Sprawa ze skargi na uchwałę Rady Miejskiej w przedmiocie stwierdzenia niezgodności z prawem uchwały w sprawie przyjęcia gminnego programu pomocy społecznej
Uzasadnienie strona 2/4

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 2176 ) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości m. in. przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym zgodnie z § 2 tegoż artykułu kontrola, o której mowa, jest sprawowana pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Nadto zgodnie z art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.jedn. Dz.U. z 2019 r., poz. 2325 dalej ppsa) sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz wskazaną podstawą prawną. Jednocześnie, w świetle art. 3 § 2 pkt 5 tej ustawy sądy administracyjne właściwe są do kontroli zgodności z prawem aktów prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego. Stanowi o tym także art. 171 ust. 1 Konstytucji RP, według którego działalność samorządu terytorialnego podlega nadzorowi z punktu widzenia legalności. Podobnie przewiduje to art. 85 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 poz. 713 zwana dalej ustawą o samorządzie gminnym), wedle którego nadzór nad działalnością gminną sprawowany jest na podstawie kryterium zgodności z prawem. Akt organu jednostki samorządu terytorialnego jest natomiast zgodny z prawem, jeżeli jest zgodny z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej oraz z ustawami.

W punkcie wyjścia rozważań nad zasadnością skargi wypada przytoczyć brzmienie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), zgodnie z którym, uchwała lub zarządzenie organu gminy sprzeczne z prawem są nieważne. Jak wspomniano wyżej, ustawodawca nie wprowadził jednak definicji pojęcia "sprzeczności z prawem". Wykształciła się ona w drodze stosowania prawa. Przez sprzeczność taką przyjęło się rozumieć niezgodność z aktami prawa powszechnie obowiązującego, a więc Konstytucją, ustawami, aktami wykonawczymi, oraz powszechnie obowiązującymi aktami prawa miejscowego (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9 grudnia 2003 r. P 9/02, OTK-A 2003, nr 9, poz. 100).

Przedmiotem kontroli Sądu w niniejszej sprawie jest uchwała Rady Miejskiej w S. z dnia [...] lipca 2019 r. uchwałę nr [...] w sprawie przyjęcia gminnego programu "[...] Karta Dużej Rodziny 3+". Podstawę prawną powołaną w zaskarżonej uchwale stanowił art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. f) ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r. poz.506), dalej "u.s.g." oraz art. 17 ust. 2 pkt 4 i art. 110 ust. 10 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej ( Dz. U z 2018 r. poz. 1508 ze zm.).

Przepisy zakwestionowanej uchwały Rady w § 4 ust. 1 pkt 3 i ust. 5 wprowadzają ulgi dla rodzin wielodzietnych stosowanych w opłatach za gospodarowanie odpadami komunalnymi pobieranymi przez Urząd Miasta i Gminy [...]. Zgodnie z ww. zapisami " Program obejmuje wsparcie rodzin wielodzietnych w formie ulg 50 % stosowanych w opłatach za gospodarowanie odpadami komunalnymi pobieranymi przez Urząd Miasta i Gminy [...]. Ulga przysługuje rodzinie, która reguluje bieżące opłaty za odbiór odpadów komunalnych (...). Ulga w opłatach za gospodarowanie odpadami komunalnymi, o której mowa w ust. 1 pkt 3 udzielana jest również wstępnym, którzy legitymują się tytułem prawnym do lokalu, w którym zamieszkuje rodzina wielodzietna legitymująca się Kartą. Ulga udzielana jest tylko na członków rodziny wielodzietnej wymienionych w Karcie". O obowiązku ponoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi przez właścicieli nieruchomości stanowi art. 6h ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach ( Dz. U z 2019 r. poz.2010 ze zm. zwana dalej u.cz.p.g.). Od chwili wprowadzenia tej regulacji do porządku prawnego, nie budzi wątpliwości, że opłaty o jakich mowa mają charakter danin publicznoprawnych o charakterze niepodatkowym. Przesądził o tym TK w wyroku z dnia 28 listopada 2013 r., sygn. akt K 17/12 stwierdzając, iż opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi: 1) została nałożona ustawą i ma charakter powszechnego, jednostronnie ustalanego świadczenia pieniężnego, od którego wniesienia uzależnione jest dopiero świadczenie innego podmiotu, 2) jest świadczeniem pieniężnym o charakterze przymusowym, 3) należy do dochodów publicznych i jest przeznaczona na realizację celów publicznych, 4) jest należnością podlegającą egzekucji administracyjnej.

Strona 2/4