Sprawa ze skargi na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie wykreślenia z rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych Niezależnej Gminy [...]
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Gabriela Nowak (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Agnieszka Jędrzejewska-Jaroszewicz Sędzia WSA Iwona Kosińska Protokolant starszy referent Justyna Kobylarczyk po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 września 2017 r. sprawy ze skargi Związku [...] w W. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] października 2002 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie wykreślenia z rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych Niezależnej Gminy [...] 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] września 2002 r. nr [...]; 2. zasądza od Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na rzecz Związku [...] w W. kwotę 680 (sześćset osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie strona 1/5

UZASADNENIE

Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji decyzją z dnia [...] października 2002 r. nr [...] utrzymał w mocy swoją wcześniejszą decyzję z dnia [...] września 2002 r. nr [...] umarzającą postępowanie administracyjne z wniosku Związku [...] (dalej jako Związek) o wykreślenie z Rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych [...] Gminy [...].

W uzasadnieniu decyzji Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji wskazał, że decyzją z dnia [...] września 2002 r. umorzono postępowanie administracyjne w sprawie zainicjowanej wnioskiem Związku, organ uznał bowiem, że wniosek złożony został przez podmiot oczywiście nieuprawniony, gdyż wnioskodawcy nie można przypisać przymiotu strony w rozumieniu art. 28 kpa z powodu braku interesu prawnego w tym postępowaniu.

Organ zaznaczył, że Związek wywodzi swój interes prawny z treści art. 7 i art. 24 ustawy z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku Państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 41, poz. 251 ze zm.), podczas gdy przepisy tej ustawy nie mają zastosowania w postępowaniu rejestrowym prowadzonym przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na podstawie ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz. U. z 2000 r. Nr 26, poz. 319). Wywód wnioskodawcy oparty jest na wyraźnie sformułowanym, lecz oczywiście błędnym założeniu, że ustawa z dnia 20 lutego 1997 r. przyznała Związkowi wyłączność w zakresie organizowania życia religijnego wyznawców religii mojżeszowej na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.

Zdaniem organu pogląd taki pozostaje w rażącej sprzeczności z podstawowymi zasadami gwarantującymi wolność sumienia i wyznania wyrażonymi w art. 53 Konstytucji RP i skonkretyzowanymi w ustawie o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, a w szczególności w art. 2 pkt 1 ustawy, zgodnie z którym obywatele korzystając z wolności religijnej mogą między innymi tworzyć związki wyznaniowe oraz do nich należeć lub nie należeć.

Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji zaznaczył, że Związek dowiódł jedynie, iż ma wyłącznie interes faktyczny, czego dał wyraz w tej części uzasadnienia wniosku, która odnosi się do sporów majątkowych pomiędzy Związkiem a [...] Gminą [...]. Nie uzasadnia to jednak uznania Związku za podmiot uprawniony do występowania o wszczęcie postępowania administracyjnego, na podstawie art. 36 ust. 1 pkt 1 ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania. Przepis ten nakazuje Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji wykreślenie z Rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych kościoła lub innego związku wyznaniowego, działającego na podstawie wpisu do tego Rejestru, jeżeli jego sytuacja prawna i majątkowa została następnie uregulowana w odrębnej ustawie, stosownie do możliwości wynikającej z art. 40 tej ustawy.

Oznacza to, że oparta na tym przepisie decyzja o wykreśleniu kościoła lub innego związku wyznaniowego z Rejestru może być wydana przez organ rejestrowy jedynie po stwierdzeniu zaistnienia przesłanki określonej w art. 36 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 40 ustawy z dnia 17 maja 1989 r., zaś stroną postępowania administracyjnego w tej sprawie jest wyłącznie kościół lub inny związek wyznaniowy podlegający wykreśleniu z Rejestru. W żadnym natomiast wypadku przepis ten nie daje podstawy prawnej do domagania się od organu rejestrowego wykreślenia z Rejestru podmiotu tam figurującego pod zarzutem braku podstaw do wydania decyzji o wpisie do tego Rejestru.

Strona 1/5