Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Magdalena Durzyńska Sędziowie WSA Elżbieta Lenart (spr.) WSA Dariusz Pirogowicz Protokolant Referent Anna Kaczyńska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 sierpnia 2019 r. sprawy ze skargi Gminy [...] na decyzję Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej z dnia [...] grudnia 2018 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nabycia z mocy prawa przez gminę prawa własności nieruchomości uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Wojewody [...] z dnia [..] lutego 2018 r. nr [...].
Decyzją z [...] grudnia 2018 r., nr [...], Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa - po rozpatrzeniu odwołania Gminy [...] od decyzji Wojewody [...] z dnia [...] lutego 2018 r., nr [...], stwierdzającej nabycie z mocy prawa przez Gminę [...] nieruchomości Skarbu Państwa oznaczonej w rejestrze gruntów obrębu [...], gm. [...] jako działki nr [...] o pow. 0,13 ha oraz nr [...] o pow. 0,37 ha - utrzymała w mocy decyzję organu I instancji.
Decyzja powyższa wydana została w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.
Wojewoda [...] zawiadomieniem z [...] stycznia 2018 r., nr [...] wszczął "z urzędu" postępowanie w sprawie stwierdzenia z mocy prawa nabycia przez Gminę [...] prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa, położonej w obrębie [...], gm. [...], oznaczonej jako działki [...] o pow. 0,13 ha oraz nr [...] o pow. 0.37 ha, [...].
Następnie decyzją z dnia [...] lutego 2018 r., nr [...] - działając na podstawie art. 18 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1 i art. 17 a ust 3 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 32, poz. 191 ze zm.), dalej jako "ustawa" - stwierdził nabycie z mocy prawa przez Gminę [...] prawa własności ww. nieruchomości.
W uzasadnieniu decyzji organ pierwszej instancji wskazał, iż podstawą wszczęcia przedmiotowego postępowania były dokumenty przesłane przez Starostę [...] przy piśmie z [...] stycznia 2018 r., nr [...]- wśród których znalazły się m.in. dwa wypisy z rejestru gruntów z obrębu [...], gm. [...]. Pierwszy, według stanu na 27 maja 1990 r. wskazuje, iż jednostką władającą działkami nr [...] i nr [...] był Urząd Miasta Gminy [...], drugi datowany na [...] grudnia 2017 r. stanowi, iż właścicielem działek nr [...] i nr [...] jest Skarb Państwa.
Podniósł, że przedmiotem niniejszego postępowania jest komunalizacja mienia stanowiącego własność Skarbu Państwa w trybie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. W myśl tego przepisu, jeżeli dalsze przepisy nie stanowią inaczej, mienie ogólnonarodowe (państwowe) należące do rad narodowych i terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego, przedsiębiorstw państwowych dla których rady narodowe i terenowe organy administracji państwowej stopnia podstawowego pełnią funkcję organów założycielskich, zakładów lub innych jednostek organizacyjnych podporządkowanych powołanym organom staje się w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy z mocy prawa mieniem właściwych gmin.
Dodał, że decyzja w przedmiocie komunalizacji ma charakter deklaratoryjny - co oznacza, iż stwierdza ona fakt prawny, jaki zaistniał w dniu 27 maja 1990 r., tj. w dniu wejścia w życie ustawy. Obowiązkiem organów administracji orzekających w przedmiocie komunalizacji mienia jest zatem ustalenie, w prawidłowo przeprowadzonym postępowaniu wyjaśniającym, czy zachodzą przesłanki, od spełnienia których przepis ustawy uzależnia nabycie z mocy prawa przez gminę własności nieruchomości - a więc czy według stanu na dzień 27 maja 1990 r. przedmiotowa nieruchomość stanowiła własność Skarbu Państwa i czy należała do: rady narodowej bądź terenowego organu administracji państwowej stopnia podstawowego, przedsiębiorstwa państwowego dla którego rady narodowe i terenowe organy administracji państwowej stopnia podstawowego pełniły funkcję organów założycielskich, albo do zakładów lub innych jednostek organizacyjnych podporządkowanych powołanym wyżej organom.