Skarga kasacyjna na decyzję Ministra Infrastruktury w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji uwłaszczeniowej
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Janina Antosiewicz (spr.) Sędziowie: sędzia NSA Joanna Banasiewicz sędzia del. WSA Marian Wolanin Protokolant Anna Krakowiecka po rozpoznaniu w dniu 23 listopada 2009 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Zakładów [...] Spółki Akcyjnej z siedzibą w R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 lutego 2009 r. sygn. akt I SA/Wa 1690/08 w sprawie ze skargi Fabryki [...] Spółki Akcyjnej w R. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] lutego 2008 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji uwłaszczeniowej 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od Zakładów [...] Spółki Akcyjnej z siedzibą w R. na rzecz Fabryki [...] Spółki Akcyjnej w R. kwotę 761 /siedemset sześćdziesiąt jeden/ złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie strona 1/7

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrokiem z dnia 20 lutego 2009 r. sygn. akt I SA/Wa 1690/08, uwzględniając skargę Fabryki [...] S.A. w R., uchylił decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] lutego 2008 r. nr [...] oraz poprzedzającą ją decyzję tegoż organu z [...] grudnia 2007 r. nr [...], odmawiającą stwierdzenia nieważności decyzji uwłaszczeniowej.

W uzasadnieniu wyroku Sąd przytoczył następujące ustalenia faktyczne, treść rozstrzygnięć i ocenę prawną kontrolowanych decyzji stwierdzając co następuje:

Wojewoda Częstochowski decyzją z dnia [...] kwietnia 1975 r. nr [...], na podstawie art. 2 ust. 1-3 ustawy z dnia 29 września 1990 r. - o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. Nr 79, poz. 464), stwierdził nabycie z mocy prawa z dniem [...] grudnia 1990 r. przez Zakłady [...] z siedzibą R., prawa użytkowania wieczystego gruntu Skarbu Państwa położonego w miejscowościach: R., R.-W. i R.-O., składającego się z działek nr: [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...] o łącznej powierzchni 19,0552 ha oraz nabycie własności budynków i urządzeń położonych na tych gruntach.

Prawo własności Skarbu Państwa ww. nieruchomości powstało na podstawie aktów notarialnych z 1972 r., a w stosunku do działki nr [...] o pow. 12,8142 ha (która weszła w skład działki nr [...]), powstało ono na podstawie orzeczenia nacjonalizacyjnego Ministra Przemysłu i Handlu z dnia [...] lutego 1948 r. nr [...] o przejęciu na własność Państwa Przedsiębiorstwa Fabryka [...] Spółka Akcyjna w R., oraz stosownego protokołu zdawczo-odbiorczego zatwierdzonego przez Ministra Przemysłu Chemicznego w dniu [...] września 1961 r. Ostateczną decyzją Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia [...] stycznia 2004 r., nr [...] stwierdzono nieważność ww. orzeczeń nacjonalizacyjnych z 1948 r. i 1961 r., zaś wyrokiem z dnia 28 grudnia 2004 r. sygn. akt IV SA/WA 170/04, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił wniesioną na tę decyzję skargę.

Pismem z dnia 1 czerwca 2006 r. Fabryka [...] S.A. z siedzibą w R., wskazując na decyzję Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia [...] stycznia 2004 r. wniosła do Ministra Budownictwa o stwierdzenie nieważności decyzji uwłaszczeniowej Wojewody Częstochowskiego z dnia [...] kwietnia 1993 r. w części odnoszącej się do działki nr [...].

W następstwie przeprowadzonego postępowania nadzorczego, Minister Infrastruktury decyzją z dnia [...] grudnia 2007 r. nr [...] odmówił stwierdzenia nieważności decyzji Wojewody Częstochowskiego w powyższej części. Przywołując treść art. 2 ust. 1-2 ustawy z dnia 29 września 1990 r. organ nadzoru wywodził, iż zarówno w dniu [...] grudnia 1990 r. a także w dniu wydania przez Wojewodę decyzji w stosunku do przedmiotowej nieruchomości istniały wskazane w tym przepisie przesłanki uwłaszczenia przedsiębiorstwa. Działki objęte badaną decyzją stanowiły bowiem własność Skarbu Państwa, co wynika z danych zawartych w księdze wieczystej KW [...] (przy uwzględnieniu zmian numeracji niektórych działek wynikających z decyzji Wójta Gminy Rędziny z 1993 r.) i były w zarządzie uwłaszczanego przedsiębiorstwa. Prawo zarządu wynika zarówno z wpisów w księdze wieczystej jak i danych z aktów notarialnych. W dniu [...] grudnia 1990 r. nie toczyło się postępowanie o wzruszenie orzeczeń nacjonalizacyjnych (wniosek o stwierdzenie ich nieważności złożony został dopiero w dniu [...] maja 1998 r.), co stanowiłoby przeszkodę w wydaniu decyzji uwłaszczeniowej. Decyzja Wojewody Częstochowskiego, wskazująca na prawo własności Skarbu Państwa, oparta była o orzeczenia nacjonalizacyjne z 1948 r. i 1961 r., których nieważność stwierdzono dopiero po jej wydaniu. Oznacza to, zdaniem organu, że do jej wzruszenia mogłyby mieć zastosowanie przepisy o wznowieniu postępowania (art. 145 § 1 pkt 8 K.p.a), a nie przepisy art. 156 § 1 pkt 2 K.p.a dotyczące stwierdzenia nieważności decyzji. Organ powołał się przy tym na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 lipca 1997 r. sygn. akt III ARN 21/96, w którym Sąd ten stwierdził, że przez uchylenie decyzji, o której mowa w art. 145 § 1 pkt 8 K.p.a., należy rozumieć także uchylenie decyzji w formie stwierdzenia jej nieważności. W wyroku tym Sąd wskazał także, że stosownie do art. 145 § 1 pkt 8 K.p.a. wznawia się między innymi postępowanie, jeżeli decyzja została wydana w oparciu o decyzję, która następnie została uchylona (także wyeliminowana z obrotu prawnego na skutek stwierdzenia nieważności). Sąd Najwyższy uznał, że stwierdzenie nieważności decyzji, w oparciu o którą została wydana decyzja w innej sprawie, stanowi podstawę wznowienia postępowania (art. 145 § 1 pkt 8 K.p.a.), nie uzasadnia natomiast stwierdzenia nieważności tej drugiej decyzji. Ponadto Minister powołał się na wydany w podobnym stanie prawnym wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 18 stycznia 2007 r., sygn. akt I SA/Wa 1873/06 (niepublikowany), w którym Sąd wskazał na wznowienie postępowania, a nie na przyczynę z art. 156 § 1 pkt 2 K.p.a.

Strona 1/7