia 10 kwietnia 2015 r. W. S.A (Skarżący) wystąpił z wnioskiem o stwierdzenie nieważności decyzji Komisji.

Postanowieniem z dnia [...] kwietnia 2016 r. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji (Minister) odmówił wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Komisji z dnia [...] października 1993 r. Po rozpoznaniu wniosku Skarżącego o ponowne rozpoznanie sprawy, postanowieniem z dnia [...] lipca 2016 r. utrzymał w mocy postanowienie z dnia [...] kwietnia 2016 r.

Podstawą faktyczną rozstrzygnięcia organów obu instancji było ustalenie, że Skarżący nie miał tytułu prawnego do nieruchomości, co oznacza, że nie przysługuje mu przymiot strony. Podstawą prawną postanowienia organu pierwszej instancji był art. 61a k.p.a., zaś organu drugiej instancji - art. 138 § 1 pkt 1, w związku z art. 144 i art. 127 § 3 k.p.a.

Nie zgadzając się z powyższym rozstrzygnięciem W. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie i podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał skargę za nieuzasadnioną i oddalił ją na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, dalej P.p.s.a. Zdaniem Sądu I instancji istota sporu sprowadza się do ustalenia, czy Skarżącemu przysługuje przymiot strony w postępowaniu o stwierdzenie nieważności decyzji komunalizacyjnej. WSA podzielił stanowisko wyrażone wielokrotnie w orzecznictwie sądów administracyjnych, zgodnie z którym stronami postępowania komunalizacyjnego jest zawsze Skarb Państwa i właściwa gmina, a jeżeli roszczenia do komunalizowanego mienia zgłasza inny podmiot, to musi on wykazać tytuł prawny uprawniający go do zgłoszenia takich roszczeń. Aby zatem wykazać swój interes prawny w postępowaniu o stwierdzenie nieważności decyzji komunalizacyjnej, należy udowodnić, że mienie to nie stanowiło własności Skarbu Państwa w dniu 27 maja 1990 r. oraz, że wnioskodawcy przysługiwał tytuł prawny do skomunalizowanej nieruchomości. Pojęcie posiadania tytułu prawnego do nieruchomości obejmuje przysługiwanie prawa własności, jak również przysługiwanie prawa zarządu, lub użytkowania wynikającego z przepisów materialnego prawa administracyjnego. Okolicznością bezsporną jest, że Skarżącemu na dzień 27 maja 1990 r. nie przysługiwało prawo własności do spornej nieruchomości. Zdaniem Sądu I instancji, powstaje natomiast pytanie czy przysługiwało mu prawo zarządu lub użytkowania spornej nieruchomości. Strona Skarżąca wskazała w skardze wprost, że status jej poprzednika prawnego, jako podmiotu sprawującego zarząd nieruchomością, wynikał wprost z obowiązujących przepisów prawa. Regulacja ta miała, w ocenie Skarżącej, charakter kaskadowy, to jest wynikała z art. 128 k.c., dekretu z dnia 26 kwietnia 1949 r. o nabywaniu i przekazywaniu nieruchomości niezbędnych dla realizacji narodowych planów gospodarczych (Dz. U. z 1952 r., nr 4 poz. 31, dalej "dekret z dnia 26 kwietnia 1949 r."), rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 sierpnia 1949 r. w sprawie przekazywania nieruchomości niezbędnych dla realizacji narodowych planów gospodarczych (Dz. U. z 1949 r., Nr 47, poz. 354, dalej "rozporządzenie z dnia 2 sierpnia 1949 r ."), ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U z 1991 r., nr 30, poz. 127 ze z., dalej "ustawa z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami") i wreszcie przepisów prawa lokalowego.

Strona 1/9